ریل‌گذاری دیپلماسی هسته‌ای با سفر «رافائل گروسی» به ایران
حضور مدیرکل آژانس بین‌المللی در ایران فرصتی فراهم می‌کند تا دو طرف دغدغه‌ها درباره موضوع بازرسان آژانس را با یکدیگر در میان بگذارند.
اولین کنفرانس بین‌المللی علوم و فنون هسته‌ای در شهر اصفهان همزمان با سفر «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به ایران در روزهای ۱۷ و ۱۸ اردیبهشت‌ماه و همچنین دیدار وی با مقامات کشورمان در تهران ازجمله تحولات مهم در روند فعالیت‌های هسته‌ای کشور است که محل بروز دیپلماسی هدفمند دولت سیزدهم قرار گرفته است؛ امری که نشان می‌دهد ایران توانسته دیپلماسی هسته‌ای خود با آژانس را همپای سیاست خارجی منطقه‌ای پیش براند.
قضاوتی که شاید به میزان قابل توجهی حاصل این اتفاق باشد که در طول ماه‌های پس از آغاز نبرد «طوفان‌الاقصی»، اخبار حوزه دیپلماسی هسته‌ای زیر سایه خبرهای مربوط به اوج‌گیری تنش سیاسی و نظامی تهران و تل‌آویو قرار داشته و برای بازتاب در رسانه‌های جهان، کمتر فرصت یافته است. این امر امکانی را برای شماری از محافل غربی-صهیونیستی فراهم کرد تا در ادعایی واهی از کوتاه شدن زمان گریز هسته‌ای ایران سخن بگویند و مدیرکل آژانس را برای پیگیری این اتهام بدون سند، تحت فشار مضاعف قرار دهند چنان‌که آخرین نشست شورای حکام آژانس در اسفند سال گذشته به محملی برای تکرار ادعاهای پرشمار علیه ایران تبدیل شد و «گروسی» انتقاداتی را پیرامون چندین مسئله اختلافی، از حل و فصل نشدن موضوع ۲ مکان ادعایی گرفته تا مسئله مجوز بازرسان و ممنوعیت‌های مربوط به دوربین‌های آژانس، متوجه تهران کرد.
همکاری براساس بیانیه سال ۱۴۰۱
با وجود این، نگاهی به رویکرد مقام‌های ایرانی پیش و پس از تندتر شدن مواضع آژانس، قضاوت درباره سیاست مسالمت‌آمیز تهران در تعامل با مقام‌های این نهاد بین‌المللی را در بوته آزمون می‌گذارد. این مهم را محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، چند روز پیش مورد توجه قرار داد و سفر قریب‌الوقوع مدیرکل آژانس به ایران را فرصتی برای ابهام‌زدایی از موارد مطروحه پیرامون مسائل اختلافی ایران و آژانس خواند و در عین حال مبنای همکاری جاری دو طرف را همچنان از بیانیه سال ۱۴۰۱ متاثر دانست.
حل چالش موضوع بازرسان
حضور «گروسی» در ایران همچنین فرصتی را برای این مهم فراهم می‌کند تا دو طرف دغدغه‌های خود پیرامون موضوع بازرسان آژانس را با یکدیگر در میان بگذارند. مدیرکل در حالی روی خود را از تصمیم سال گذشته ایران مبنی بر عدم‌صدور مجوز به چند بازرس اروپایی آژانس برگردانده و آن را منافی روند راستی‌آزمای آژانس می‌خواند که از مجموع ۴۰۰ بازرس آژانس، حدود ۱۲۰ بازرس در چارچوب موافقتنامه جامع پادمانی برای بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ای به‌کار گرفته شده‌اند و با کمترین ممانعتی از سوی سازمان انرژی اتمی جهت فعالیت‌های راستی‌آزمایی خود مواجه نیستند. از این‌رو فعالیت حدود یک‌سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس در ایران نمی‌تواند مغایرتی با کارکرد این نهاد نظارتی در بررسی فعالیت‌های صنعت هسته‌ای کشور داشته باشد.
خنثی‌سازی سیاست هدفمند تبلیغاتی
بنابراین در چنین شرایطی که محافل غربی- اسرائیلی سیاست تبلیغاتی هدفمندی را برای تدارک یک جنگ دیپلماتیک فرسایشی میان تهران و وین در پیش گرفته‌اند، گفت‌وگوی چهره‌به‌چهره مقام‌های ایران و آژانس و برگزاری کنفرانس بین‌المللی اصفهان می‌تواند، به یکی از مجموعه فاکتورهای مؤثر در پیشبرد تعامل سازنده تهران و آژانس و پذیرش خواست‌ها و خط قرمزهای ایران در جریان این همکاری تبدیل شود و حتی مذاکرات رفع تحریم‌ها را نیز متاثر از خود سازد؛ امری که در ادامه نشان از این واقعیت دارد که جمهوری اسلامی ایران اجرای راهبرد صلح‌آمیز هسته‌ای خود را صرفا با هدف تحقق نیازهای ملی و با تکیه بر قوانین و استانداردهای آژانس ذیل سرفصل مفهوم پادمان هسته‌ای و موافقتنامه «ان پی تی» پیش می‌راند.
