شمارش معکوس برای آغاز بزرگ ترین رویداد فرهنگی سال

نمایشگاه بین المللی کتاب تهران را به جرئت می‌توان بزرگ ترین رویداد فرهنگی سال نامید. رویدادی که هر سال در هفته‌های پایانی اردیبهشت یعنی از 19 تا 29 این ماه فعالیت خودرا آغاز و شور و حال فرهنگی کشور را متحول می‌کند. در همین زمینه، روزگذشته نشست خبری سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با حضور معاون فرهنگی وزارت ارشاد در مصلای امام خمینی (ره) تهران برگزار شد. به گزارش ایسنا یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس این دوره از نمایشگاه کتاب تهران دراین نشست خبری گفت: سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از چهارشنبه، ۱۹ اردیبهشت آغاز می‌شود و تا پایان روز شنبه، ۲۹ اردیبهشت در مصلای تهران ادامه خواهد داشت. او افزود: نمایشگاه کتاب بزرگ ترین اجتماع مردمی، حول محور دانش، آگاهی و کتاب است که با همت نهادهای مختلف برگزار می‌شود. امیدواریم این رویداد با حضور مشتاقانه ناشران خودمان در دو بخش مجازی و حضوری، به نقطه عطفی در فعالیت‌های فرهنگی، پیشرفت حوزه کتاب و کتاب‌خوانی در کشور تبدیل شود. احمدوند با بیان این که نمایشگاه جایگاه ویژه‌ای را در تقویم خانواده‌های ایرانی دارد، افزود: از خانواده‌ها برای حضور در نمایشگاه دعوت می‌کنم تا از برنامه‌های متعدد فرهنگی که در بخش‌های مختلف برگزاری می‌شود، استفاده کنند. امیدوارم میزبان شایسته برای فعالیت‌های فرهنگی ناشران ارجمند و مردمان عزیز باشیم.   هدف گذاری برای ارتقای کیفیت در خدمات فروش مجازی کتاب رئیس نمایشگاه کتاب با بیان این که تلاش شده ضعف‌های مختلف نمایشگاه کاهش پیدا کند و آن ها را جبران کنیم، خاطرنشان کرد: برای افزایش سطح رضایت‌مندی مردم از نمایشگاه در زمینه اطلاع‌رسانی و آگاهی دادن، پیش از آغاز نمایشگاه، نقشه کامل بخش‌های نمایشگاه تا فردا در دسترس رسانه‌ها قرار می‌گیرد تا به اطلاع مردم برسد. این اتفاق برای نخستین بار است که پیش از شروع نمایشگاه کتاب؛ مردم و رسانه‌ها از جزئیات جانمایی ناشران مطلع خواهند شد.   او سپس با اشاره به برگزاری برنامه‌های متعدد فرهنگی نیز گفت: برنامه‌های ویژه برای غزه و فلسطین در زمان برپایی نمایشگاه خواهیم داشت و نماسازی برای پاسداشت و مجاهدت‌های مردم غزه تدارک دیده شده است، همچنین به دلیل همزمانی دهه کرامت و جایگاه زنان و دختران، برنامه‌هایی در نظر داریم.  احمدوند با اشاره به برگزاری همزمان نمایشگاه حضوری و مجازی کتاب گفت: امیدوارم با همکاری شرکت پست، پاسخ‌دهی مناسب به درخواست و سفارش مردم با شرایط مطلوب‌تری صورت بگیرد. حضور کتاب‌فروشان در بخش مجازی کتاب با رفع نواقصی که سال گذشته داشته، ادامه خواهد داشت.   حضور ناشران خارجی در نمایشگاه  احمدوند درباره برنامه‌های بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب گفت: حدود ۶۰ ناشر خارجی در نمایشگاه حاضر خواهند بود که قریب ۵۰ هزار عنوان عرضه خواهد شد، پیش‌بینی می‌کنیم از لحاظ حجم بار دریافتی امسال افزایش داشته باشیم و حدود ۷۰ تن مرسوله خارجی داشته باشیم. امسال روزهای ۲۴ و ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت در بخش خارجی، رویدادی درباره نشر ایران خواهیم داشت و این رویداد براساس نیاز معرفی بیشتر نشر ایران به ناشران خارجی به ویژه ناشران و کارگزاران منطقه‌ای پیش‌بینی شده است. امیدواریم این اتفاق، شروع ارتباط ناشران با جامعه جهانی نشر باشد.   70 دستگاه و نهاد  پای کار نمایشگاه کتاب  علی رمضانی قائم مقام و سخنگوی نمایشگاه کتاب هم با اشاره به ارزیابی صورت گرفته از دوره گذشته نمایشگاه کتاب، گفت: امیدوارم این اتفاق به فرایند کار جدیدی تبدل شود. آن‌چه در دوره گذشته و این دوره تجربه می‌شود، نمایشگاهی به وسعت مرزهای کشور ایران عزیز است و تلاش می‌شود اتفاقاتی که در محل گردهمایی [مصلی] رخ می‌دهد، در سراسر کشور فراهم شود که بخشی از این اتفاق، مجازی است و بخش دیگر مرهون رسانه‌هاست. رمضانی ضمن تشکر از ۷۰ دستگاه و نهاد دخیل در برگزاری نمایشگاه، اظهار کرد: همه انتشاراتی‌ها در بخش مسقف جانمایی شده‌اند و امسال سازه موقت نداریم. همچنین عمده کارگاه‌های ساخت و ساز که محل عبور مرور بود، جمع‌آوری و محیط به‌سازی شده است.    افزایش ۵ هزارتایی ظرفیت پارکینگ‌ها سخنگوی نمایشگاه کتاب با اشاره به افزایش ۵ هزارتایی پارکینگ‌ها، گفت: با این حال از عموم مردم درخواست می‌کنیم، برای بازدید از نمایشگاه از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند؛ شهرداری وعده داده سرفاصله قطارها را کوتاه‌تر کند. سه درجدید به مصلی اضافه شده است؛ دو در برای ورود نفرات و یک در برای ورود خودرویی در نظر گرفتیم. در واقع از سه جهت خیابان قنبرزاده، خیابان شهید بهشتی و اتوبان مدرس، ورودی نفررو و خودروی داریم.    افزایش یارانه دانشجویان، استادان و طلاب رمضانی با توضیحی درباره شعار نمایشگاه به موضوع گردشگری ادبی اشاره کرد که در این دوره مورد توجه بوده است.   او درباره میزان یارانه اختصاص یافته به دانشجویان و طلاب و استادان دانشگاه نیز گفت: دانشجویان ۷۰۰ هزارتومان یارانه دریافت می‌کنند که ۴۰ درصد را وزارت ارشاد و حامیان مالی پرداخت می‌کنند و ۶۰ درصد دیگر را دانشجویان. همچنین میزان یارانه استادان نیز ۸۰۰ تومان است که ۵۰ درصد توسط وزارت ارشاد و حامیان و بقیه توسط خودشان پرداخت می‌شود. یارانه در بخش مجازی قابل استفاده است تا مردم بدون دغدغه و احساس محرومیت، این دغدغه را نداشته باشند که نمی‌توانند مسافتی را طی کنند. سخنگوی نمایشگاه کتاب در ادامه یادآور شد: ۱۰۰ پاسخگو در مرکز پاسخگویی نمایشگاه حاضر هستند و همچنین شماره ۹۱۰۰۹۸۹۸، درباره نمایشگاه فیزیکی در مصلی و نمایشگاه مجازی اطلاع‌رسانی می‌کنند.   برگزاری مراسم بزرگداشت فردوسی او درباره فعالیت‌های فرهنگی نمایشگاه کتاب، مشاوره‌های کتاب که در شبستان و بخش کودک مستقرند، همچنین بزرگداشت فردوسی در تقویم زمانی خود و غرفه جوایز ادبی توضیحاتی داد. به گفته علی رمضانی، حضور ۲۶۱۹ ناشر در نمایشگاه کتاب قطعی شده است و ۲۵۰ ناشر نیز در مراحل قطعی شدن هستند که اگر حضورشان امکان پذیر نبود به بخش مجازی اضافه خواهند شد.    منبع بودجه نمایشگاه کتاب کجاست؟ در ادامه نشست خبری نمایشگاه کتاب تهران، یاسر احمدوند در پاسخ به سوالی خبرنگاری درباره بودجه و درآمدهای نمایشگاه کتاب، اظهار کرد: نمایشگاه کتاب، ردیف بودجه‌ای مستقلی ندارد و هزینه نمایشگاه کتاب از محل بودجه‌های حمایت از نشر تأمین می‌شود. پیش از استقرار دولت فعلی، بیش از ۶۰ درصد از هزینه‌های نمایشگاه را دولت می‌پرداخته و درآمدهای نمایشگاه کمتر از یک‌چهارم بوده است. در واقع فاصله زیادی بین درآمدها و هزینه‌ها بوده است. تلاش ما این است، حجم کمک دولت و حمایت نشر در هزینه‌های نمایشگاه کاهش یابد؛ سال گذشته حدود ۸۰ درصد هزینه متکی بر درآمدها، حمایت‌های مالی و تبلیغات بوده و ۲۰ درصد بر دوش دولت. وی خاطرنشان کرد: اضافه شدن نمایشگاه مجازی هزینه‌بر است اما با توسعه کار نمایشگاه میزان اتکای بودجه نمایشگاه کاهش یافته است و حدود ۲۰ درصد از هزینه نمایشگاه به صورت مستقیم توسط دولت تأمین می‌شود و بقیه توسط حامیان مالی، اجاره غرفه و تبلیغات بوده که دستاورد بزرگی است.   نمایشگاه کتاب؛ از خطر تعطیلی تا خودکفایی وی تصریح کرد: نمایشگاه کتاب با روند سابق در معرض تعطیلی بود؛ از نمایشگاه در حال تعطیل به نمایشگاه خودکفا برسیم و تلاش داریم آن‌چه دولت به نمایشگاه کتاب اختصاص می‌دهد، صرف یارانه کتاب شود. امیدواریم تا پایان دولت نمایشگاه کتاب همه هزینه‌های خود را تأمین کند و کمک دولت در حد خرید کتاب باشد نه هزینه‌های جاری. احمدوند درباره شفافیت درحوزه هزینه‌ها و درآمدهای نمایشگاه کتاب نیز گفت: در موضوع نمایشگاه ناظران قانونی وجود دارند و دیوان محاسبات و مجموعه نظارتی و موسسه حسابرسی به صورت مشخص بر هزینه‌های ما نظارت دارند. عملکرد موسسه خانه کتاب توسط حسابرس رسمی مطلوب ارزیابی شده است. عملکرد شفاف، نظارت‌پذیر، نظارت شده و قابل دفاع است. اتکای هزینه‌های نمایشگاه به هزینه‌های دولتی کاهش یافته و جزئیات برگزاری نمایشگاه به نهادهای مرتبط اطلاع داده شده است.  او درباره حضور ناشرانی که سال قبل صرفاً در بخش نمایشگاه مجازی شرکت کرده بودند نیز گفت: ناشرانی که به دلایل مختلف در نمایشگاه شرکت نمی‌کنند، این گونه نیست که نتوانند در دوره بعد شرکت کنند بلکه امکانش فراهم است اما طبیعی است در ازدحام حضور کسانی که هر سال شرکت می‌کنند اگر اولویت بندی شود، اولویت با کسانی است که حضور مستمر دارند.   برخورد با ناشران پخته خوار یاسر احمدوند درباره ناشران کتاب‌ساز نیز توضیح داد: ناشری مشخصاً به عنوان کتاب‌ساز در دسته‌بندی رسمی نداریم، این اصطلاحی است که به تعدادی از ناشران پخته‌خوار، اطلاق می‌شود که اغلب با استفاده از گریزگاه و خلأ قانونی کتاب منتشر می‌کنند و حضورشان اشکال قانونی ندارد زیرا از خلأ قانونی استفاده می‌کنند. البته در قیمت‌گذاری هم رعایت انصاف نمی‌کنند تا بتوانند تخفیف بالا ارائه دهند؛ بنابراین تلاش کردیم اگر ناشری روشش این گونه است که آثار ناشران دیگر را کپی کرده یا استفاده نادرست و غیرقانونی داشته است و این موضوع برای ما محرز شده باشد، در نمایشگاه حضور پیدا نکند. البته این روند نیاز به کار جمعی و گروهی است. رئیس نمایشگاه کتاب در پاسخ به سوال ایسنا، درباره تعداد ناشرانی که حکم محرومیت از نمایشگاه را گرفته‌اند، نیز گفت: تعداد ناشران محروم، انگشت شمار است و امسال ۲ ناشر محروم شده و نتوانستند در نمایشگاه حضور پیدا کنند. امیدوارم امسال با همکاری ناشران، تخلفاتی نداشته باشیم که منجر به محرومیت‌شان شود. علی رمضانی سخنگوی نمایشگاه درباره طرح «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» و «پایتخت کتاب» نیز گفت: امسال دبیرخانه این رویداد، برنامه مفصل‌تری ترتیب داده است. جانمایی آن ها در ورودی نمایشگاه و در بولوار امام رضا (ع) و پشت ناشران خارجی است. یاسر احمدوند درباره افزایش اجاره‌بهای غرفه‌های نمایشگاه نیز گفت: اگر حساب کنیم هزینه‌ها نسبت به هزینه‌های نمایشگاه اندک است و بالا نیست. درآمد ناشی از اجاره غرفه‌ها، یک پنجم هزینه برگزاری نمایشگاه را پوشش نمی‌دهد و اگر هزینه برگزاری از ناشران اخذ شود، اجاره غرفه‌ها باید ۵ تا ۱۰ برابر شود.   اختصاص یارانه تخصصی برای 1000 مدرسه این مسئول همچنین درباره این که آیا نمایشگاه کتاب از سهم یک درصدی فرهنگ از بودجه شرکت‌ها و نهاد، بهره‌مند شده یا خیر؟ گفت: امسال سهم یک درصد حاصل نشده و این موضوع زمان می‌برد؛ بنابراین  نمایشگاه از این امکان بهره‌مند نیست. او درباره این که برای بخش کودک نیز یارانه‌ای تدارک دیده شده یا نه؟ گفت: یارانه‌ای که برای طلاب، دانشجویان و استادان پیش‌بینی شده، در همه بخش‌های نمایشگاه خرج می‌شود. البته یارانه تخصصی نیز برای یک هزار مدرسه در نظر گرفته شده است که عمده آن ها کتاب کودک و نوجوان خریداری می‌کنند. احمدوند درباره نحوه خریداری کتاب توسط مدارس نیز گفت: کتاب‌ها در ایام نمایشگاه کتاب توسط مدیران و معلمان انتخاب می‌شود و سپس به مدارس تحویل خواهد شد.   مبارزه با سودجویی‌های کاغذی رئیس نمایشگاه کتاب درباره حضور کشور یمن در نمایشگاه نیز گفت: نمایشگاه می‌تواند مهمان ویژه نداشته باشد اما مهمان‌ویژه سنت خوبی است و استمرار این اتفاق ویژه، خوب است. بعضی نمایشگاه‌های بین‌المللی هر سال مهمان ویژه ندارند، البته یمن هم در حوزه فرهنگ بی‌ظرفیت نیست و ارتباطات فرهنگی ما با یمن دیرینه است و ظرفیت یمن نباید کوچک شمرده شود و این تعامل به بسط همکاری‌ها منجر خواهد شد. رمضانی سخنگوی نمایشگاه کتاب در پاسخ به سوالی درباره یارانه و فسادهای مرتبط با آن گفت: از زمان تخصیص یارانه کاغذی به دنبال تدابیری ویژه برای جلوگیری از سودجویی برخی افراد هستیم. در این زمینه در بخش مجازی نیز ما تدابیر ویژه‌ای اندیشیده‌ایم، البته گزارش‌هایی دریافت کردیم اما حجم گزارش‌ها در مرکز پاسخگویی به شدت اندک و در حد یک هزارم هم نیست. اگر کسی پیشنهاد نقد کردن یارانه و بن‌کارت‌ها را داشت، مردم به مرکز اطلاع رسانی نمایشگاه اطلاع بدهند، زیرا این موضوع خلاف قوانین و مقررات نمایشگاه و بخشی از احکام رسیدگی به تخلفات مربوط به این موضوع است. وی همچنین خاطرنشان کرد: تدبیر ما این است که بر افرادی که در سال های مختلف از جنس ناشر و کتاب‌فروش تخلف کردند، نظارت بیشتری داشته باشیم؛ بنابراین قوانین سخت‌گیرانه پیش‌بینی شده که براساس الگوی رفتاری در نمایشگاه و بازار کتاب سال گذشته با آن‌ها رفتار شود.