مرتضی مکی
کارشناس مسائل اروپا

تحولاتی که در صحنه میدانی اوکراین شاهد هستیم را باید به هر ترتیب از چندین زاویه مورد توجه و تحلیل قرار داد. در کنار تحولات میدانی در اوکراین، دو طرف با طرح یک سناریوی جدید سیاسی به دنبال آن هستند که حمایت خود را از اوکراین به گونه‌ای دیگر ابراز کنند و حتی .بحث اعزام نیرو به کی‌یف هم در این راستا مطرح شده است. واقعیت این است که ما یک سیاست واحد را میان مقام‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه مشاهده نمی‌کنیم اما به هر ترتیب باید توجه داشت که آنها هم در این مورد اختلافات جدی با یکدیگر دارند. در این راستا فرانسه سعی کرده به هر ترتیب که شده در چند دهه گذشته در عرصه همراهی و اتحاد در اروپا آن هم در مسائل نظامی پیشرو باشد اما اروپایی‌ها نسبت به این مساله عملاً واکنش مثبت نداشته‌اند و در این راستا هر اقدامی را انجام داده‌اند تا یک سیاست مستقل را از خود به نمایش بگذارند. در این میان اگر سخنان اعضای ناتو و کشورهای اروپایی را در سطح کلان موردنظر قرار دهیم، به وضوح می‌بینیم که عملاً یک نگاه واحد وجود ندارد. از منظر دیگر باید توجه شود که احتمال پیروزی دونالد ترامپ به عنوان نامزد حزب جمهوری‌خواهان در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا همچنان مورد بحث است و اروپا در این خصوص بدون شک دست به عصا حرکت خواهد کرد. اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که اگر ترامپ به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده انتخاب شود بدون شک با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه بر سر پرونده اوکراین کنار خواهد آمد که همین مساله کشورهای عضو ناتو و اتحادیه اروپا را همانند سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ میلادی که ترامپ در کاخ سفید بود، نگران کرده است. از سوی دیگر باید متوجه بود که اروپا در این شرایط زیر چتر آمریکای تحت فرمان دونالد ترامپ و ناتوی تحت فرمان او نخواهند رفت و مجبور هستند سیاست آمریکا برای افزایش سهم اروپا در پرداخت بودجه ناتو را بپذیرند که این موضوع همین حالا به دلیل هزینه‌های جنگ اوکراین به محور نزاع میان کشورهای اروپایی تبدیل شده است. اینکه در شرایط فعلی تا چه حد احتمال اعزام نیروهای ناتو و کشورهای اروپایی به اوکراین وجود خواهد داشت، موضوعی است که خروجی آن هنوز مشخص نیست اما اگر اروپا بخواهد خطوط قرمز خود را در قبال مسکو کمی جلوتر بیاورد، شاید اقدام به ارسال تسلیحات و تجهیرات نظامی پیچیده‌تر به اوکراین کند و در این میان می‌توان این مواضع را نوعی محک زدن روسیه دانست؛ به گونه‌ای که آنها می‌توانند به هر ترتیب مشائل مستشاری و آموزشی را در دستور کار قرار هند و به همین دلیل متغیرهای زیادی در این خصوص وجود دارد و بایدن دید که اروپا چگونه می‌خواهد به روسیه پاسخ دهد.