علی اصغر زرگر
کارشناس مسائل منطقه

تصویب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص عضویت کامل فلسطین در این نهاد بین‌المللی اخیرا به شکل جدی مطرح شده است. ریشه این موضوع به طرح دو کشوری برمی‌گردد و از سالیان دور بنا بود که طرح دو کشوری اجرایی شود که نظر سازمان ملل متحد هم در این میان مطرح بود ولی در آن .زمان مساله تفاوت داشت و مخالف دو کشوری بودند و در واقع جنگ‌های اعراب و اسرائیل هم شاید ریشه در همین نظر داشته است. شاید انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها در آن زمان مخالف بودند ولی در عین حال این امکان وجود داشت که اگر در آن زمان توافق حاصل می‌شد، این مسائل طی ۶۰ تا ۷۰ سال گذشته از بین می‌رفت و مشکلات تا این حد به وجود نمی‌آمد. در اینجاست که می‌بینیم سازمان ملل متحد بارها به نفع فلسطینی‌ها در رابطه با شهرک‌سازی و محکوم کردن اسرائیل و غیره وارد عمل می‌شود ولی گوش شنوایی در این راستا از جانب اسرائیل، آمریکا و متحدانش وجود نداشته است. حالا با رای اکثریتی که اخیراً در مجمع عمومی سازمان ملل به نفع فلسطینی‌ها داده شده که بر پایه نظر جامعه بین‌الملل است تا یک کشور فلسطینی تشکیل شود، یک ظرفیت به نفع فلسطین ایجاد شده است ولی اصل قضیه اجرای مفاد مربوط به آن است و حالا باید دید که این موضوع قرار است چگونه اجرا شود و بعد هم چگونه غزه و کرانه باختری به یکدیگر متصل خواهد شد تا یک کشور فلسطینی را تشکیل دهند. اصل قضیه این است که آیا مثلا اگر چنین کشوری تشکیل شود حالا تحت نظارت سازمان ملل متحد یا حتی از طریق یک مذاکرات بین‌المللی تشکیل می‌شود و قدرت‌ها در مدیریت آن دخیل هستند یا خیر؟ با مثلاً اینکه آیا انبوهی از فلسطینیان که به این منطقه مهاجرت کردند و در کشورهای دیگر مستقر هستند حالا در کمپ‌های نزدیک مثلاً در اردن، مصر یا در سوریه و لبنان هستند می‌توانند به این سرزمین برگردند یا خیر؟ حتی بحث تشکیل ارتش مستقل هم می‌تواند محل بحث و ابهام باشد. علاوه بر این موضوع دولتی که بتواند این سرزمین را اداره کند و در آنجا امنیت را برقرار کند یا مرزهای خود را با ارتش پوشش دهد هم مطرح خواهد شد؛ چراکه بدون شک بحث مسلح بودن چنین کشور مستقلی در کنار اسرائیل در آینده هم مطرح می‌شود تا بتواند در مقابل اقدامات تل‌آویو ازخود دفاع کند. این‌ها در واقع مسائلی است که به نظر من در اجرا به وجود خواهد آمد و شاید برای همین است که آمریکا و اسرائیل و چند دولت دیگر در این راستا با طرح فلسطین مستقل مخالفت کرده‌اند. در مجموع شاید بهترین راه حل که به نوعی تنش را کم می‌کند همین مساله دو کشوری خواهد بود و شاید اگر مثلاً چنین کشوری تشکیل شود و کشورهای عربی هم در امر حمایت اقتصادی و توسعه و بازسازی غزه به میدان بیایند، اوضاع و احوال تغییر کند.
جامعه ملل در واقع موافق این امر است و اوضاع هم به گونه‌ای پیش می‌رود که افکار عمومی اسرائیل را مقصر جنایات اخیر می‌دانند. به همین جهت کشورهای جهان از منظر شکلی تشکیل کشور مستقل فلسطین را مطرح و تصویب می‌کنند اما مابقی را برای مذاکرات آتی در دستور کار قرار می‌دهند و همین امر دست کشورهای عربی را بیشتر از گذشته باز می‌گذارد تا آنها هم برای بازسازی در غزه و غیره و سرمایه‌گذاری در این بخش به میدان بیایند. به عبارتی آنها منتظر هستند تا کم کم یخ‌ها آب شود و نهایتاً یک حساب سرزمینی به وجود بیاید و دولت مستقلی که تحت نام دولت فلسطین بتواند در کنار اسرائیل هم‌زیستی را از خود به نمایش بگذارد، نمایان شود. به نظرم آمریکایی‌ها هم با توجه به جوی که در افکار عمومی به وجود آمده احتمالاً یه سری شرط و شروطی را مطرح می‌کند و در نهایت این پرونده را در شورای امنیت سازمان ملل وتو نخواهد کرد و در نهایت با توجه به شرایط پیش آمده آمریکایی‌ها احتمال دارد که راه حل دو کشوری و یا دو دولتی را بپذیرند.