روزنامه اعتماد
1403/02/24
هرس
تجربه هرس كردن، تجربه خاصي است. وقتي بار درخت را سبك مي‌كنيد درخت شاخه‌هاي نو مي‌زند، برگ‌زايي مي‌كند و آماده شكوفه دادن مي‌شود. سبكباري به دنبال خودش اميدواري مي‌آورد. درختِ هرس شده نويد نشاط و تحرك و فعاليت و ثمره و ميوه فراوان مي‌دهد. خلوت كردن شلوغي‌ها و بريدن اضافات نه فقط براي درخت كه در همه جا اولين قدم رشد و نشاط و اميدواري است. اگر كسي يك روز وسايل اضافي خانه را از جلوي چشم و از زير دست و پا جمع كرده باشد، به انباري برده يا دور ريخته باشد، يا اينكه بعد از كشمكش زياد با خودش، به اين نتيجه رسيده باشد كه دكوراسيون خانه را به حالتي ساده و خالي از زلم زيمبو تغيير دهد و مزه شيرين خلوتي و سادگي خانه زير زبانش رفته باشد، بعيد است به بي‌نظمي و به‌هم‌ريختگي و زندگي در وسط جنگل اشياء رضايت دهد. تجربه نشان داده كه زندگي با اين خلوت كردن‌ها و پيراستن‌ها، جانِ تازه مي‌گيرد و انگار از نو آغاز مي‌شود. اين مُدل، در جنگل انديشه‌ها هم كارساز بوده و هست. ذهني كه پر از اطلاعات و داده‌ها، آرا و نظرات و سوال‌ها و جواب‌هاي اين و آن است، نمي‌تواند تمركز داشته باشد و موضوعات را عميقا فهم كند. چنين ذهني روي هر گل ثانيه‌اي مي‌نشيند و زود پرواز مي‌كند به مقصد گلي ديگر. در دنياي امروز كه هر نظر در بدو انتشار به نظرات متناقض برخورد مي‌كند و هر تحقيق علمي بلافاصله با تحقيق علمي ديگر نقض مي‌شود، راهي نيست جز اينكه جنگل انديشه‌ها مدام هرس شود و حرف‌هاي اضافه، سخن‌هاي بي‌پايه و يافته‌هاي منافي عقل و خرد دور انداخته شود. نه‌تنها پذيرفته نشود كه امكان تحرك و نشاط ذهن را محدود مي‌كند، بلكه بازنشر هم نشود. فوروارد كردن حرف‌هايي كه ثمري جز شلوغ كردن جنگل انديشه‌ها ندارد، آن مزه شيرين سادگي و خلوتي را از بين مي‌برد. يك روز به خود مي‌آييم و مي‌بينيم در ميان بي‌شمار راي و نظر، يادداشت و مقاله و حرف و بحث، گرفتار و سردرگم شده‌ايم و اگر از ما بپرسند «چه حاصل؟» بايد بگوييم «هيچ» به اضافه مقاديري اضطراب، سردرگمي، بي‌اعتمادي به هر حرف و سخني و نااميدي و ...ميني‌ماليست‌ها مي‌گويند « كم زياد است». يعني اختصار و ايجاز معجزه مي‌كند. يعني از هر چيز جان آن را پيش خود نگه‌دار و روي آن تمركز كن. اگر بحث اخلاق است، جان‌مايه اخلاق «آنچه براي خود مي‌پسندي براي ديگران هم بپسند» ما را بس. كافي است اين قاعده زرين به درستي و عميقا فهم شود. اگر علم است، اگر دين است، اگر عشق و آرامش و شادكامي و كار و فراغت و دنيا و آخرت هم كه باشد بهتر است كم باشد و عميق تا اينكه زياد باشد و كم عمق. گاهي جملات كوتاه، گزين‌گويه‌ها، تك‌بيت‌ها و رباعي‌ها مي‌توانند بادي باشند كه به بادبانِ قايقِ خرد و انديشه مي‌وزد و آن را به پيش مي‌راند. البته اگر سنجيده و انديشيده باشند و ژستِ بازي با جملات قصار به خود نگيرند. هيچ صيادي در اقيانوسي به عمق يك وجب، ماهي صيد نخواهد كرد ولي بسياري بوده‌اند و هستند كه هر روز در جوي‌هايي عميق ماهيگيري مي‌كنند. ما نيازمند هرسيم تا در دنياي انفجار حرف‌ها، اطلاعات و نظريات، صيادي نباشيم كه قلاب خود را به اقيانوسي با عمق يك وجب انداخته است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
زیبا کلام در اوین
سراينده حكمت خسرواني
18 میلیارد دلار منابع صندوق توسعه ملی برنگشت
شب انتظار ما به سر مياد
مابه‌ازای بودجه‌های میلیاردی؟
سرگشتگي؛ روايت زندگي با تفاوتي كه نمي‌شناسيم
مراقب كلاهبرداران اينترنتي باشيد
تناقضات جريان رسمي
صف‌بندي در برابر نظرات كارشناسي در طرح صيانت
سلامت و بهداشت جامعه
قطعنامه سربرنيتسا شكاف‌هاي جهاني را عريان كرد!
جانِ شهر!
درمان اوتيسم اميدواركننده اما پُرافت‌وخيز
هرس
ضرورت «دوستي» در روزگار سخت
داستان ناتمام شوستر (بخش دوم)
تناقضات جريان رسمي
صف‌بندي در برابر نظرات كارشناسي در طرح صيانت
سلامت و بهداشت جامعه
