مداحان چایخانه و رسانه‌های دیگر

یک- از باب‌الرضا که وارد حرم می‌شوم، در گوشه‌ای از صحن پیامبر اعظم (ص) جمعیت انبوهی از مردم را می‌بینم که دور کسانی حلقه زده‌اند و بسیاری گوشی‌های تلفن همراهشان را روشن کرده‌اند و مشغول فیلمبرداری‌اند. نزدیک می‌شوم و گروهی از نوجوانان را می‌بینم که با لباس‌های یک‌شکل مشغول سرودخوانی با مضامینی در مدح علی‌بن‌موسی‌الرضایند. مردم فیلم می‌گیرند و اشک می‌ریزند، گویی روضه جانسوزی شنیده‌اند، اما نه؛ آن‌ها همه احساسشان را به امام رئوف علیه‌السلام در همین آوا‌های نوجوانان سرودخوان می‌یابند و به همین دلیل چشم‌هاشان بارانی است. این صحنه زیبا را در این ماه‌ها بار‌ها و بار‌ها می‌بینم و بخش قابل تأملش برای من میزان جمعیت فراوانی است که برای دیدن و شنیدن این سرودخوانی‌ها جمع می‌شوند که گاه بخش بزرگی از صحن پیامبر اعظم (ص) را به خود اختصاص می‌دهد. 
دو- کرونا که حضور منحوسش را جمع کرد، بار دیگر چایخانه‌های حرم مطهر با تعداد بیشتر و خدمات‌رسانی گسترده‌تر در چهارگوشه حرم برپا شدند. حالا این چایخانه‌ها شکل و فرم مشخصی پیدا کرده‌اند که از دور هم می‌توان تشخیص داد اینجا چه خبر است. اما در دورۀ جدید، با یک ارزش افزوده مشغول خدمت‌رسانی هستند. اگر در موکب‌های مسیر نجف به کربلا، شای عراقی با چاشنی مداحی‌های پرشوری است که از بلندگو‌های بزرگ موکب پخش می‌شود، در حرم مطهر با چاشنی مداحی‌های زندۀ پرسوز و گدازی است که خادمان بااخلاص این چایخانه‌ها، که هر روز از یک استان و یک گوشه کشورمان آمده‌اند، در وصف امام رضا (ع) می‌خوانند و اینجا هم باز مردمی که چای شیرین حضرت را می‌نوشند و اشک شورشان جاری است و در دست هایشان گوشی تلفن همراهی که این صحنه‌های زیبای دلدادگی و عاشقی را ثبت می‌کند. شاید غلط نباشد که بگوییم خیلی از زائران حضرت به عشق شنیدن این نوا‌های پراحساس و دسته‌جمعی به این زاویه‌ها می‌آیند. 
سه – گلکاری و گل‌آرایی در جای‌جای صحن‌ها و رواق‌ها و ضریح مطهر امام هشتم از دیرباز امری رایج و مرسوم بوده و هست. واقفان بسیاری از سرتاسر جهان فقط نذر و وقف گل برای حضرت دارند که این کار در ایام شادمانی اهل بیت، به‌خصوص در ایام میلاد خجسته حضرت رضا (ع) زینت‌بخش بخش‌های مختلف حرم مطهر می‌شود. اما در ماه‌های اخیر، به‌خصوص در دهه کرامت امسال، این کار هم با ارزش‌های افزوده بیشتری انجام می‌شود نه فقط از حیث کمیت این گل‎‌آرایی‌ها که این اتفاق هم افتاده، اما بیشتر از لحاظ ذوق و هنر و ابتکار‌های جدید. این خوش‌ذوقی‌ها در شیوه گل‌آرایی و ایجاد جذابیت‌های بصری فراوان از جمله آوردن اسامی و القاب زیبای حضرت در فونت‌ها، اندازه‌ها، رنگ‌ها و آرایه‌های مختلف و آبنما‌هایی در کنار یا همراه این گل‌آرایی‌هاست که برای زائران این روز‌های حضرت، فوق‌العاده برای عکس‌انداختن و فیلم‌گرفتن هوس‌انگیز شده و دیگر علاوه بر کودکان و نوجوانان، زوج‌های جوان، خانواده‌ها و حتی پیرمرد‌ها و پیرزن‌های زائر حضرت هم از تصویربرداشتن در کنار این جلوه‌های چشم‌پرکن و مشام‌نواز نمی‌گذرند. 
 


حالا دیگر تبلیغ و تذکر معارف رضوی و تشدید حب و محبت به حضرت به بلندگو‌های رواق‌های حرم منحصر نمانده و رسانه‌های نوینی وارد عرصه شده‌اند که گاه برای برخی اقشار مردم جذاب‌تر، دلنشین‌تر و تأثیرگذارترند؛ سرود‌های نوجوانان، آوا‌های بلند «رضارضاجان»‌های خادمان مداح چایخانه‌های حضرت و آوا‌های خاموش و بی‌صدای گل‌آرایی‌های اخیر حرم همگی به‌مثابه رسانه‌های جدید و پرنفوذی‌اند که دل‌های محبان و مشتاقان انیس‌النفوس را جلا می‌دهد و پیام را به سرعت و درستی به گیرندگان می‌رساند. 
 کسی چه می‌داند شاید آن جوانانی که دو روز پیش در زیر رگبار تگرگ‌های درشت و شدید مشهد، خودشان را به آب‌وآتش می‌زدند و به وسط صحن می‌دویدند تا کبوتر‌های افتاده را نجات دهند، نیم‌ساعت قبلش از چایخانه حضرت آمده بودند یا سه‌ربع قبل‌تر کنار گل‌آرایی‌های حرم و کلمات زرین «یا شمس‌الشموس» عکس انداخته و جانشان را جلا داده بودند....