اسرائیل چگونه به عامل دردسر آمریکا تبدیل شده است؟


عبدالرضا فرجی راد
کارشناس مسائل بین‌الملل

دولت بایدن یک سیاست دوگانه را در رابطه با اسرائیل دنبال می‌کند. از یک طرف آمریکا خواهان کاهش تنش در منطقه و پایان جنگ در غزه است و از سوی دیگر به دلیل وجود جنگ اوکراین و نگرانی‌های اروپا در قبال روسیه و همچنین اقدام‌های چین در مقابل تایوان به دنبال آن است . که به هر ترتیب اوضاع را کنترل کند. در این راستا نتانیاهو در اسرائیل به دنبال آن بوده که جنگ غزه را ادامه دهد تا در نهایت بتواند حیات سیاسی خود را تضمین کند که این مساله در درون کابینه اسرائیل هم با مشکلات زیادی روبه‌رو است. این در حالیست که مساله حملات حزب الله لبنان و پرونده غزه به انضمام برگزاری تظاهرات گسترده در آمریکا و اروپا به ضرر نخست‌وزیر اسرائیل تمام شده است.
از سوی دیگر بحث صدور حکم دیوان کیفری بین‌المللی هم مطرح شده و در این راستا اروپا در خصوص احتمال بازداشت نتانیاهو با آمریکا کاملاً هماهنگ است. به همین جهت نخست‌وزیر اسرائیل و کابینه وی و حتی لابی یهود در ایالات متحده به دنبال آن هستند که بتوانند ترامپ را روی کار بیاورند. لذا آمریکا اصرار دارد سه نوع بحران در خاورمیانه برای انتخاب مجدد جو بایدن و شکست نتانیاهو را در راستای یکدیگر پیگیری کند. نخست، پایان جنگ غزه است و دوم توافق با عربستان است اما ریاض به دنبال آن خواهد بود که با کابینه بعد از نتانیاهو وارد عادی‌سازی روابط با اسرائیل شود. سوم هم توافق نانوشته میان ایران و آمریکا است که تنش در منطقه، جنوب لبنان، تنگه باب المندب و دریای سرخ را کاهش دهد؛ چراکه اگر این مسائل در منطقه حل نشود، دموکرات‌ها باید به هر ترتیب در انتخابات ریاست جمهوری آینده به جمهوری‌خواهان جواب پس بدهند و بگویند که چرا با وجود نیروی دریایی قدرتمند، در دریای سرخ با مشکل روبه‌رو شده‌اند. نکته مهم این است که نتانیاهو برخلاف سیاست‌های غرب و شرق در حال ادامه جنگ در رفح و غزه است و در این راستا مخالفت‌های هم علیه وی در داخل کابینه صورت گرفته که همین مساله برای وی مشکلاتی را به وجود آورده است. این در حالیست که بعضی سیاست‌مداران اسرائیلی هم از حمایت آمریکا طرفداری می‌کنند و در این مسیر نیاز به این حمایت دارند. مساله دیگر این است که دو خواسته فعلی عربستان از آمریکا اعم از شروع فعالیت علنی هسته‌ای و همچنین تضمین‌های امنیتی و دفاعی مطرح شده که بخشی از آن به درخواست ریاض در برابر ایران برای ایجاد موازنه قلمداد می‌شود. به نظرم تضمین‌های امنیتی و دفاعی مورد نظر عربستان توسط آمریکا به عنوان یک قرارداد دوجانبه که پیش‌شرط عادی‌سازی روابط با اسرائیل به حساب می‌آید و به زودی امضا خواهد شد که بخشی از آن به کم شدن نفوذ چین در منطقه برمی‌گردد. در کل باید گفت واشنگتن به دنبال آن است که در منطقه آرامش برقرار شود و در این میان مسیر قبل و بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای کاخ سفید حائز اهمیت بوده و در دستور کار قرار دارد؛ به گونه‌ای که به زعم واشنگتن دو رقیب آن یعنی چین و روسیه به سرعت در حال عبور از برخی مسائل هستند و در این میان ایالات متحده معتقد است که اسرائیل به یک بار اضافی جدی تبدیل شده است اما عربستان سعودی برای ایالات متحده منافع خاص خود را دارد و حتی دموکرات‌ها هم در سال‌های گذشته همیشه با نتانیاهو مشکل داشتند و حالا هم با همین روند روبه‌رو هستند.