جهش «سیاست همسایگی» در دوره امیرعبداللهیان

جوان آنلاین: سخنگوی وزارت خارجه با اشاره به مواضع مقامات بحرینی در پی شهادت وزیر خارجه دولت سیزدهم، رفع سوءتفاهمات و برطرف شدن موانع توسعه مناسبات به‌ویژه در حوزه جنوبی خلیج فارس را از نتایج پیگیری سیاست خارجی همسایه‌محور در دولت سیزدهم ارزیابی کرد.  یک هفته گذشته پس از شهادت حسین امیرعبداللهیان، تعبیر رویکرد سیاست همسایه‌محور دولت سیزدهم که به‌ویژه وزارت خارجه در پی تحقق آن بود، به صورت عینی و عملی نمود پیدا کرده است. آخرین سفر وزیر شهید و حضور در ملاقات ابراهیم رئیسی با «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان گامی مثبت در این راستا بود و در روز‌های پس از شهادت امیرعبداللهیان، چنانکه ناصر کنعانی به آن اشاره کرد، انبوهی از پیام‌های تسلیت برای ایران ارسال شد. عربستان سعودی، ترکیه، امارات متحده عربی، قطر، عراق، اقلیم کردستان، لبنان، یمن، سوریه، اردن، عمان، بحرین، جمهوری آذربایجان، هند، پاکستان، افغانستان و بنگلادش فقط تعدادی از این کشور‌ها بودند. به گزارش «جوان»، کنعانی دیروز در نشست هفتگی با خبرنگاران داخلی و خارجی، تصریح کرد: «تردیدی نیست شاهد جهش کاملاً محسوس در توسعه مناسبات خارجی ایران و ارتقای جایگاه منطقه‌ای و جهانی ایران در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی بودیم. شاهد این مدعا کثرت پیام‌های تسلیت و ابراز همدردی از آغازین دقایق این حادثه دلخراش با ملت بزرگ ایران و مشارکت هیئت‌های عالی‌رتبه کشور‌های مختلف در مراسم تجلیل و تکریم شهدای والامقام و آسمانی ایران است.» وی گفت: «دریافت‌کننده بیش از ۳۳۰ پیام از مقامات عالیه کشور‌های مختلف جهان برای رهبر معظم انقلاب، دولت و سرپرست دولت و سرپرست وزارت خارجه و مقامات عالیه کشور بودیم.» کنعانی که در فضایی اندوهبار و مزین به تصاویر وزیر و رئیس‌جمهور شهید سخن می‌گفت، تصریح کرد: «بیش از ۲۷ پیام از مسئولان و مدیران سازمان‌ها و نهاد‌های بین‌المللی دریافت کردیم. مجموعه این‌ها نشانگر این است که در ارتباطات بین‌المللی و در روابط خارجی در بازه زمانی سه سال گذشته موفق بودیم که روابط سازنده‌ای را با حوزه‌های مختلف جغرافیایی برقرار کنیم. ایران به رغم این ضایعه بزرگ، رویکرد خود را در تعامل سازنده با کشور‌های مختلف دنیا در حوزه پیرامون و فرامنطقه‌ای ادامه خواهد داد.»   توسعه مناسبات با حوزه خلیج فارس و آفریقا 
کنعانی درباره حضور مقامات کشور‌های منطقه در ایران پس از شهادت امیرعبداللهیان از جمله سفر عبداللطیف بن‌راشد الزیانی، وزیر خارجه بحرین به تهران و اظهارات حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین درباره احیای روابط با ایران گفت: «اظهارات پادشاه بحرین را شنیدیم و آن را مورد اهتمام قرار خواهیم داد. از تسلیت و همدردی پادشاه بحرین و حضور وزیر خارجه این کشور در آیین تکریم شهدای خدمت تشکر می‌کنیم.» این دیپلمات ارشد تصریح کرد: «از ثمرات سیاست راهبردی همسایه‌محور دولت سیزدهم رفع سوءتفاهمات و موانع توسعه مناسبات به ویژه در حوزه جنوبی خلیج فارس بود. امیدواریم شاهد توسعه مناسبات باشیم.» به دنبال شهادت امیرعبداللهیان، سامح شکری، وزیر خارجه مصر به عنوان‌نماینده ویژه رئیس‌جمهور این کشور به ایران آمد. الجزایر، آفریقای جنوبی و کنیا دیگر کشور‌های حوزه آفریقا بودند که با ایران همدردی کردند. سخنگوی وزارت خارجه درباره روابط با آفریقا در دولت سیزدهم یادآور شد: «سفر رئیس‌جمهور به سه کشور آفریقایی و سفر‌های وزیر خارجه به کشور‌های مختلف آفریقایی در راستای اهتمام دولت به توسعه مناسبات با کشور‌های آفریقایی بوده است.» کنعانی خاطرنشان کرد: «در مسیر تلاش برای گسترش همکاری‌ها با اتحادیه آفریقا هستیم و فعال‌سازی کمیسیون‌های مشترک با آفریقا در دستورکار است و قاره آفریقا به عنوان قاره فرصت‌ها در اولویت‌های سیاست خارجی ایران به عنوان اولویت مهم محل توجه است. به رغم این حادثه تلخ، در رویکرد ایران برای توسعه مناسبات با این قاره خللی ایجاد نخواهد شد و امیدواریم در سیاست تعیین شده این روابط را با جدیت و اهتمام ادامه دهیم.»  جلوگیری از گسست در پیوند‌های دوستانه با همسایگان 
ساعتی پس از پایان نشست کنعانی با خبرنگاران، علی باقری‌کنی، سرپرست وزارت خارجه میزبان بدر البوسعیدی، وزیر خارجه سلطنت عمان در تهران بود. کنعانی درباره این ملاقات که نمود دیگری از سیاست خارجه همسایه‌محور است، با اعلام اینکه این سفر برای ابراز تسلیت و مراتب همدردی عمان با دولت و ملت ایران و گفتگو درباره روابط دوجانبه صورت می‌گیرد، این‌طور توضیح داد: «تعاملات در چارچوب مذاکرات رفع تحریم‌ها همواره در جریان بوده و قطع نشده و این تعاملات متمرکز بر حوزه‌های رفع تحریم و هسته‌ای بوده و هیچ‌گاه هم از این چارچوب خارج نشده و تعاملات ما با طرف امریکایی همواره ادامه داشته ولی صرفاً در چارچوب مذاکرات رفع تحریم‌ها و موضوع هسته‌ای بوده است.» همچنین باقری‌کنی در پی نشست یادشده با مقام عمانی در کنفرانسی خبری حاضر شد و اعلام کرد: «سیاست خارجی جایگاه ویژه‌ای در دکترین دولت آیت‌الله رئیسی داشت و یکی از حلقه‌های اصلی آن، سیاست همسایگی بود که مرکب از چند مؤلفه اساسی بود اول تحکیم اعتماد متقابل سیاسی با همسایگان، دوم تحکیم پیوند‌های اقتصادی و سیاسی با همسایگان و سوم تعامل به هم پیوسته مردمی و نخبگانی با همسایگان.» وی تأکید کرد: «ما امروز در حال تحکیم پیوند‌های دوستی، برادری و همین‌طور ارتقای همکاری‌های چندجانبه با همسایگان هستیم. اراده جمهوری اسلامی این است که هیچ حفره و گسستی در پیوند‌های دوستانه‌اش با همسایگانش وجود نداشته باشد و تلاش جدی داریم که این مسیر درست منطقه‌ای امن با همکاری همه کشور‌های منطقه را دنبال کنیم و راه بیرون راندن بیگانگان از منطقه صرفاً در تحکیم پیوند‌های دوستی و همکاری‌های مؤثر و جدی و همه‌جانبه میان همسایگان است.»