ختم کشمکش خانه سینما و نماوا

جوان آنلاین: بدعهدی و بی‌اخلاقی واژه‌هایی بود که یکی از مدیران ارشد پلتفرم نماوا نسبت به بازیگران و تهیه‌کنندگان استفاده کرد و باعث جنجال شد؛ اتفاقی که نهایتاً با نقش‌آفرینی خانه سینما و تعلیق عضویت و قطع هرگونه همکاری صنفی و حرفه‌ای صنوف سینمایی با وی به دلیل آنچه اظهارات توهین‌آمیز وی خوانده، به پایان رسید. 
اوایل اردیبهشت‌ماه بود که ویدئویی از محمدحسن شانه‌ساززاده و نایب‌رئیس هیئت‌مدیره پلتفرم نمایش خانگی «نماوا» منتشر شد که در آن بازیگران و تهیه‌کنندگان را بی‌اخلاق و بی‌تعهد خواند. شانه‌ساز‌زاده در این ویدئو می‌گوید: «بازیگران این سریال‌ها خیلی بی‌اخلاقند. بازیگران و تهیه‌کننده‌ها همه بی‌اخلاقی‌های خاص خودشان را دارند و به قرارداد و حرف‌شان متعهد نیستند. من در چند صنعت مختلف از لوازم خانگی تا مصالح ساختمانی، کاشی سرامیک و خودرو بودم، من به بی‌اخلاقی این‌ها هیچ‌جا ندیدم. اسم‌شان این است که هنرمندند و مثلاً فرهیخته و فرهنگی‌اند، اما بسیار بی‌اخلاق‌اند، اول و آخرشان پول هست. شما پول بده هر کاری می‌کنند.»
در حالی که مشخص بود این اظهارات شانه‌ساز‌زاده جنجالی خواهد شد، او در پاسخ به سؤال مصاحبه‌کننده در مورد اینکه «نگران عدم همکاری بازیگران و تهیه‌کنندگان پس از این حرف‌ها نیستید؟» می‌گوید: «پول که بدهید می‌آیند.»  واکنش به «پول بدهید؛ می‌آیند»
اظهارات این مدیر ارشد پلتفرم نماوا در همان ایام با واکنش‌های زیادی همراه شد و برخی از هنرمندان با انتشار استوری و متن‌های اعتراضی در فضای مجازی واکنش نشان دادند. در ادامه این ماجرا هیئت رئیسه خانه سینما اعلام کرد «بررسی موضوع سخنان محمدحسن شانه‌ساززاده را به شورای صیانت خانه سینمای ایران ارجاع داده و در این شورا، درباره آن تصمیم‌گیری خواهد شد.»


ماجرا به اینجا ختم نشد و انجمن صنفی بازیگران و انجمن تهیه‌کنندگان مستقل نیز به با انتشار بیانیه‌های جداگانه‌ای ابعاد وسیع‌تری به آن دادند. انجمن تهیه‌کنندگان در بیانیه‌اش با اعلام آمادگی برای بررسی موارد نمایش بی‌مجوز محصولات خارجی و گاه ایرانی در این پلتفرم نمایش خانگی نوشت: «انجمن تهیه‌کنندگان مستقل سینمای ایران مراتب تأسف و انزجار خود را از اظهارات توهین‌آمیز نایب‌رئیس پلتفرم نمایش خانگی نماوا اعلام می‌دارد. اظهارات توهین‌آمیز این مدیر پلتفرم نشان از عدم شناخت، عدم توانایی در این عرصه، مدیریت غلط و عدم شناخت روش‌های تولید حرفه‌ای دارد.»
انجمن صنفی بازیگران سینما نیز در واکنش به اظهارات مدیر ارشد نماوا نوشت: «این نگاه ناعادلانه قیم‌مآبانه از بالا به پایین نسبت به کسانی که موجودیت همان پلتفرم از وجود آن‌ها شکل گرفته، نشانگر چیست؟ توجیه سوءمدیریت‌های غیرمتخصصانه با تهمت‌زدن‌های بی‌ادبانه بیش از هر چیز زیر سؤال بردن هویت تشکیلاتی است که متأسفانه با عنوان فرهنگی و هنری، اخلاق و ادب را قربانی اهداف اقتصادی خود می‌کند.»  نماوا وارد می‌شود!
پس از بالا گرفتن انتقادات در بین هنرمندان پلتفرم نماوا برای آرام کردن فضای ایجاد شده، بیانیه‌ای صادر کرد و ضمن نجات‌بخش نشان دادن خودش برای سینما و سینماگران در بخش‌هایی از آن نوشت: «نماوا در بحران‌های اقتصادی سال‌های اخیر سینمای ایران، در کنار سایر سکو‌های نمایش، کوشیده فضا و فرصتی فراهم کند تا آسیب‌های کمتری متوجه نیرو‌های خلاق سینما شود. هر چند که در جریان ساخت و نمایش برخی مجموعه‌های نمایشی مشکلاتی با برخی از همکاران پدید آمده‌باشد و مجموعه‌ای به‌رغم صرف هزینه‌های گزاف، با بدعهدی به پخش نرسیده‌باشد، اما بدیهی است که چنین مشکلاتی عمومیت ندارند و مصاحبه اخیر نایب رئیس هیئت‌مدیره نماوا را می‌باید صرفاً واکنشی به موردی مشخص تلقی کرد. مجموعه نماوا ضمن پوزش از هنرمندان شریف و نجیب و جامعه اصناف سینمای ایران تأکید دارد که تداوم رابطه مودت‌آمیز و محترمانه با سرمایه‌های گران‌سنگ سینمای ایران هم‌چنان مهم‌ترین سرمایه او خواهد بود.»
بعد از فروکش کردن تب بیانیه دادن از هر دو سوی ماجرا و عذرخواهی نماوا از هنرمندان در عین اشاره و تأکید ضمنی به بدعهدی و مشکلات ایجاد شده قبلی، روز گذشته هیئت رئیسه خانه سینما که پیشتر بررسی اظهارات شانه‌ساز‌زاده را به شورای صیانت (متشکل از سینماگران و حقوقدانان) سپرده‌بود با صدور اطلاعیه‌ای حکم به تعلیق عضویت و قطع همکاری صنوف سینمایی با محمد حسن شانه ساز زاده داد.   نقش‌آفرینی خانه سینما
در بخشی از این اطلاعیه که به همراه رأی شورای صیانت خانه سینما منتشر شد، آمده‌است: «جامعه اصناف سینمایی عضو خانه سینما حسب مورد نسبت به تعلیق عضویت و عدم همکاری با نامبرده در کلیه امور سینمایی و پلتفرم‌های نمایش خانگی و امور صنفی تا پایان سال ۱۴۰۴ اقدام نمایند. هیئت رئیسه خانه سینما، ضمن نکوهش سخنان خارج از اخلاق نامبرده، تأکید می‌کند حق شکایت فردی در محاکم قضایی برای سینماگران محفوظ است و این رأی با توجه به جوانب حقوقی و صنفی جامعه اصناف سینمایی صادر و منتشر شده‌است.»
خانه سینما در این اطلاعیه تلاش کرده با حمایت از بازیگران و تهیه‌کنندگان جایگاه صنفی خودش را نشان بدهد. در مورد این اتفاق و اطلاعیه‌ای که خانه سینما منتشر کرده دو نکته قابل‌توجه و تأمل است؛ یکی اینکه پلتفرم نماوا حرفه‌های شانه‌ساز‌زاده را در مورد بد عهدی و بی‌اخلاقی برخی بازیگران یا تهیه‌کنندگان تأیید کرده‌بود. نکته دوم اینکه خانه سینما به جای واکنش نشان‌دادن به‌جایگاه مدیریتی شانه‌ساز‌زاده و اظهاراتش تلاش کرده صرفاً عضویت شخص شانه‌ساززاده را در خانه سینما تعلیق کند و از اعضایش بخواهد که با شخص او هیچ‌گونه همکاری در امور سینمایی یا شبکه نمایش خانگی نداشته‌باشند. این در حالی است که شانه‌ساز‌زاده خارج از جایگاه مدیریتی‌اش در پلتفرم نماوا شأن هنری و سینمایی ندارد که قرار باشد اعضای صنوف سینمایی با او همکاری نداشته باشند. 
البته وجه مثبت این اطلاعیه که باید مورد توجه و تأکید قرار بگیرد، رفتارشناسی مسئولان خانه سینما در خاتمه دادن به کشمکشی است که بین شانه‌ساز‌زاده به عنوان عضو هیئت مدیره پلتفرم نماوا با بازیگران و تهیه‌کنندگان ایجاد شده‌بود. بروز رفتار عقلایی و سعی در ایجاد فضای رواداری بین فعالان هنری و استیفای حقوق آن‌ها یکی از علل ماهوی تشکیل خانه سینماست و این دقیقاً همان شأن و جایگاه صنفی است که خانه سینما و مسئولانش باید در بزنگاه‌ها داشته‌باشند. روشن است که اگر در گذشته هم چنین رویکرد منطقی و عقلایی در بین مسئولان خانه سینما وجود داشت، چه‌بسا برخی از حواشی ایجاد‌شده که احتمالاً سنخیتی با فعالیت‌های فرهنگی و هنری نداشتند، رخ نمی‌داد و انرژی و توان بالقوه این خانه صرف برطرف کردن مشکلات صنفی و حرفه‌ای اعضای آن می‌شد.