روزنامه جوان
1403/04/17
خطری ایران را تهدید نمی‌کند!
جوان آنلاین: النینو و لانینا! تا همین چند سال پیش شاید حتی تلفظ این دو نام هم برای بسیاری دشوار بود، چه برسد به اینکه بدانند چیست، اما تأثیرات مخرب آن در برخی کشور‌ها به واسطه سرعت بالای پخش اطلاعات در دنیا این نگرانی را به وجود آورده که مبادا این دو جبهه آب و هوایی، گریبان ایران را هم بگیرد. خصوصاً که بسیاری نیز عادت به بزرگنمایی دارند و پیش کشیدن پای پیشگویی‌هایی که شاید هرگز رخ ندهد. خواسته یا ناخواسته فضای مجازی مملو از اخباری است که می‌تواند نگران‌کننده باشد، مگر اینکه جای واکنش‌های تند و سریع پاسخ‌های قانع‌کننده داشته‌باشیم. پاسخ‌های منطقی که نگران‌ترین افراد را هم قانع کند. البته عدم شناخت کافی از جغرافیای منطقه و کم بودن اطلاعات افراد نیز در ایجاد این دغدغه‌ها و موج‌سواری برخی دیگر بی‌تأثیر نیست. النینو و لانینا چیست؟النینو و لانینا الگو‌های پیچیده آب و هوایی و مربوط به تغییرات دمایی در اقیانوس‌های زمین است. چرخه اقلیمی این جریان‌ها در اقیانوس آرام و معمولاً در چرخه‌های زمانی دو تا هفت ساله اتفاق می‌افتد. چرخه نوسانات جنوبی النینو به نوسانات دمایی بین اقیانوس و اتمسفر در قسمتی از اقیانوس آرام که روی خط استوا قرار دارد، گفته میشود. میزان انحراف از این دمای طبیعی می‌تواند تأثیراتی روی فرآیند‌های اقیانوسی و در نتیجه اقلیم و آب و هوای مناطق مختلف زمین داشته‌باشد. فرآیند النینو و لانینا هر بار حدود ۹ تا ۱۲ ماه و بعضی اوقات بیش از یک سال هم طول می‌کشد و برای مدتی ناهنجاری‌های اقلیمی مثل طوفان، خشکسالی و سیل را به وجود می‌آورد، اما کارشناسان می‌گویند بعید به نظر می‌رسد این چرخه‌ها تأثیر چندان زیادی در جریان‌های آب و هوایی ایران داشته‌باشند. واکنش کاربران
کاربران شبکه‌های اجتماعی نسبت به وقوع پدیده لانینا واکنش نشان‌داده‌اند و مضمون متن آن‌ها از احتمال تأثیر لانینا بر وضعیت جوی ایران است. یکی از کاربران توییتر در صفحه شخصی خود نوشته‌است: «الان النینو هستیم. تا میانه تابستان به تدریج وارد لانینا میشیم. البته هر لانینایی بد نیست برای ما. اما اما، اما اگر مثل لانینای پارسال و پیارسال باشه اندوهناک میشه! یعنی عملاً بارش پاییز پَر و گرمای بالای نرمال.»
کاربر دیگری نیز توییت زده‌است: «با یه سرچ دم‌دستی دیدم مثل اینکه النینو تموم شده و داره لانینا شروع میشه. گویا لانینا بارش‌ها رو در آرژانتین کاهش میده. پس متأسفانه امسال پیش رو در آرژانتین و ایران سال نسبتاً خشکی خواهد بود.» عامل تغییرات غیرطبیعی آب و هوا
النینو جریانات گرم اقیانوسی و لانینا جریان‌های سرد اقیانوسی است که با تغییر فشار سطحی هوا در بخش غربی خط استوا روی اقیانوس آرام رخ می‌دهد.
النینو در زبان اسپانیایی به معنی «پسر کوچک» است و اولین بار ماهیگیران حاشیه امریکای جنوبی در قرن هفدهم میلادی این تغییر آب و هوایی را تشخیص دادند. معمولاً اولین نشانه آغاز النینو گرم شدن غیرعادی آب اقیانوس است که در اواخر پاییز رخ می‌دهد. بروز مد‌های بلندتر از همیشه و طوفان‌های تخریب‌کننده برای کشاورزان نشانه‌های دیگر بروز النینو است. معمولاً النینو روی جریان‌های آّب و هوایی امریکای شمالی و غربی و کانادای مرکزی تأثیرگذار است و تأثیرات ثانویه در شمال غربی اقیانوس آرام پدیدار میشود.
لانینا نیز در زبان اسپانیایی به معنی «دختر کوچک» و چرخه مخالف النینو است. رویداد لانینا نشان‌دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است. در زمان رخ دادن لانینا زمستان در نیمکره جنوبی گرمتر از همیشه و در نیمکره شمالی سردتر از سال‌های دیگر میشود.
آیا لانینا تهدید است؟
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا به «جوان» می‌گوید: «نوسان جنوبگان با احتمال ۶۰ درصد در ماه آینده شرایط خنثی و با احتمال ۳۸ درصد ممکن است در فاز لانینا باشد.»
براساس گفته‌های کارشناسان اهل فن عواقب ناشی از النینو و لانینو چندان گریبان ایران را نمی‌گیرد و اگر هم بگیرد به گونه‌ای نیست که بتواند ایجاد وحشت کند. رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا می‌گوید: «النینو و لانینا از جمله پدیده‌هایی که در یک نقطه دنیا اتفاق می‌افتد و ممکن است روی نقاط دیگر اثر بگذارد. علاوه بر دور پیوند نوسان جنوبگان دورپیوند‌های دیگری مانند MJO، نوسان شمالگان و دو قطبی اقیانوس هند نیز وجود دارد که در خیلی از مواقع می‌توانند نقش پررنگ‌تری نسبت به النینو و لانینا روی آب و هوای کشورمان داشته‌باشند، بنابراین عجیب است که تنها این دو پدیده، مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و توجه افراد مختلف را به خود جلب کرده‌است.» لزوم استفاده از پیش‌بینی‌ها.
اما پیش‌بینی پدیده‌های دورپیوندی چه کمکی به ما خواهد کرد؟ ضیاییان در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «این‌ها نشانه‌هایی است از اینکه آب و هوای ماه‌های بعدی چه وضعیتی دارد، نشانه‌هایی که باید با یکدیگر جمع شوند، مورد بررسی قرار بگیرند تا به یک نتیجه‌ای برسد. همانطور که می‌دانید پیش‌بینی‌های بلندمدت در همه جای دنیا مثل پیش‌بینی فصلی با خطا همراه است. در این نوع پیش‌بینی برخلاف پیش‌بینی کوتاه‌مدت نمی‌توان با اطمینان بالا صحبت کرد، بنابراین این نشانه‌ها کمک خواهند کرد تا احتمال خطا به حداقل‌ترین میزان ممکن برسد.»
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا ادامه می‌دهد: «پیش‌بینی عامل اصلی است و بعد از آن مسئولان تصمیم‌گیرنده باید برای ذخایر منابع آبی فکری کنند و تدبیر بیندیشند. آن‌ها براساس پیش‌بینی‌های ارائه‌شده، در زمینه مصارف آب کشاورزی، صنایع و خانگی می‌توانند نظر بدهند و تصمیمات شاخص بگیرند. در این صورت است که پیش‌بینی‌ها مفید واقع میشود.»
سایر اخبار این روزنامه
