زنگ خطر رکود پایدار


محمد حقگو-
گزارش دیروز مرکز پژوهش های اتاق ایران نشان می دهد که شاخص مدیران خرید (شامخ) بنگاه های اقتصادی در تیرماه برای سومین ماه پیاپی زیر 50 محاسبه شده که نشانگر شرایط رکودی است. از سوی دیگر در حوزه صنعت، این شاخص علاوه بر این که برای دومین ماه پیاپی بدتر شده است، کمترین میزان خود در 36 ماه اخیر، و افت شدیدتر نسبت به شامخ کل اقتصاد را نشان می دهد. قطعی برق روزانه در کارخانه ها که اکثراً منجر به تعطیلی دو روز در هفته برای آن ها شده است، اختلال در زنجیره تامین مواد اولیه، عدم تخصیص ارز موردنیاز و نیز کاهش تقاضای مشتریان داخلی، از جمله دلایل این موضوع به شمار می رود. اتاق بازرگانی همچنین تصریح کرده که هم اینک بسیاری از شرکت ها با مشکل کمبود نقدینگی و منابع مالی روبه رو هستند و علاوه بر این،  عدم تمایل نیروی انسانی به ماندن در شرکت ها (به علت افزایش هزینه های زندگی و عدم تناسب دستمزد با هزینه ها) بسیاری از بنگاه ها را با کمبود نیروی انسانی روبه رو کرده است.
به گزارش خراسان، تازه ترین داده های اتاق بازرگانی ایران از وضعیت شاخص مدیران خرید (شامخ) نشان می دهد که این شاخص در نظرسنجی از مدیران بنگاه ها، برای کل بنگاه های اقتصادی در تیرماه معادل 47.2 برآورد شده است. از آن جایی که ارقام کمتر از 50 در این شاخص نشان دهنده وضعیت رکودی است و بالعکس، در نتیجه بنگاه های اقتصادی در تیرماه با چنین وضعیتی روبه رو بوده اند و البته این مسئله برای سومین ماه پیاپی اتفاق افتاده است. همچنین این میزان، دومین کمترین مقدار خود در یک سال و نیم اخیر به شمار می رود.
گزارش اتاق بازرگانی حاکی از این است که در میان زیرشاخص های شامخ،  شاخص میزان تولید محصول برای چهارمین ماه پیاپی کاهشی است و دومین کمترین مقدار را در یک سال و نیم اخیر به ثبت رسانده است. در این زمینه قطعی برق گسترده در کسب‌وکارها باعث تداوم کاهش تولید در تیرماه شده است.


در حوزه سفارشات جدید مشتریان،  این شاخص نیز برای سومین ماه متوالی کاهش را نشان می دهد. در همین حال تقاضای خارجی نیز همچنان برای سومین ماه پیاپی کاهش داشته به‌طوری‌که شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات در تیرماه عدد ۴۸.۷ را به ثبت رسانده است.شاخص موجودی مواد اولیه برای پنجمین ماه پیاپی کاهشی است که ناشی از عدم تخصیص ارز موردنیاز برای واردات مواد اولیه شرکت هاست.شاخص میزان استخدام نیروی انسانی نیز به کمترین میزان 11 ماهه خود رسیده است. در شرایطی که فشار هزینه‌های زندگی متناسب با حقوق و دستمزد نیست، نیروی کار تمایلی به ماندن و ادامه فعالیت در شرکت‌ها را ندارد و این شرکت ها  با کمبود نیرو در بازار کار مواجه هستند.

رکود صنعت برای دومین ماه پیاپی
داده های اتاق بازرگانی در حوزه شامخ نشان می دهد که شاخص مدیران خرید بخش صنعت نیز در نظرسنجی از مدیران صنعتی، با رقم 43.6، برای دومین ماه پیاپی روبه رو شده که با شدتی بیشتر از شامخ کل اقتصاد رکود را در این حوزه نشان می دهد. نکته نگران کننده این جاست که در تیرماه، کل 12 رشته فعالیت صنعتی بخش صنعت از جمله صنایع غذایی، نساجی، پوشاک و چرم، چوب، کاغذ و مبلمان، فراورده های نفت و گاز، شیمیایی، لاستیک و پلاستیک، کانی غیرفلزی، ماشین سازی و لوازم خانگی، وسایل نقلیه و قطعات وابسته با کاهش شاخص شامخ روبه رو بوده اند.

انتظارات مثبت نسبتاً قوی برای بهبود شرایط
به گزارش خراسان، در میان شاخص های فرعی شامخ در دو حوزه اقتصاد و صنعت، مشاهده می شود که انتظارات در مورد میزان فعالیت های اقتصادی در ماه آینده به ترتیب به 59.3 و 61.8 رسیده که امیدواری نسبتاً خوبی را در میان فعالان اقتصادی نشان می دهد. این امیدواری ممکن است ناشی از سپری شدن فصل گرما و قطعی های برق و همچنین روشن تر شدن وضعیت استقرار دولت جدید باشد.