اربعین، آوردگاه جهانی از خرده فرهنگ ها

کامیار-سال هاست که اربعین با همه فراز و فرودهایش عاشورای سال های میانی قرن اول هجری را برای شیعیان روایت می کند و زمان به پیش می رود...پیاده روی اربعین بزرگ ترین گردهمایی جهان اسلام است که با سقوط حزب بعث در سال ۲۰۰۳  و از بین رفتن محدودیت‌ها اوج گرفت. در ایران پنج مرز اربعینی مهران، شلمچه، چذابه، خسروی و تمرچین میزبان زائران اربعین است.اربعین امسال هم با شور و شوقی وصف ناپذیر با وجود گرمای بالای هوا در حال برگزاری است. در این گزارش نگاهی داریم به توصیه ها و آماری از زائران و موکب های ایرانی در عراق.   خط ۱۲۸ در عراق پاسخگوی سوالات زائران ایرانی  امسال، یک خط تلفنی رایگان برای زائران ایرانی راه اندازی شده است. خط ۱۲۸ توسط خادمان اربعین حسینی  به طور شبانه‌روزی آماده پاسخگویی به سؤالات زائران در طول ایام راهپیمایی اربعین حسینی است.زائران اربعین می‌توانند از این طریق سوالات خود را درخصوص امور کنسولی که توسط خادمان سفارت جمهوری اسلامی ایران در بغداد و کنسولی‌های تابعه در شهرهای مختلف عتبات عالیات بپرسند و پاسخ بگیرند.همچنین زائران اربعین می توانند مفقودی افراد را نیز از طریق این خط اعلام کنند که توسط خادمان افتخاری ستاد راهنمای زائر در شهرهای مختلف و طریق الحسین پاسخ داده و بررسی می شود.امور بهداشت و درمان که توسط خادمان هلال احمر و پزشکان افتخاری پاسخ داده می‌شود هم از دیگر اهداف و کارایی این خط به شمار می رود.زائران همچنین می توانند امور مربوط به امداد و نجات را هم که توسط خادمان افتخاری سامانه از سراسر کشور پاسخ داده می‌شود از طریق خط 128 پیگیری کنند .ضمن این که امور امنیتی و دیگر موضوعات مد نظر نیز از طریق این شماره تلفن قابل پیگیری است.این خط به دو زبان فارسی و عربی فعال بوده و پاسخگوی سوالات زوار است و توسط کمیته سیاسی – کنسولی اربعین راه‌اندازی شده است و زائران ایرانی در عراق می‌توانند از آن استفاده کنند.طبق آخرین آمار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای کشور از آغاز سفرهای اربعین حسینی تا پایان شنبه، ۲ میلیون و ۵۵ هزار و ۳۹۶ زائر از مرزهای اربعینی وارد کشور عراق شده و ۶۱۴ هزار و ۹۹۰ زائر نیز در سفرهای بازگشت، وارد مرزهای کشورمان شده‌اند که۹۴ درصد زائران ایرانی و ۶ درصد نیز زائران غیرایرانی بودند.همچنین ستاد مرکزی اربعین در اطلاعیه ای جدید اعلام کرد که  تا ساعت ۲۴ مورخ ۲۸ /۵ /۱۴۰۳ مصادف با ۱۳ ماه صفر ،تعداد ثبت نام کنندگان در سامانه سماح : ۲.۹۱۲.۷۳۵  نفر. تعداد زائران عازم شده به کشور عراق : ۲.۵۲۵.۵۱۱ نفر و تعداد زائران برگشتی از پنجم ماه صفر تاکنون ۹۰۲.۳۰۰ نفر بوده است.    مرزهای فعال و شلوغ  پایانه مرزی مهران با انتقال ۵۲ درصد زائران ایرانی همچنان انتخاب نخست مردم برای خروج از کشور است و پس از آن، مرزهای شلمچه با ۲۵ درصد، خسروی با ۱۴ درصد، چذابه با 7 درصد، تمرچین و باشماق هر کدام با یک درصد مرزهای مبادی سفر هستند.همچنین مرز شلمچه با سهم ۳۹ درصدی اولویت نخست زائران غیرایرانی برای ورود به عراق است و مرزهای مهران با ۲۳ درصد، تمرچین با ۱۳ درصد، باشماق با ۱۱ درصد، چذابه با ۱۰ درصد و خسروی نیز با 4 درصد دیگر مرزهای منتخب زائران غیرایرانی برای خروج از کشورمان بوده‌اند.رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه هم با اعلام صدور یک میلیون و ۱۰۰ هزار گذرنامه زیارتی گفت: زائران می‌توانند برای درخواست گذرنامه زیارتی به صورت غیرحضوری از طریق اپلیکیشن «پلیس من» به نشانی police-man.ir و سامانه سخا اقدام کنند. گذرنامه زیارتی پس از ثبت درخواست، ظرف ۵ روز به دست متقاضیان خواهد رسید.رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه همچنین با اعلام این که امسال از برچسب تمدید گذرنامه استفاده نمی‌شود، تاکید کرد: استقبال از گذرنامه زیارتی نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و همکاران ما در مرزها آمادگی صددرصدی دارند تا ایستایی در مرزها را به حداقل برسانند.رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی فراجا به زائران اربعین توصیه کرد که حتما از صفحه گذرنامه و روادید خود عکس بگیرند و از دلالان مرزی سیم کارت و ارز  خریداری نکنند.سرهنگ محمد شریفی از زائران خواست از صفحه گذرنامه و روادید خود با تلفن همراه عکس بگیرند تا در صورت مفقودی یا سرقت مدارک مذکور بتوان از اطلاعات آن ها بهره برداری کرد.رئیس اداره اجتماعی پلیس آگاهی فراجا تصریح کرد: برای دریافت گذرنامه شخصاً به دفاتر پلیس +۱۰ مراجعه کنند و به هیچ عنوان مدارک خود را به افراد ناشناس و دفاتر و موسسات غیرمجاز تحویل ندهند.    1800 موکب ایرانی در عراق فعال شده‌اند  جانشین رئیس ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات از فعال شدن بیش از هزار و ۸۱۹ موکب ایرانی در عراق همزمان با افزایش شمار زائران خبر داد.وی با تجلیل از همکاری صمیمانه مسئولان عراقی در ایجاد بستر لازم برای مشارکت موکب‌های ایرانی در این فیض عظیم افزود: حدود ۹۰ درصد خودروهای حامل اقلام موکب‌های ایرانی با انجام تشریفات قانونی و زیر نظر مسئولان دو کشور از مرزهای سه گانه، خسروی، شلمچه و مهران وارد عراق شده است.نامجو گفت: از ‌هزار و‌ ۸۱۹ موکب ایرانی مستقر در عراق، هزار و ‌۴۹ موکب در کربلای معلی، ۲۶۲ موکب در نجف اشرف، ۵۷ موکب در کاظمین، ۳۹ موکب در سامرا، ۳۹۸ موکب در مسیر مشایه(نجف به کربلا) و ۱۴ موکب نیز در سایر اماکن مذهبی و زیارتگاه‌ها به زائران اربعین حسینی خدمات ارائه خواهند کرد.به گفته جانشین رئیس ستاد توسعه و بازسازی عتبات عالیات، هم اکنون هزار و ۱۳۱ موکب نیز در داخل خاک ایران و مبادی مرزی به زائران اربعین خدمات ارائه می‌کنند.     فراخبر ظرفیت‌های سیاسی پیاده روی اربعین دکتر سید رضی عمادی-میلیون ها نفر از کشورهای مختلف در روزهای اخیر در پیاده روی اربعین حسینی حضور دارند.این راهپیمایی از ظرفیت‌های سیاسی مهم و متعددی برخوردار است. مراسم پیاده روی اربعین در سال‌های اخیر به پدیده منحصر به فردی تبدیل شده که موجبات تحیر جهانیان از این پدیده عظیم را به همراه داشته است.این اجتماع عظیم بشری به عنوان یک سرمایه، فرصت‌های بسیار اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را به دنبال داشته که در برخی موارد مورد غفلت واقع شده است.یکی از مهم‌ترین فرصت‌های بی بدیل این اجتماع مردمی، بهره گیری از ظرفیت‌های سیاسی آن است.اقتدارآفرینی، وحدت و انسجام بخشی و تقویت روح جمعی از جمله کارکردهای سیاسی پیاده روی اربعین حسینی است.یکی از ظرفیت‌های سیاسی پیاده روی اربعین بازنمایی پیوندهای تاریخی دو ملت ایران و عراق است.گرچه روابط ایران و عراق در دوره های تاریخی دچار فراز و نشیب‌های بسیاری شده اما ریشه های فرهنگی و تمدنی بین دو ملت سابقه تاریخی بلندمدتی دارد.به علت وجود اشتراکات تمدنی و فرهنگی است که زوار ایرانی و عراقی که برای زیارت به هر دو کشور تشرف می یابند، علقه‌ها و پیوندهای عاطفی و فرهنگی بین دو ملت را به خوبی احساس و خود را در داخل یک گفتمان فکری خاص تصور می کنند.یکی دیگر از ظرفیت‌های سیاسی پیاده روی اربعین نمایش اقتدار جبهه مقاومت در مدیریت نظم منطقه‌ای است. پیاده‌روی اربعین حسینی که بر اساس جاذبه فرهنگی شکل گرفته و ریشه در اعتقادات مسلمان شیعی دارد، به یکی از مؤلفه‌های قدرت نرم گفتمانی تشیع در سطح جهان اسلام و نظام بین‌الملل تبدیل شده که علاوه بر کارکردهای تعاملی و وحدت ساز می تواند کارکردهای سیاسی متعددی برای حاکمیت های سیاسی به همراه داشته باشد.برگزاری راهپیمایی پیاده‌روی اربعین حسینی با جمعیتی بیش از 20 میلیون نفر، با وجود تهدیدات گروه های سلفی-تکفیری، حاوی پیام های سیاسی و راهبردی خاصی برای کشورهای حامی این گروه ها بود که سعی داشتند با استفاده از ابزار آن‌ها، موازنه  قدرت را به نفع حامیان خود تغییر دهند.یکی دیگر از ظرفیت‌های سیاسی پیاده روی اربعین، مقابله با اسلام هراسی و ایران هراسی است.راهپیمایی اربعین صرف‌نظر از شیعه یا سنی بودن آن ‌یک نماد زیبا و انسانی برگرفته از فرهنگ حق‌گرایی اسلامی است. این راهپیمایی نشان‌دهنده اسلام صلح‌طلب در مقابل اسلام تندرو سلفی است و از نشانه‌ها و نمادهای اسلام واقعی است.اربعین و بسترهای آن مناسب‌ترین زمان برای تطهیر چهره اسلام از قرائت‌های متعصبانه و رادیکال و خشونت‌آمیز به‌ظاهر مسلمانانی است که با ترویج آموزه‌های خشن سلفی-وهابی خود بزرگ‌ترین ضربه را به هویت صلح‌جو اما ظلم‌ستیز اسلام ناب محمدی (ص) زده اند چراکه این حرکت صلح‌آمیز که درون خود چیزی جز پیغام مودت و صلح و آرامش و همدلی ندارد نقشه‌های قدرت‌های بزرگ برای ارائه یک چهره خشن از اسلام و مذهب تشیع را نقش بر آب می‌سازد.