روزنامه جوان

استقلال ملی در فناوری درگرو پیشرفت هوش مصنوعی است

جوان آنلاین: رهبر معظم انقلاب در اولین دیدار با اعضای دولت چهاردهم برای چندمین بار بر اهمیت هوش مصنوعی و توجه ویژه مسئولان به این حوزه تأکید کردند و گفتند: «امروز هوش مصنوعی با یک شتاب حیرت‌دهنده‌ای [دارد پیش می‌رود]؛ یعنی انسان متحیر می‌شود از شتابی که این فناوری عجیب در دنیا پیدا کرده و دارد پیش می‌رود. خب، دستگاه‌های ما، الان دستگاه‌های مختلف ما، نظامی و غیرنظامی از هوش‌مصنوعی دارند استفاده می‌کنند، بهره‌برداری می‌کنند، اما این ما را فریب ندهد. در مسئله هوش مصنوعی بهره‌بردار بودن امتیاز نیست، لایه‌های عمیقی دارد این فناوری باید در آن لایه‌ها مسلط شد. آن لایه‌ها دست دیگران است.» ایشان همچنین هشدار دادند: «اگر به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی نرسیم، ممکن است در دنیا آژانسی برای هوش مصنوعی مانند انرژی اتمی تشکیل دهند و مانع پیشرفت کشور شوند.» البته این اولین‌بار نبود که مقام معظم رهبری به توجه ویژه به هوش مصنوعی تأکید کردند، ایشان در سال‌های اخیر نیز، بار‌ها و بار‌ها اشاراتی به موضوع «هوش مصنوعی» داشتند. «جوان» در رابطه با ضرورت توجه به حوزه هوش مصنوعی با محمدرضا قاسمی، دبیر ستاد راهبری فناوری‌های هوشمند حوزه‌های علمیه گفتگو کرده‌است.  منظور از لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی مهم‌ترین فناوری قرن حاضر است که به سرعت در حال رشد، تغییر و تحول است. هم خود هوش مصنوعی به سرعت متحول می‌شود و هم اسباب تحول بسیاری از صنایع و به تبع آن، تحول جوامع بشری را فراهم می‌کند. لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی اجزایی هستند که پایه و بستر اصلی توسعه سیستم‌های هوشمند را تشکیل می‌دهند. 
زیرساخت‌های محاسباتی، مانند محاسبات ابری، سخت‌افزار‌ها و نرم‌افزار‌های مناسب، از جمله پردازنده‌های گرافیکی (GPU)، داده‌های بزرگ تصویری، صوتی و متنی طبقه‌بندی‌شده، شبکه‌های عصبی پیچیده، الگوریتم‌های یادگیری عمیق و مدل‌هایی که برای تحلیل و پردازش داده‌ها به کار می‌روند، هستان‌نگاری‌ها و آنتولوژی‌های مفاهیم، پلت‌فرم‌ها، سکو‌ها و ابزار‌های توسعه و آموزش هوش مصنوعی زنجیره‌ای از تأمین فناوری‌های پیشرفته هوشمند را تشکیل می‌دهند که پایه هر نوآوری و پیشرفت در هوش مصنوعی به شمار می‌روند و با فقدان آنها، نمی‌توان چرخه توسعه هوش مصنوعی را کامل کرد.  چرا ورود به این لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی برای کشور‌ها اهمیت دارد؟
بدون ورود به لایه‌های زیرساختی، نمی‌توان نقش مهمی در تولید هوش مصنوعی و مدیریت آن داشت و بدون در اختیار داشتن این زیرساخت‌ها، فقط مصرف‌کننده هوش مصنوعی خواهیم بود. این به معنای ناتوانی از بهره‌برداری از پتانسیل کامل هوش مصنوعی و وابستگی به زیرساخت‌های خارجی است. این وابستگی می‌تواند به مشکلات امنیتی منجر شود و کنترل روی داده‌ها و فرآیند‌ها را سلب کند. ورود به این لایه‌های حیاتی به هر کشوری اجازه می‌دهد تا استقلال فناوری خود را حفظ کند و در زمینه‌های حساس، آسیب‌پذیری کمتری داشته باشد. این مسئله برای کشور ما اهمیت دو چندان دارد، زیرا در شرایط تحریم و محدودیت‌های بین‌المللی، اگر در زیرساخت‌های هوش مصنوعی مستقل نباشیم، مشکلات فراوانی در تأمین تجهیزات، داده‌ها و پلت‌فرم‌ها خواهیم داشت. 


 در زمینه رشد اقتصادی نیز تسلط بر هوش مصنوعی و زیرساخت‌های آن بسیار تأثیرگذار است. وقتی بتوانیم مستقل از کشور‌های دیگر فناوری‌های هوشمند را توسعه دهیم و به نوآوری دست یابیم، می‌توانیم محصولات و خدمات جدید تولید کنیم. بازار فروش داخلی و خارجی این محصولات فضا‌ی گسترده‌ای برای اشتغال‌زایی و افزایش درآمد ملی پدید خواهد آورد. پیشتاز بودن در رقابت جهانی تنها با داشتن زیرساخت‌های هوش مصنوعی میسر است که توان و فرصتی به پژوهشگران و مهندسان داخلی می‌دهد تا با سرعت و کیفیت بالا به توسعه فناوری‌های جدید بپردازند.  چالش‌های اصلی توسعه زیرساخت‌های هوش مصنوعی چیست و چگونه می‌شود بر این چالش‌ها غلبه و آن‌ها را مدیریت کرد؟
مسئله اصلی در ورود به لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی بحث سرمایه‌گذاری و تأمین مالی پروژه‌های بزرگ است. این پروژه‌ها معمولاً زودبازده نیستند و به دلیل زیرساختی بودن، به تنهایی نمی‌توانند سرمایه اولیه را بازگردانند و نیازمند تشکیل چرخه و زنجیره توسعه هوش مصنوعی هستند. به همین دلیل، دولت نقش مهمی در تولید این زیرساخت‌های عمده دارد؛ سخت‌افزار‌ها و نرم‌افزار‌هایی که شرکت‌های خصوصی کمتر اهتمامی به تأمین آن‌ها دارند. 
چالش بعدی نیرو‌های متخصص هستند. نظام آموزش عالی باید توجه ویژه و مخصوصی به دانش‌ها و مهارت‌هایی داشته باشد که توسعه زیرساختی هوش مصنوعی به آن‌ها نیاز دارد. می‌توان ظرفیت‌هایی را که در حال حاضر به رشته‌هایی اختصاص یافته که زمینه اشتغال در آن‌ها کمتر است، تبدیل کرد و دانشگاه‌ها این ظرفیت‌ها را آزاد کنند و با استفاده از آن‌ها تخصص‌های هوش مصنوعی را گسترش دهند. در آینده نزدیک به حجم زیادی از نیرو‌های انسانی توانمند در عرصه هوش مصنوعی نیاز خواهیم داشت که برای پیشرفت در این فناوری ضرورت دارند. نیازمند عزم ملی و پیدایش گفتمان هوش مصنوعی هستیم. 
مسئله مهم دیگر عزم ملی و پیدایش گفتمان هوش مصنوعی و توجه به فواید و آشنایی با مخاطرات آن در سطح جامعه است؛ هم جامعه علمی و هم جامعه عمومی. مردم باید آگاهی‌های بیشتری درباره هوش مصنوعی کسب کنند تا آسیب‌های آن را بشناسند و از آن‌ها بپرهیزند. نگرانی‌ها و ترس‌های موجود از هوش مصنوعی باید از طریق فعالیت رسانه‌ای آگاه‌ساز برطرف گردد و جامعه برای پذیرش آینده پیش رو آماده شود.  دولت چگونه می‌تواند نقش خود را در این زمینه ایفا کند و به توسعه هوش مصنوعی و زیرساخت‌های آن بپردازد؟
بهترین روش با توجه به هزینه‌های بالای بخش‌های زیرساختی هوش مصنوعی، استفاده از مشارکت با بخش خصوصی است. دولت برای غلبه بر چالش‌های پیش روی توسعه هوش مصنوعی می‌تواند با حمایت مالی از مراکز پژوهشی و شرکت‌های خصوصی و تأمین مجوز‌ها و ایجاد زیرساخت‌های قانونی و فنی اولیه، راه را برای ورود بخش خصوصی به این عرصه هموار کند. به این ترتیب، انگیزه سرمایه‌های مالی و انسانی برای توسعه هوش مصنوعی افزایش خواهد یافت. 
از دیگر زمینه‌هایی که دولت نقش بسیار پررنگی در آن می‌تواند داشته باشد، ایجاد کنسرسیوم‌ها، انجمن‌ها، ستاد‌ها و گروه‌های همکاری و مراکز تحقیقاتی مشترک بین دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و صنایع است. این نهادها، مشارکت و همکاری جمعی را افزایش داده و فرصتی فراهم می‌کنند تا منابع صنعت به طور مؤثرتری در پژوهش مصرف شود.  با توجه به آنچه بیان فرمودید، آینده هوش مصنوعی را چطور می‌بینید؟
هوش مصنوعی مملو از فرصت‌های بی‌نظیر در تمامی عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است. این فناوری به سرعت در حال پیشرفت است و به زودی شاهد خواهیم بود که در تمام ابعاد زندگی روزمره حضور پیدا خواهد کرد؛ از بهداشت و درمان، تا حمل و نقل، تا ارتباطات، تا مسائل امنیتی و دفاعی، بانکی، صنعتی و حتی مسائل بسیار فردی روانشناختی و مشاوره خانواده. 
به این دلیل، لایه‌های زیرساختی هوش مصنوعی و تسلط بر آن‌ها در آینده نقش بسیار حیاتی خواهند داشت. این لایه‌ها ستون فقرات تمامی برنامه‌ها و سامانه‌های هوش مصنوعی هستند و بدون در اختیار داشتن آنها، هیچ‌یک از کاربرد‌های پیشرفته هوش مصنوعی قابل وصول و در دسترس نیست. از این‌رو، توسعه این زیرساخت‌ها ضرورتی استراتژیک و راهبردی برای هر کشوری دارد که نه فقط به عنوان یک نیاز اساسی، بلکه برای بقای حاکمیت خود به آن‌ها توجه کند و اهتمام ورزد.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
چك سفيد (اعتماد)بابک زنجانی این وسط چه می کند؟ (شهروند) اولویّت و فوریّت خانه‌تکانی در دولت (یادداشت روز) (کيهان) خوش‌خدمتی الجولانی به تکفیری‌ها (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
استقلال ملی در فناوری درگرو پیشرفت هوش مصنوعی است سرخرمن رسید، اما پول گندمکاران کامل نرسید! رئیس سیا: وقت سازش دشوار در غزه است تزلزل قدرت دریایی امریکا در جنگ غزه  رمزگشایی از گزارش امنیتی فرمانده سپاه آیا آشنا خاطرات هاشمی را تکذیب می‌کند؟ ۱۷۸ مبتلای تب دنگی تا هفته اول شهریور جمعه طلایی فرزندان ایران اهمیت بها دادن به ورزش توان‌یابان دیده‌بانی راهبردی برای ایران قوی مانور نوشت‌افزار ایرانی در نمایشگاه «ایران نوشت» موشک‌ها و پهپاد‌های حزب‌الله الجلیل را به آتش کشید  پزشکیان: نگاه بسیجی مملکت را نجات می‌دهد تصاویر تکان‌دهنده جدید از شکنجه فلسطینیان در زندان مجدو