تعامل آری سلطه خیر

 مقام معظم رهبری در دیدار پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس و مقاومت با اشاره به اینکه دشمنی ابرقدرت‌ها با انقلاب مردمی بی‌نظیر ایران، به دلیل غیرقابل تحمل بودن تفکر نوین و پیام این انقلاب برای آن‌ها بود و به همین خاطر، منتظر فرصت حمله به ایران بودند، به اظهارات برخی در داخل کشور مبنی بر اینکه جمهوری اسلامی با همه دنیا بد و قهر است، اشاره کرده و فرمودند: «اگر مقصود آنها، قطع ارتباطات سیاسی و اقتصادی با دنیا است که به وضوح خلاف واقع است چراکه امروز با کشور‌هایی در ارتباط و تعامل هستیم که نیمی از مردم دنیا در آن کشور‌ها زندگی می‌کنند، اما اگر منظور از قهر بودن، مخالفت با نظم سیاسی نظام سلطه است، این حرف درست است و ما همچون اول انقلاب با نظام سلطه که امروز غربی‌ها و در رأس آن‌ها امریکا قرار دارد، صریحاً مخالف هستیم و این مخالفت را اعلام می‌کنیم.»
در تبیین این بخش از بیانات مقام معظم رهبری باید گفت که نوع نگاه و راهبرد جمهوری اسلامی ایران در برابر سایر کشور‌ها مبتنی بر «تعامل‌گرایی ضدنظام سلطه» است؛ بدین معنا که در عین تلاش برای تعامل سازنده با نظام بین‌الملل و استفاده از امکانات خارجی برای پیشرفت کشور، قواعد ظالمانه حاکم بر آن را نمی‌پذیرد و خواهان هویت‌طلبی اسلامی و برابری حقوقی و آزادی برای همه ملت‌ها، در چارچوب این نظام است. بنابراین، این گفتمان در عین دور ماندن از «انزواگرایی» و روی آوردن به «تعامل‌گرایی»، درصدد شالوده‌شکنی و واسازی نظم حاکم بوده و نسبت به هنجار‌های حاکم بر این نظم، ایستار «مقاومانه» دارد. براین اساس، تعامل‌گرایی ضد نظام سلطه، گفتمانی تعاملی - تقابلی (تهاجمی) است که با ارزیابی انتقادی نسبت به نظام بین‌الملل، تعامل با کشور‌های غیرمتخاصم و مشروع و تهاجم در مقابله با خصم را پی می‌گیرد. در چارچوب این گفتمان است که تعامل با ظلم‌ستیزی، سلطه‌ستیزی و مقاومت هم‌نشین می‌شود. درواقع، در این گفتمان، تعامل اصالت دارد، اما سلطه‌پذیری فاقد اصالت است و در مواردی که داعیه‌های سلطه‌گرانه وجود داشته باشد، هیچ اراده‌ای برای تسلیم وجود ندارد. 
نکته مهم در اینجا این است که گفتمان مذکور، استقلال را با پیشرفت، انقلابی‌گری و استکبارستیزی را با تعامل سازنده با دنیا در تضاد نمی‌بیند و از این جهت، این گفتمان، ترسیم‌گر راهی نوین در سیاست بین‌الملل و متفاوت از گفتمان‌ها و الگو‌هایی است که در آن‌ها به بهانه تعامل‌گرایی، مقاومت در برابر ظلم سردمداران نظام بین‌الملل را نادیده و استقلال خود را زیر پا می‌گذارند. 
واقعیت مسلم هم این است که جمهوری اسلامی واقعاً درصدد تعامل سازنده با دنیا به استثنای رژیم نامشروع صهیونیستی است و حتی در ارتباط با کشورهایی، چون امریکا، جمهوری اسلامی خواهان مدیریت و بلکه حذف مخاصمات با این کشور است، اما از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون، امریکا هیچ اراده‌ای برای تعامل متقابل و محترمانه با جمهوری اسلامی ایران نداشته است. شاهد مثال در این زمینه، بی‌اعتنایی امریکا به همه اقدامات اعتمادآفرین ایران در برابر امریکا است، از کمک به آزادی گروگان‌های غربی و امریکایی در لبنان تا کمک به امریکا در تشکیل دولت انتقالی افغانستان و تعلیق داوطلبانه فعالیت‌های هسته‌ای از سوی ایران و در نهایت، اجرای زودهنگام تعهدات برجامی از سوی ایران. بنابراین، جمهوری اسلامی در تنظیم روابط خارجی خود در مقام یک بازیگر عقلانی ظاهر می‌شود که همواره به تعامل توجه دارد، اما ضدسلطه و سلطه‌گری است. بنابراین، اگر قضایایی مانند رابطه با امریکا، به نتیجه نمی‌رسد، مقصر جمهوری اسلامی نیست، بلکه مقصر امریکا می‌باشد که با سلطه‌گری نه درصدد تعامل که درصدد تسلیم‌سازی جمهوری اسلامی در برابر خود است. اتفاقاً الگوی عملی امریکا در قبال جمهوری اسلامی در تعارض کامل با موازین بین‌المللی همچون رعایت احترام متقابل و ضرورت پایبندی به تعهدات است.