روزنامه جوان
1403/08/16
سکوت در مقابل دروغ ۲۵همتی!
جوان آنلاین: از زمان آغاز طرح هوشمندسازی فروش نان سنتی (۱۴۰۱) دیگر خبری از دستگیری سلطان نان یا دپوی ۵۵تن لواش غذای دام یا فروش غیرمجاز ۱۰تن آرد نیست. مدیر اجرایی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان از صرفه‌جویی ۷۵هزار‌میلیارد تومانی در بازه زمانی ۳۰ماهه با اجرای طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان خبر می‌دهد و معتقد است با اجرای این طرح، روزانه به اندازه نان ۲۵میلیون نفر در مصرف آرد صرفه‌جویی شد. اما اخیراً سرپرست جدید مرکز تحول دیجیتال و فناوری اطلاعات سازمان برنامه‌و‌بودجه در اظهاراتی اعلام کرد: ۲۵هزار‌میلیارد تومان بابت سامانه نان هزینه شده که هیچ حاصلی نداشته است. وی با تمسخر، سامانه هوشمند نان را بیهوده جلوه می‌دهد و می‌گوید: سامانه سامان نمی‌یابد، مگر اینکه منطق آن، تسهیل امور، کاهش هزینه و براساس امنیت اطلاعات تنظیم شود. این اظهارات در حالی است که پیگیری‌ها نشان می‌دهد این رقم برای حمایت از نانوایی‌ها پرداخت شده است.در گذشته، هراز گاهی خبر‌هایی مبنی بر دستگیری سلطان نان منتشر می‌شد. به عنوان مثال در شیروان کسی که ماهانه ۱۰هزار قرص نان خریداری می‌کرد یا در بجنورد فردی که هر ماه نسبت به خرید ۵هزار قرص نان اقدام می‌کرد، شناسایی و دستگیر شد. علاوه بر این دپوی ۵۵تن لواش یا فروش غیرمجاز ۱۰تن آرد در بازار آزاد همگی نشان از انحراف جدی یارانه آرد داشت. این افراد نان را خشک کرده و به دامداری‌ها می‌فروختند. در آن زمان قیمت خرید هر کیلو نان خشک از سوی مراکز پسماند شهرداری ۲ هزارو ۴۰۰ تومان تعیین شده بود، اما برآورد‌ها نشان می‌داد مصرف‌کنندگان اصلی نان خشک قیمت بالاتری برای خرید نان می‌پرداختند، به طوری که قیمت نان خشک از نان تازه‌ای که از نانوایی‌ها خریداری می‌شد در برخی موارد بیشتر بود.
پیش از آغاز طرح هوشمندسازی فروش نان در سال ۱۴۰۱، دولت ۹۰هزار‌میلیارد تومان آرد یارانه‌ای به نانوا‌ها داد، اما معلوم نشد چند نان و با چه قیمتی فروختند. سال ۱۴۰۲ نیز ۱۵۵هزار‌میلیارد تومان یارانه آرد داد. تخلفات فوق و بی‌سامانی فروش آرد و نان موجب شد دولت طرح هوشمندسازی نان را در دستور کار خود قرار دهد. این طرح برای جلوگیری از انحراف آرد و نان یارانه‌ای و رسیدن یارانه دولت به جامعه هدف بود. پیش از اجرای این طرح شکاف قیمتی آرد دولتی و آزاد زمینه‌ساز قاچاق آرد دولتی شده بود و می‌رفت که این موضوع به معضل اقتصادی برای کشور تبدیل شود که با اجرای این طرح، این چالش به میزان زیادی مرتفع شده است.
کاهش مصرف آرد با هوشمندسازی یارانه آرد و نان
فاز نخست طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان سال ۱۴۰۱ بود که به صورت آزمایشی در چند استان عملیاتی شد. این اقدام پس از تصمیم دولت برای حذف ارز ترجیحی صورت گرفت و در فاز نخست به کاهش بیش از ۳۰ درصد تقاضای آرد دولتی از سوی نانوایی‌ها منجر شد. در این طرح ۱۵درصد مابه‌التفاوت قیمت یارانه‌ای آرد هر شب برای نانوایی‌ها پرداخت می‌شد. طبق این طرح کارتخوان‌های قدیم نانوایی‌ها دیگر قادر به ارائه خدمات نبودند، از این رو دولت کارتخوان‌هایی را در اختیار نانوایان سنتی آزادپز و دولتی قرار داد تا میزان پخت و فروش ماهانه نانوایان را از این طریق رصد کند. هدف این بود که آرد تخصیصی به نانوایان متناسب با پخت ماهانه آن‌ها باشد و بیشتر از میزان مصرف از دولت آرد تحویل نگیرند. این طرح اگر چه در آغاز به نفع مصرف‌کننده بود، اما به تدریج با کاهش ساعات پخت نان، بهانه‌جویی و عدم‌استفاده از کارتخوان‌های دولتی، عرضه کالا‌هایی غیر از نان مانند زعفران و عسل، تعیین نرخ‌های سلیقه‌ای و کاهش کیفیت نان با ضعف‌هایی همراه شد، اما دولت سیزدهم با رصد روزانه و ماهانه فروش نان از طرف نانوایان توانست تقاضای مازاد آرد را کاهش دهد و مانع تخلفات نانوایان در فروش آرد در خارج از شبکه شود.
بدیهی است برخی نانوایان از نقاط ضعف طرح سوءاستفاده می‌کردند و تخلفاتی داشتند که گاهی از نظر بازرسان وزارت کشور و مدیران اجرای طرح پنهان ماند، اما در مجموع این طرح موجب صرفه‌جویی ۷۵هزار‌میلیارد تومانی در بازه زمانی ۳۰ماهه شد.
دولت چهاردهم پس از روی کار آمدن، قیمت نان را به منظور حمایت از نانوایان و کمک به اقتصاد آن‌ها افزایش داد، به طوری که در نیمه شهریور، در تهران و ۱۱ استان دیگر قیمت نان گران شد. نکته قابل تأمل این است که در همان زمان مسئولان دولتی مدعی شدند قیمت نان در دولت قبل مصوب شده بود و دولت چهاردهم فقط آن را اجرا کرد.
با گران شدن قیمت نان، بار دیگر برخی تخلفات نانوایان علنی‌تر شده است و مردم در انتظار تدبیر جدید دولت برای کاهش تخلفات نانوایان به ویژه سنگک و بربری هستند. در این میان به جای اینکه تدبیر جدیدی اندیشیده شود، سرپرست جدید مرکز تحول دیجیتال و فناوری اطلاعات سازمان برنامه‌و‌بودجه در جمع خبرنگاران با زیر سؤال بردن سامانه هوشمند یارانه آرد و نان مدعی میشود این سامانه دستاوردی نداشته و ۲۵همت برای آن هزینه شده و هیچ حاصلی نداشته و به اصطلاح این پول به باد رفته است.
رضا باقری‌اصل با تمسخر، این سامانه را زیر سؤال می‌برد و می‌افزاید: تنها حاصل این طرح این بوده که بدانیم نانوا چقدر نان برای ما ثبت کرده است. وی می‌گوید: سامانه سامان نمی‌یابد، مگر اینکه منطق آن تسهیل امور، کاهش هزینه و بر اساس ضوابط و امنیت اطلاعات تنظیم شود. بعد از اظهارات باقری‌اصل برخی رسانه‌ها با تیتر «خاندوزی ۲۵همت را به باد داده است» این خبر دروغ را دست به دست کردند. این اظهارات مسئول یاد شده در حالی است که رقم ۲۵ تا ۳۰هزار‌میلیارد تومانی که در بودجه برای این منظور دیده میشود، در حقیقت شامل رقم پرداختی است که برای حمایت از نانوایان هر شب تسویه میشود. این رقم نیز طی سال ۱۴۰۲ از سوی بانک سپه به صورت روزانه به نانوایان پرداخت شده بود و در پایان سال دولت از طریق اوراق این رقم را با بانک تسویه کرده است. هرچند رضا باقری‌اصل، سرپرست مرکز تحول دیجیتال و فناوری اطلاعات سازمان برنامه‌و‌بودجه در فضای مجازی مدعی شد مثال زده و موجب ابهام، سوءتفاهم و بعضاً سوءاستفاده شده است و ۲۵همت در واقع جبران افزایش تولید نان بوده و دولت تأمین منابع را پذیرفته است تا افزایش هزینه نان به مردم منتقل نشود، اما انتظار می‌رود سازمان برنامه‌و‌بودجه کشور در خصوص رقمی که اعلام شده است، شفاف‌سازی کند.
سایر اخبار این روزنامه
مشارکت ۶۵۰ هنرمند از ۷۴ کشور در دوسالانه «کارتون کتاب» ششم
رمز و راز جاودانگی شهید نصرالله
خبر‌سازی مخالفان فیلترینگ تکذیب شد
قلچماقی مافیای نیسان - جرثقیل‌ها در بزرگراه‌ها!
شارمهد اعدام نشده، مرد!
سکوت در مقابل دروغ ۲۵همتی!
قاعده «ترخیص درصدی» را به هم نزنید
نارضایتی سرآشپز از دستپختش در فوتبال!
زندگی بخشیدن به ۶ هزار جنین با «نفس»
حضور ۱۰ میلیون نفری در اردو‌های راهیان نور و پیشرفت
«کوثر» و «هدهد» در خدمت اقتصاد و ارتباطات
مبارزه با مظاهر فساد از اولویت‌های اساسی قوه قضائیه
ترامپ: تقلب میشود
عراقچی: دقیق و حساب‌شده به صهیونیست‌ها پاسخ می‌دهیم
جبهه جدید نجباء در جولان
