شوک تیم ترامپ به زلنسکی
گروه سیاسی: دونالد ترامپ و جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری 5 نوامبر (15 آبان) پیروز شدند تا درهای جهنم بر روی دولت اوکراین باز شود. اگر چه در ظاهر امر دموکراتها بازنده اصلی رقابت با ترامپ بودهاند اما شاید این ولودیمیر زلنسکی و دولت اوکراین بودند که بزرگترین شکست خورده پیروزی ترامپ شدند.
به گزارش «تجارت»، ترامپ و نزدیکانش که حالا همهگی نامزد پستهای ارشد مدیریتی در وزارت خارجه و امنیت ملی شدهاند، بارها تاکید کرده بودند که در صورت پیروزی آنها کمک مالی دولت آمریکا به اوکراین قطع خواهد شد. حتی ترامپ زلنسکی را «بزرگترین تاجر تاریخ» معرفی کرد که در هر سفر به آمریکا 60 میلیارد دلار با خود پول برده است. در روزهای بعد از قطعی شدن پیروزی ترامپ نیز جونیور، فرزند ارشد رئیسجمهور آینده آمریکا با انتشار پیامی در اینستاگرام رئیسجمهور اوکراین را به سخره گرفت. وی فیلمی از ولودویمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین منتشر کرد که در آن زلنسکی چهرهای غمگین دارد و پول روی سر او میبارد. ترامپ جونیور با انتشار این ویدئو نوشت: «شما ۳۸ روز با از دست دادن پول تو جیبی خود فاصله دارید.» حتی ایلان ماسک هم که مشاور ارشد ترامپ است، اخیرا مستقل بودن کشور اوکراین را به سخره گرفته است.
مجموع این رویکرد ضداوکراینی ترامپ و نزدیکانش در شرایطی است که در جبهه میدانی نیز اوکراینیها وضعیت مطلوبی ندارند. در جبهههای جنگ به طور مداوم شاهد پیشروی ارتش روسیه و از دست رفتن مناطقی جدید از خاک این کشور هستیم. بدون تردید، ولادیمیر پوتین را میتوان برنده اصلی پیروزی ترامپ در جهان و ولودیمیر زلسنکی را مهمترین بازنده این رخداد دانست.
خیز ترامپ برای تسلیم اوکراین در برابر اراده پوتین
رویکرد ترامپ درباره آینده جنگ اوکراین به طور واضح اوکراین را در مسیر تسلیم شدن در برابر اراده پوتین قرار میدهد. آنچنان که رسانه آمریکایی وال استریت ژورنال در این زمینه مینویسد: «رئیسجمهور آمریکا شاید تصمیم بگیرد اوکراین را رها کند و با اجازه دادن به پیروزی روسیه، به این جنگ خاتمه دهد.» این رسانه انگلیسی در ادامه میافزاید: «مقامات اوکراینی به این دیدگاه معتقدند که ایالات متحده آنها را رها نخواهد کرد زیرا چنین اقدامی ضعف آمریکا را به دیگر نقاط جهان نشان خواهد داد. با این حال، انتصابهای افراد در دولت جدید ترامپ حاکی از آن است که او احتمالا قصد ندارد از دستیابی به یک راهحل از طریق مذاکره، تحمیل شرایط نامطلوب علیه کییف، عدم حمایت آمریکا و گذاشتن بخش عمدهای از تلاش ها بر دوش اروپا منصرف شود.» تمامی این گمانهزنیها در شرایطی است که نشریه «پالتیکو» روز جمعه در گزارشی با اشاره به نقش و وعدههای ترامپ در راستای خاتمه جنگ اوکراین نوشت: «ترامپ هنوز برنامهای با جزئیات ندارد و مشاورانش نظرات متفاوتی دارند اگرچه آنها نسبت به اوضاع میدان نبرد آگاه هستند. بهرغم گزارش برخی رسانهها، ترامپ هنوز تیمی را جهت پیشبرد برنامههای صلح برای اوکراین تشکیل نداده است.»
درخواست کییف برای پایان جنگ در یک سال آتی
همزمان با نزدیک شدن به مراسم تحلیف دونالد ترامپ در 10 ژانویه 2025 (21 دی 1403) در اوکراین نیز خطر به وضوح احساس شده است. بهگونهای که اخیرا رئیسجمهور اوکراین از تمایل خود برای خاتمه جنگ در سال آینده میلادی با «ابزار دیپلماتیک» خبر داد. طبق گزارش روزنامه مسکو تایمز، «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین روز شنبه طی مصاحبه با یک رسانه اوکراینی عنوان کرد: «کییف مایل است به جنگ با روسیه تا سال آینده از طریق ابزار دیپلماتیک خاتمه دهد.» وی افزود: «ما باید هر کاری کنیم تا اطمینان یابیم این جنگ در سال آینده با ابزار دیپلماتیک خاتمه خواهد یافت. به نظرم این مسئله بسیار مهم است.» زلنسکی در پایان مصاحبهاش با تاکید بر اینکه نظرات طرف روسیه نیز برایش مهم است، گفت: «ما باید متوجه شویم که روسها چه میخواهند.» افزون بر اظهارات زلنسکی، «دیمیترو کولبا» وزیر امور خارجه سابق اوکراین هشدار داد، اگر «دونالد ترامپ» رئیسجمهور منتخب آمریکا، سیاست دولت قبلی در حمایت بی قید و شرط از کییف را تغییر دهد، ممکن است اوکراین با ناآرامیهای داخلی یا حتی «فروپاشی» تمامعیار مواجه شود. وزیر خارجه سابق اوکراین میگوید: «اگر پول تمام شود، پویایی جدیدی وارد عمل میشود و همه آن در میدان جنگ نیست. با این حال، درست است که اوکراین بدون بودجه ممکن است کاملا میدان نبرد را از دست بدهد.» او استدلال کرد که اگر ایالات متحده، اوکراین را مجبور به امضای یک «توافقنامه صلح بد» کند، ممکن است اوکراین وارد یک درگیری داخلی شود. کولبا گفت: «اگر دولت ترامپ شرایط نامطلوب صلح را بر اوکراین تحمیل کند، و اگر زلنسکی در سناریویی بعید موافقت کند، بخشی از جامعه اوکراین مقاومت میکند. ناآرامیهای داخلی خطر سقوط داخلی کشور را به همراه خواهد داشت.»
وقتی اروپا هم با ترامپ همراه میشود!
درحالی که برخی رهبران اروپایی مسئله جبران شکافهای مالی و کمکها به اوکراین در صورت قطع کمکهای واشنگتن به کییف را بررسی میکنند، برخی مقامات در بسیاری از پایتختهای اروپایی ضمن تاکید بر پیشرویهای ارتش روسیه، متوجه شدهاند که خروج از این جنگ شدیدا ضروری است. افزایش همسویی میان اروپا و دولت جدید ترامپ بر سر خاتمه جنگ اوکراین حتی از ۶ ماه پیش آغاز شده است. البته در آن زمان برخی مقامات اروپایی با ترس به وعده ترامپ برای اتمام جنگ اوکراین نگاه میکردند و همچنان هم نگرانند که رئیسجمهور منتخب آمریکا به قیمت اوکراین، توافقی را با کرملین تنظیم کند.نگرانیها همچنان در اروپا عمیق هستند و رهبران اروپایی از این نگرانند که دونالد ترامپ با کدام قسمت از توافق صلح یا آتشبس موافقت خواهد کرد.
تضعیف فزآینده اروپا در سطح جهانی
همزمان با افزایش فشارهای ترامپ برای پایان جنگ اوکراین، اکنون زنگهای خطر در اروپا نیز به صدا در آمده است. «تیموتی گارتون اَش» مورخ و نویسنده بریتانیایی با بیان اینکه وضعیت اروپا در فلاکت بهسر میبرد، مینویسد: «تنها افرادی که میتوانند اوکراین را نجات دهند، اروپاییها هستند. تا زمانی که اروپا نتواند به نحوی از پس این چالش برآید، نه تنها اوکراین بلکه کل قاره اروپا تضعیف و چند دسته خواهند شد.» همزمان بسیاری از رسانهها و شخصیتهای سیاسی معتقدند که اروپا باید بدون آمریکا نیز به حمایت از اوکراین ادامه بدهد. برای نمونه، فایننشال تایمز در رابطه با همکاری بیشتر اروپا با آمریکا و مخارج نظامی مینویسد: «اروپاییها باید کمکهای بیشتر مالی و نظامی را آماده و برنامهای طراحی کنند تا امنیت اوکراین تامین شود.» «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه چندی پیش پس از دیدار با «مارک روته» دبیرکل ناتو در پاریس گفت: «هیچ چیز نباید بدون حضور اوکراینیها در اوکراین و بدون حضور اروپاییها در اروپا تصمیمگیری شود.»