صنایع در برزخ رکود تورمی
گروه صنعت و تجارت: به عقیده کارشناسان فعالان اقتصادی «تورم» به مانند یک غده سرطانی در اقتصاد کشور ریشه دوانده و مانع پویایی نظام اقتصادی کشور شده و در پی آن تولید، سرمایه‌گذاری، توسعه و ... را به مرحله بحران رسانده است و جهش‌های بی‌سابقه نرخ ارز نیز به موتور محرکه تورم‌های لجام گسیخته سرعت داده است.
به تازگی نخستین گزارش از سلسله گزارش های «تحلیل اقتصاد ایران» به همت مدیریت پژوهش‌های اقتصادی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با موضوع تورم و راهکارهای مهار آن منتشر شد که در بخشی از این گزارش آمده است: بـا توجـه بـه فشـارهای وارده بـر اقتصـاد ایـران بـه واسـطه تحریـم و انتظـارات منفـی و آسـیب شـدید تولیـد و سـرمایه‌گذاری و از طرفـی توفیـق نـه چنـدان موفـق سیاسـت‌های کنتـرل نقدینگـی، در شــرایط تحریــم چنــدان روی سیاســت‌های انقباضــی شــدید بــه خصــوص در مــورد اعتبــارات و تســهیلات تمرکــز نکــرد و ســعی داشت بــه جــای آن بــا مدیریــت تــورم و ثبــات تــورم، تولیــد را بــه حرکــت درآورد. در شــرایط فعلــی اجــرای سیاســت‌های پولــی و مالــی می‌بایســت ثبــات تــورم و نــه چنــدان کاهــش تــورم را در الویــت قــرار دهــد و نمی‌تــوان انتظــار داشــت بــا اجــرای برخــی سیاسـت‌های پولـی و مالـی تـورم کاهـش قابـل توجهـی را تجربـه کنـد. در این گزارش تاکید شده است که در شرایط فعلی اجرای سیاست‌های پولی و مالی، باید ثبات تورم و نه‌چندان کاهش تورم را در اولویت قرار دهد و نمی‌توان انتظار داشت با اجرای برخی سیاست‌های پولی و مالی تورم کاهش قابل‌توجهی را تجربه کند.
اگر تحریم‌ها رفع شود سیاست‌گذاری درست می‌تواند تورم بلندمدت و ماندگار کشور را کاهش داده و آن را به سطوح تک‌رقمی سوق دهد. اما اگر تحریم‌ها رفع نشود، سیاست‌های مذکور بدون کاهش چندان در تورم بر تولید و سرمایه‌گذاری فشار وارد نموده و کشور هم تورم و هم رکود را تجربه خواهد کرد. بنابراین بهتر است در این شرایط روی رشد اقتصادی و مدیریت و ثبات‌بخشی به تورم تمرکز کرد تا سیاست‌های انقباضی شدید و تحمیل رکود.
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، تورم ماهانه بخش صنعت در مهرماه 2.7 درصد افزایش پیدا کرده و تورم سالانه این بخش به 23.8 درصد رسیده است. اطلاعات مرکز آمار ایران در گزارش تورم بخش صنعت، نشان می دهد: در مهرماه 1403، شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت 1293.3 بوده که نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه) 2.7 درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 22.3 درصد بیشتر است. همچنین این شاخص در 12ماه منتهی به مهرماه 1403 نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه) 23.8 درصد افزایش داشته است.
افزایش تورم ماهانه
در مهرماه 1403، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت نسبت به ماه قبل (تورم ماهانه) 2.7 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (1.4 درصد)، 1.3 واحد درصد افزایش داشته است.
به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در مهرماه 1403 نسبت به ماه قبل، 2.7 درصد افزایش دارد. در این ماه بیشترین تورم ماهانه با 7.2 درصد مربوط به گروه «ساخت سایر تجهیزات حمل‌ونقل» و کمترین تورم ماهانه با 0.5 درصد افزایش مربوط به گروه «ساخت محصولات رایانه‌ای، الکترونیکی و نوری» است همچنین در این ماه شاخص گروه «ساخت فراورده‌های توتون و تنباکو» بدون تغییر مانده است.
افزایش تورم نقطه به نقطه
در مهرماه 1403، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 22.3 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (21.8 درصد)، 0.5 واحد درصد افزایش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در مهرماه 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل، 22.3 درصد افزایش دارد. در این ماه بیشترین تورم نقطه به نقطه با 35.4 درصد مربوط به گروه «ساخت تجهیزات برقی» و کمترین تورم نقطه به نقطه با 13.5 درصد مربوط به گروه «ساخت منسوجات» است. در مهرماه 1403، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش صنعت در دوازده‌ماهه منتهی به این ماه نسبت به دوره مشابه در سال قبل، 23.8 درصد است که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل (24.7 درصد)، 0.9 واحد درصد کاهش داشته است. به عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط تولیدکنندگان محصولات صنعتی به ازای تولید کالاهای خود در داخل کشور، در دوازده ماه منتهی به مهرماه 1403 نسبت به دوره مشابه سال قبل، 23.8 درصد افزایش دارد. در این ماه بیشترین تورم سالانه با 40.3 درصد مربوط به گروه «ساخت ماشین‌آلات و تجهیزات طبقه‌بندی نشده درجای دیگر» و کمترین تورم سالانه با 13.5 درصد مربوط به گروه «ساخت کاغذ و محصولات کاغذی» است. گفتنی است، بر اساس اعلام مرکز آمار ایران نرخ تورم کل و نقطه به نقطه در شهریورماه 1403 به ترتیب 34.8 و 31.6 درصد اعلام شده است. همچنین بر اساس اعلام بانک مرکزی نرخ تورم تولیدکننده کل و نقطه به نقطه در مردادماه 1403 به ترتیب به ارقام 28.2 و 24.1 درصد رسیده است. بررسی ارقام مذکور نشان می‌دهد علیرغم روند نزولی تورم مصرف‌کننده و تولیدکننده با این حال روند نزولی آن در ماه‌های اخیر کند شده که این موضوع حکایت از رسیدن نرخ تورم به هسته سخت آن دارد. بر اساس آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول نرخ تورم در سال 2024 به 31.7 درصد و در سال 202۵ به 2۹.۵ درصد خواهد رسید. همچنین براساس پیش‌بینی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نرخ تورم در سال‌های 1403 و 1404 به ترتیب 28.2 و 24.1 درصد رسیده است. با توجه به جمیع آمار و ارقام مورد اشاره، می‌توان نتیجه گرفت که پیش‌بینی‌ها از کاهش روند سطح رشد اقتصادی و کاهش روند نزولی نرخ تورم برای سال آتی حکایت دارد.
