مسئله ایران و امریکا فراتر از دولت‌هاست

سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه در تشریح مواضع ایران در برابر دولت جدید امریکا گفت که مسائل موجود میان تهران- واشینگتن را نمی‌توان در قالب یک دوره یا فرد محدود کرد و یادآور شد که ایران با توجه به عملکرد آتی دولت امریکا، اقدامات آینده خود را تنظیم خواهد کرد.  اسماعیل بقایی در آخرین جلسه آبان‌ماه با خبرنگاران داخلی و خارجی به طور ویژه به سه محور اصلی یعنی رابطه ایران و امریکا، آینده مسئله هسته‌ای و موضوع فلسطین از جنبه‌های مختلف پاسخ داد. به گزارش «خبرنگار جوان»، بقایی در بدو ورود به جلسه، بلافاصله فرصت را در اختیار خبرنگاران قرار داد و در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره با دولت جدید امریکا و شروط ایران برای این گفتگو گفت: «فکر نمی‌کنم تقلیل و تحدید مسائل ایران و امریکا به یک دوره یا فرد خاص یا انتخابات مشخص، رویکرد واقع‌گرایانه‌ای در شناخت و تحلیل روابط فی‌مابین دو کشور باشد.» وی افزود: «سابقه تلخ رابطه بین ایران و امریکا سابقه هفت دهه‌ای دارد. متأسفانه در طول این دهه‌ها هیچ حسن نیت و تلاش جدی برای جبران، تعدیل یا ترمیم این رفتار‌های ناصواب دیده نشده، بر عکس عملکرد دولت‌های مختلف امریکا نشان می‌دهد بر رویکرد خصمانه خود از طریق تحریم، تهدید، فشار و کمک‌های نظامی به دشمنان ایران و استفاده از همه ابزار‌ها برای آزردن و اعمال فشار بر ملت ایران افزوده‌اند.» بقایی گفت: «این گزاره که ما عملکرد دولت‌های مختلف امریکا را مبنای ارزیابی و تصمیم‌گیری در رویکرد‌های آتی قرار خواهیم داد، یک جمله کلیشه‌ای نیست، بلکه مبتنی بر یک انگاره و محاسبه دقیق از منافع ملی خودمان و شناخت فضای بین‌الملل و محیط پیرامونی است.» وی خاطرنشان کرد: «کماکان ما با توجه به عملکرد و رفتار دولت امریکا حرکت‌های خود را در آینده تنظیم خواهیم کرد.» خبرنگاری از بقایی پرسید: «آیا ایران حاضر است برای تمام اختلافات با امریکا وارد مذاکره شود؟» سخنگوی وزارت خارجه تکرار کرد: «رابطه ایران و امریکا را نباید به صورت مقطعی و در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت نگاه کرد یا به یک دولت خاص و حزب و فرد خاص مرتبط کرد. باید نگاه تاریخی به موضوع داشت.» اسماعیل بقایی در پاسخ به این سؤال که آیا ایران بعد از انتخاب ترامپ از انجام «عملیات وعده صادق۳» منصرف شده است هم گفت: «قطعاً به صورت قاطع پاسخ خواهیم داد.»
 طرف مقابل قدردان باشد
 مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در گفتگو با فایننشال‌تایمز گفته که تهدید در رویارویی طولانی‌مدت بین ایران و غرب بر سر برنامه هسته‌ای تهران بی‌اثر خواهد بود و اظهار داشت: «در مورد مذاکرات، ما باید سیاست امریکا را در نظر داشته باشیم و تصمیم بگیریم که چگونه پاسخ دهیم. در حال حاضر، سؤال کلیدی این است که دولت جدید چگونه به ایران، موضوع هسته‌ای، امنیت منطقه و خاورمیانه خواهد پرداخت. گمانه‌زنی در مورد نتایج خاص زود است.» بقایی هم دیروز پاسخگوی پرسش‌هایی درباره چشم‌انداز مذاکرات هسته‌ای بود و مشخصاً درباره سفر اخیر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران گفت: «در موضوع هسته‌ای ما هیچ وقت مذاکره را ترک نکرده‌ایم. در خصوص مباحث رفع تحریم‌ها و احیای برجام، مذاکرات وجود داشته است. هیچ مذاکره‌ای در خلأ صورت نمی‌گیرد، به ویژه در موضوع هسته‌ای. ایران حسن‌نیت خود را نشان داد و وزیر امور خارجه اعلام کرد که اکنون نوبت اروپاست. سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سفر مفید و خوبی بود که در آن تفاهمات خوبی صورت گرفت.» این دیپلمات ارشد تأکید کرد: «انتظار می‌رود که طرف‌های مقابل قدردان این ابتکار و رویکرد همراه با حسن‌نیت ایران باشند و اجازه دهند که موضوعات فیمابین ایران و آژانس در مسیر فنی و به دور از فشار‌ها و ملاحظات سیاسی ادامه یابد.»  هرگز از مواضع اصولی خود کوتاه نمی‌آییم
 بقایی در پاسخ به سؤالی درباره حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران هم یادآور شد: «قطعنامه ۵۳۳ یکی از بسیار قواعد و مقرراتی است که هرگونه تهدید و توسل به زور علیه تأسیسات هسته‌ای تحت‌نظر آژانس را منع می‌کند و شورای امنیت ملزم است ورود کند. تهدید علیه تأسیسات هسته‌ای کشور به منزله تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی و امنیت کشورهاست.» او اضافه کرد: «این بعد حقوقی موضوع است و از حیث سیاسی طبیعی است منطقه ما با این رویکرد‌های قانون‌شکنانه و خلاف حقوق بین‌الملل از سوی این رژیم به مدت چند دهه آشنا بوده و حتماً تدابیر و اقدامات برای دفاع از منافع و صنعت صلح‌آمیز هسته‌ای را اتخاذ کرده‌ایم.» بقایی در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات هسته‌ای با اتحادیه اروپا هم گفت: «ما هیچ وقت از مواضع و منافع اصولی خود کوتاه نمی‌آییم. هر مذاکره‌ای به مفهوم داد و ستد و تبادل امتیاز‌ها باید منصفانه، عادلانه، معقول و منطقی و با در نظر گرفتن نگرانی‌ها و مصالح طرفین صورت بگیرد.» 
بقایی در بخش دیگری از این نشست، در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات دیوید لمی، وزیر خارجه انگلیس درباره نسل‌کشی در غزه هم گفت: «اینکه گفته شود مفهوم نسل‌کشی مفهومی است بسیار بزرگ و سنگین در آن تردید نیست، ولی اینکه برای آن مصداق تعیین کرده و بگویند نسل‌کشی در مواردی است که میلیون‌ها انسان از بین رفته باشند، بهت‌آور است.» وی ضمن انتقاد از سیاست‌های دولت انگلیس در قبال منطقه به‌خصوص در یک سال اخیر و اوضاع انسانی در غزه افزود: «اگر اینها را به‌عنوان مصداق نسل‌کشی نبینند به‌نوعی مشارکت و تأیید جنایت است و همچنین با قوانین بین‌المللی که انگلیس خودش داعیه‌دار آن است، منطبق نیست.»