رهاشدگی سلامت، چشم بیماران را کور می‌کند!

جوان آنلاین: سال ۹۳ بود که ١٥ بیمار در پی تزریق چشمی داروی «آواستین» ساخت امریکا در یکی از کلینیک‌های خصوصی تهران، دچار مشکل بینایی شدند؛ بیمارانی که به امید درمان و شفا رفته بودند، اما با از دست دادن بینایی چشمانشان به خانه بازگشتند. این، اما آخرین حکایت از قصور پزشکی نبود و حالا ۱۰ سال پس از این حادثه، نابینایی بیماران در یکی دیگر از کلینیک‌های خصوصی تهران تکرار شده‌است.  نابینایی ۹ بیمار در یکی از بنام‌ترین بیمارستان‌های چشم پزشکی کشور رخدادی است که چند روزی می‌شود مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته‌است؛ ماجرایی که حدود دو ماه پیش رخ داده‌است، اما به تازگی رسانه‌ای شده‌است. علت ماجرا هنوز به درستی معلوم نیست و روایت‌هایی متفاوت از آن نقل می‌شود. صرفنظر از روایت‌ها قصور در نظارت یا عملکرد موضوعی غیر قابل‌انکار است؛ قصوری که یا از سوی پزشک معالج رخ داده یا کادر درمان بیمارستان. شاید هم پای دارو‌های مشکل‌دار در میان باشد، اما به هر حال نمی‌توان قصور رخ داده در این حادثه را نادیده گرفت. در چنین شرایطی، اما برخی از چهره‌های نظام سلامت همچون رئیس سازمان نظام پزشکی بدون توجه به ابعاد حادثه و از دست رفتن بینایی ۹ تن از افرادی که به امید بهبودی به بیمارستان مراجعه کرده‌بودند، چنین حوادثی را عادی و بخشی از حرفه پزشکی عنوان کرد و رئیس کمیسیون بهداشت مجلس هم توپ را در زمین رسانه‌ها انداخته و در واکنش به اینکه چنین مسائلی اعتماد به سیستم درمانی را خدشه‌دار می‌کند، گفته است: «اگر شما دامن نزنید و بزرگ نکنید، مردم بی‌اعتماد نمی‌شوند. دلیلی ندارد که رسانه‌ها هرروز این مسئله را برجسته کنند.» روایت‌هایی از ماجرا رسول جعفریان، مشاور وزیر بهداشت درباره حادثه بیمارستان «نگاه» و طرح مباحثی مبنی بر نابینایی تعدادی از بیماران، اینگونه توضیح داده‌است: «تعدادی عمل روز ۱۷ مهر ماه در بیمارستان نگاه انجام شده و روز بعد از این عمل‌ها، بیماران دچار عفونت داخل چشمی شدند. اتاق عمل این بیمارستان به مدت یک هفته تعطیل بوده‌است، بررسی‌ها بیانگر این است که یکی از تجهیزات که در عمل چشم پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد به خوبی استریل نشده و سبب بروز مشکلات شده‌است. پزشک معالج در این پروسه نقش ندارد؛ چراکه تجهیزات در اتاق عمل در اختیار وی قرار می‌گیرد. روند قضایی و بررسی‌های وزارت بهداشت آغاز شده و افرادی که احتمال می‌رود در این موضوع نقش داشته‌اند، تعلیق شده‌اند.» توضیحات معاونت درمان  همچین معاونت درمان وزارت بهداشت در اطلاعیه‌ای ضمن ابراز همدردی با بیمارانی که بینایی خود را از دست داده‌اند، در خصوص این حادثه توضیحاتی را ارائه کرده‌است.  بر اساس این اطلاعیه، به دنبال وقوع این حادثه و آشکار شدن علائم عفونت در عصر روز ۱۸ مهر ماه، طبق روال معمول و بر اساس پروتکل‌های وزارت بهداشت، گزارش عفونت توسط پزشکان معالج به تیم مدیریتی بیمارستان اعلام و روند درمانی بیماران توسط مسئول فنی بیمارستان پیگیری شد؛ در تاریخ ۱۹ مهر ماه، کمیته اضطراری با حضور مسئولان معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بیمارستان تشکیل ‎شد.  در نخستین تصمیم ضروری، تعطیلی سریع تمام اتاق‎های عمل در تاریخ ۱۹ مهرماه اعمال شد و درمان بیماران دچار عفونت، تحت بررسی ویژه و پیگیری سریع معاونت درمان وزارتخانه قرار گرفت. در تاریخ ۲۰ مهر ماه، تیم کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در بیمارستان جهت ارزیابی عوامل احتمالی دخیل در بروز عفونت در بیمارستان مستقر و نتایج ارزیابی آنها به آزمایشگاه مرجع ارسال شد. از ۹ بیمار دچار عفونت در زمان ترخیص متأسفانه چهار نفر دچار کاهش دید در حد درک نور و پنج بیمار دچار کاهش دید در حد عدم درک نور بودند.  در تاریخ ۲۴ مهر ماه، کمیته درمان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مجدد تشکیل و وضعیت بیماران، پیگیری ‎شد؛ کمیته کنترل عفونت، برای کشف منشأ آلودگی ارزیابی‌های علمی لازم را انجام داد. همه اتاق‌های عمل از تاریخ ۱۹ مهرماه به‌مدت یک هفته تعطیل و راه‌اندازی مجدد اتاق‌های عمل به انجام بررسی‌های کارشناسی بیشتر منوط شد.  تیم اتاق عمل جهت بررسی‌های بیشتر و ارائه توضیحات لازم، از نظر انجام درست مسئولیت، در معاونت درمان و همچنین مراجع قضایی مورد سؤال قرار گرفتند؛ بر اساس تصمیم‌های اتخاذ شده، دو نفر از کادر اتاق عمل و همچنین مسئول فنی بیمارستان که در خطای احتمالی رخ‌داده مسئولیت داشتند، تعلیق شدند (نامه تعلیق تیم اتاق عمل پیوست شده‌است)؛ همچنین ابعاد قضایی این موضوع در دادسرای جرایم پزشکی در حال پیگیری است.  قصور پزشکی عادی است! با تمام اینها واکنش‌های محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی و حسنعلی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس به این ماجرا غیر‌قابل‌قبول و شائبه‌برانگیز است. رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، که اسمش در لیست پزشکان این بیمارستان نیز قرار دارد، با بیان اینکه «قرار نیست که هر روز همه خبر منتشر کنند» اطلاع‌رسانی از حال و روز این شهروندان و اتفاق رخ داده را خدشه وارد کردن به حیثیت نظام سلامت کشور عنوان کرده است! شهریاری گفته‌است: «بیش از یک ماه از این موضوع گذشته و هر روز گروهی می‌خواهند این موضوع را برجسته و حیثیت سلامت حوزه بهداشت و درمان را که افتخار نظام جمهوری اسلامی است، خدشه‌دار کنند.» وی البته این‌گونه ادامه داده‌است که «ممکن است از این اتفاقات بیفتد و قبلاً هم افتاده است، اما نمی‌دانم چرا این‌بار رسانه‌های خارجی هم به آن پرداخته‌اند. این نشان می‌دهد که پشت این جریانات اتفاقات دیگری هست و ما در داخل باید بگذاریم مراحل قانونی پیگیری و انجام شود.» رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در واکنش به اینکه چنین مسائلی اعتماد به سیستم درمانی را خدشه‌دار می‌کند، واکنشی جالب‌تر داشته و گفته‌است: اگر شما دامن نزنید و بزرگ نکنید، مردم بی‌اعتماد نمی‌شوند. دلیلی ندارد که رسانه‌ها هر روز این مسئله را برجسته کنند.  محمد رئیس‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی هم گفته است: «جراحی همچون رانندگی است اگر اتوبوسی با وجود همه تمهیدات، چپ کند و افراد فوت شوند، هر چند حادثه تأسف‌باری رخ داده، اما روالی شناخته شده‌است!» رئیس‌زاده که نسبت به رئیس کمیسیون بهداشت موضعی منطقی‌تر دارد، ضمن عذرخواهی از افراد آسیب‌دیده در حادثه نابینا شدن ۹ نفر در بیمارستانی در تهران، گفته اگر به سازمان نظام پزشکی شکایت شود، این سازمان بر اساس اصل بی‌طرفی و با جدیت و موازین علمی با خاطیان برخورد می‌کند. به گفته وی کمیته‌ای برای بررسی ابعاد دقیق حادثه تشکیل شده‌است.  پاسخ به یک سؤال  رئیس کمیسیون بهداشت و رئیس سازمان نظام پزشکی که بروز چنین حوادثی را روالی عادی می‌دانند شاید بهتر باشد به این سؤال پاسخ دهند که اگر چنین حادثه‌ای برای خودشان یا یکی از عزیزانشان هم رخ داده‌بود، با چنین رویکردی با ماجرا مواجه می‌شدند؟  ۹ بیماری که بینایی چشمانشان را از دست داده‌اند، سالمندانی هستند که به امید شفا، چشمانشان را به دست جراح این بیمارستان سپرده‌اند. شاید اگر سازمان نظام پزشکی یا کمیسیون بهداشت مجلس نظارت بهتری را اعمال می‌کردند، چنین حادثه‌ای رخ نمی‌داد.