تمدید 9 ماهه توافق کاهش تولید نفت اوپک و غیر اوپک




عطیه لباف



«اجلاس 173» کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) اگرچه اجلاسی آرام بود اما حواشی داغی برای ایران داشت ؛از امضای قرارداد صادرات گاز به عمان گرفته تا تفاهم میان وزیران نفت ایران وعراق برای سوآپ نفت خام کرکوک. به نظر می‌رسید که این بار بیشترین تمرکز وزیر نفت ایران نیز متوجه این دو دیدار بود چراکه بیژن زنگنه نخستین وزیری بود که اجلاس را ترک کرد. حتی بعد از حصول اجماع میان اعضای اوپک بر سر تمدید توافق کاهش تولید نفت خام، منتظر نتیجه نشست اوپک و غیر اوپک و نتیجه آن نماند و بلافاصله به هتل خود بازگشت. به هر حال برای ایران دیدارهای زنگنه در حاشیه اجلاس 173 کم اهمیت‌تر از توافق اوپک و غیر اوپک در خصوص تمدید 9 ماهه قرارداد کاهش تولید نفت خام 24 کشور تولیدکننده نبود. او همچنین ساعاتی بعد از ورود به وین با مدیرعامل شرکت OMV اتریش در اتاق خود ملاقات کرد. زمانی که مدیرعامل این شرکت از اتاق زنگنه خارج شد ترجیح داد که از جزئیات ملاقاتش با وزیر نفت ایران حرفی نزند اما این دیدار را خوب و سازنده ارزیابی کرد.
علاوه بر این روز گذشته زنگنه با مدیرعامل لوک اویل روسیه نیز صبحانه کاری خورد و در مورد تفاهمنامه و موافقتنامه‌های اخیر با این شرکت و همکاری‌های آتی صحبت کردند. بلافاصله پس از این دیدار زنگنه سفر کوتاه خود را تمام کرد و دست پر به تهران بازگشت.
توافقی مطابق با انتظارات
روز پنجشنبه، پیش از شروع اجلاس 173 تقریباً تمام خبرنگاران حاضر در ساختمان اوپک می‌دانستند که نتیجه اجلاس چیزی نیست جز تمدید توافق کاهش تولید نفت خام میان اوپک و غیر اوپک. فقط بحث بر سر تمدید 6 ماهه یا 9 ماهه توافق بود.
وزیر نفت ایران از بدو ورود به وین از هر دو سناریو حمایت کرد اما خالد الفالح، وزیر نفت عربستان معتقد بود که تمدید 9 ماهه توافق کمک بیشتری به ثبات بازار نفت خواهد کرد. برای الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده غیر عضو در اوپک که با این توافق همکاری دارد، صرف حمایت از ثبات بازار و قیمت نفت خام اهمیت داشت. ظاهراً حتی مسکو نگران به توافق نرسیدن اعضای اوپک نیز بود؛ با این نگرش که مبادا حفظ قیمت‌های فعلی نفت خام منجر به افزایش تولید نفت غیرمتعارف امریکا شود.
به هر حال بعد از ساعت‌ها مذاکره پشت درهای بسته، اوپک به تمدید 
9 ماهه قرارداد کاهش تولید نفت خام خود رأی داد و اعلام کرد که این سازمان از ماه مارس 2018 تا پایان سال 2018 
به تعهد کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای نفت خام خود در هر روز متعهد می‌ماند.
پس از آن جلسه اوپک و غیر اوپک برگزار شد؛ جلسه‌ای کوتاه که نتیجه‌اش از سخنرانی ابتدایی وزیر انرژی روسیه به‌عنوان رهبر کشورهای غیرعضو و همکار مشخص بود؛ همکاری غیر اوپکی با  اعضای این سازمان برای کاهش 600 هزار بشکه دیگر در هر روز.
جمعاً اوپک و غیر اوپک متعهد شدند که میانگین 1.8 میلیون بشکه در روز از عرضه تولید نفت خام خود به بازار بکاهند. این توافق مربوط به 9 ماهه پایانی سال 2018 است چراکه توافق قبلی اوپک و غیر اوپک برای کاهش 1.8 میلیون بشکه‌ای نفت خام در هر روز تا ماه مارس 2018 
اعتبار دارد.
صف آرایی کشورهای نفتخیز 
بدون ملاحظات سیاسی
حدود یک سال است که کشورهای نفتخیز برای حفظ منافع اقتصادی خود، بدون در نظر گرفتن اختلافات سیاسی در فضای بین‌المللی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. روسیه، عربستان و ایران از جمله این کشورها هستند اما هنوز امریکا تمایلی به همکاری با این کشورها برای مهار مازاد عرضه نفت خام در بازار ندارد.
افزایش قیمت نفت خام 
پس از توافق
بازار‌های نفت خام به نتیجه اجلاس 173 اوپک واکنش مثبتی نشان داد، به طوری که روز گذشته قیمت نفت خام رشد کرد و هر بشکه نفت خام برنت در زمان تنظیم این گزارش به 63 دلار و 14 سنت برای هر بشکه رسید. همچنین هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت 57 دلار و 74 سنت معامله شد. این رشد اندک بیانگر موفقیت اوپک و غیر اوپک در حفظ ثبات قیمت نفت خام است.
امضای قرارداد صادرات گاز به عمان و تفاهم برای سوآپ نفت عراق
وزیر نفت ایران در حاشیه اجلاس 173 اوپک قدم مثبتی در زمینه افزایش مراودات نفتی و گازی کشور برداشت، به طوری که خودش نیز عقیده دارد که با امضای قرارداد صادرات گاز به عمان برای تولید ال ان جی و دیگری سوآپ نفت کرکوک عراق به شمال و جنوب کشور، ارتباطاتی استراتژیک در منطقه رقم خورد.
او پس از دیدار با وزیر نفت عراق در جمع خبرنگاران ایرانی 
در مورد قرارداد صادرات گاز به عمان توضیح داد: با عمان قراردادی را امضا کردیم که کار صادرات گاز به این کشور را تسریع می‌کند. قرار است ظرف یک ماه آینده دو طرف قرارداد، کارشناسان و تیم‌هایی را مشخص کنند تا بعد از انجام کارهای کارشناسی در جلسه وزیران که یک ماه دیگر یعنی اوایل ٢٠١٨ برگزار می‌شود، به جمع‌بندی برسیم و وارد فاز عملیاتی شویم.
زنگنه بیان کرد: با وزیر نفت عمان صحبت‌های نهایی را در حاشیه اجلاس سانتاکروز بولیوی انجام دادیم و جزئیات را با ایمیل مشخص کردیم. حجم قرارداد، اینکه هرکس کدام قسمت از طرح را فاینانس و تأمین مالی و اجرا کند، تعهدات پذیرفته شده توسط طرف عمانی، تماماً مشخص است.
او در مورد تعهدات طرف عمانی اظهار کرد: محمد بن حمد الرمحی، وزیر نفت عمان متعهد شده که از ایران مالیات و عوارض نگیرند و برای عمده ظرفیت ال ان جی پلنت آنها ما گاز تأمین کنیم.
گفتنی است بر اساس توافق‌های قبلی ظرفیت انتقال گاز با خط لوله صادرات گاز ایران به عمان که قرار است تا سال ۲۰۲۰ تکمیل شود، روزانه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون فوت مکعب خواهد بود.
سوآپ نفت کرکوک
همچنین زنگنه از امضای قرارداد سوآپ نفت خام کرکوک عراق طی هفته آینده خبر داد و گفت: با وزیر نفت عراق در حاشیه اجلاس 173 اوپک تفاهمنامه‌ای را امضا کردیم که در نتیجه آن ایران نفت عراق را در تنگ فنی لرستان تحویل خواهد گرفت و سپس سوآپ خواهد کرد.
او ادامه داد: این کار در مرحله نخست از طریق حمل و نقل جاده‌ای و سپس از طریق خط لوله انجام خواهد شد. درمورد آوردن نفت خام از کرکوک به ایران هفته آینده قرارداد آن امضا می‌شود و پیش‌بینی شده که حجم آن تا ٦٠ هزار بشکه در روز برسد. این موضوع مهمی است که ما آن را به سرانجام رساندیم و کار را بزودی شروع می‌کنیم. هرچند که قرارداد کوچکی در صنعت نفت است اما ارتباطی راهبردی محسوب می‌شود.
وزیر نفت در مورد احداث خط‌لوله برای سوآپ نفت کرکوک گفت: بزودی قرارداد مطالعات بسته، مشاور آن تعیین، مطالعه آغاز و پس از آن قرارداد نهایی بسته خواهد شد.
آغاز فروش نفت به روسیه
وزیر نفت اعلام کرد که صادرات نفت خام به روسیه آغاز شده و نخستین محموله نیز یک میلیون بشکه‌ای بوده است. قرار است که متوسط روزانه صادرات نفت خام ایران به روسیه
100 هزار بشکه شود.

نیم‌نگاه
زنگنه: قرار است ظرف یک ماه آینده ایران و عمان، تیم‌هایی را مشخص کنند تا بعد از انجام کارهای کارشناسی در جلسه وزیران، یک ماه دیگر، وارد فاز عملیاتی قرارداد شویم
صادرات نفت خام به روسیه آغاز شده و نخستین محموله نیز یک میلیون بشکه‌ای بوده است