اما و اگرهای کانال مالی سوئیس

آفتاب یزد- گروه اقتصادی: بعد از ناکامی پروژه کانال مالی ایران و اروپا و تعلل و در نهایت خودداری اروپا از اجرایی کردن آن روز گذشته اعلام شد که کانال مالی ایران- سوئیس آماده بهره برداری شده است. این در حالی است که شرایط فعال شدن کامل کانال سوئیس تا حد زیادی شبیه به همان ساز و کاری است که قرار بود از طریق اتحادیه اروپایی عملیاتی شود. رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس دیروز چهارشنبه گفت: کانال مالی سوئیس آماده راه‌اندازی شده و ویژگی‌های عملیاتی آن اعلام شده است اما فعلاً منتظر ورود پول ایران است.
یک ماه قبل بود که سوئیسی‌ها چراغ سبز خود برای تعامل با ایران از طریق کانال مالی مشترک میان دو کشور را اعلام کردند. در آن زمان وزیر تجارت سوئیس گفت که کشور متبوعش به دنبال ایجاد یک کانال مالی مستقل برای ادامه تجارت با ایران است. با این وصف روز گذشته برخی مسئولان مرتبط اعلام کردند که اکنون این کانال در آستانه بازگشایی و فعالیت است و قرائن موجود هم نشان می‌دهد سوئیس در آستانه فعال کردن این کانال است. با این حال، مشکلی که برای راه‌اندازی این کانال عنوان شده این است که پول ایران باید در مدار این کانال قرار بگیرد و ظاهرا تا زمانی که پولی از جانب ایران در این صندوق وجود نداشته باشد فعال‌شدن کانال همچنان در‌هاله‌ای از ابهام خواهد بود.
شریف نظام مافی رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس با اشاره به ضرورت تزریق پول به کانال مالی سوئیس گفت: در حال حاضر پولی متعلق به ایران در اروپا وجود ندارد و بیشتر پول‌های ایران در کشورهای واردکننده نفت یعنی هند، عراق، چین و کره جنوبی است.
این اظهارات او به این معناست که تنها در صورت ورود پول نفت ایران از آسیا به اروپا، کانال مالی سوئیس بلافاصله آغاز به کار خواهد کرد.



>خزانه داری امریکا مجوز می‌دهد؟
نکته بسیار حائز اهمیتی که مافی به آن اشاره می‌کند، بک گراندی به گذشته است که رویه خوبی برای امید داشتن به عملیاتی شدن کانال را بازتاب نمی‌دهد.
وی می‌گوید:‌ دوره قبلی تحریم‌ها زمانی که سوئیس قصد داشت کانال مالی مشابهی راه‌اندازی کند، به بانک‌هایی که مجوز انتقال پول ایران را دریافت کرده بودند، ۲۴ ساعت فرصت داده شد تا پول‌های ایران را از ژاپن به سوئیس منتقل کنند.
اتفاقی که در این بین افتاد این بود که در همان اوان، وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز لازم را صادر کرده بود، اما اکنون مشخص نیست که خزانه داری امریکا اجازه تزریق پول ایران را به آن کانال بدهد یا خیر، به سخن واضح تر در حال حاضر که گفته شده کانال سوئیس حاضر و آماده است، انتقال پول نیازمند مجوز آمریکاست.
از چند ماه گذشته تا کنون سوئیس سرگرم مذاکره با امریکا بوده تا موافقت واشنگتن را برای کسب اجازه فعالیت این کانال دریافت نماید اما پاسخ امریکایی‌ها مشروط بود : هرگونه مبادله و تبادل با ایران فقط در چارچوب تبادل غذا و داروست !

>چه زمان؟
در این میان مهمترین و اساسی ترین سوال این است که کانال مالی با سوئیس چه زمانی به صورت جدی وارد فاز عملیاتی می‌شود؟ آیا قرار است همچون کانال مالی اروپا این بار نیز تهران منتظر بماند و درنهایت جواب رد یا سر در گم دریافت کند؟
مسئله اینجاست که کانال مالی ایران و اروپا با وقت گذرانی و پاسکاری‌های اروپایی‌ها به هم تا کنون به نتیجه نرسیده است. در آن زمان که همه امیدها به اروپا بود در ابتدا اعضای اتحادیه اروپا اتریش را بهترین مکان برای مقر کانال ویژه مالی می‌دانستند اما اتریش علاقه‌ای به میزبانی نشان نداد و گزینه‌های دیگری برای مقر این کانال شامل بلژیک و لوکزامبورگ و فرانسه معرفی شدند. بلژیک و لوکزامبورگ نیز تمایل خاصی نشان ندادند و الان تنها فرانسه باقی مانده‌است. گاردین اعلام کرده است به زودی این کانال در آلمان یا فرانسه ایجاد خواهد شد.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس در پاسخ به این سوال که آیا زمانی برای عملیاتی‌شدن سازوکار مالی سوئیس در نظر گرفته شده، گفت: هنوز زمان مشخصی اعلام نشده اما همه چیز منتظر ورود پول از سوی ایران به این مکانیسم مالی است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد با وجود ابراز تمایل سوئیس برای فعال سازی این کانال، این کشور نیز همچنان در عملیاتی کردن این کانال مردد است و در واقع در حال ورود به فاز اقدامات اتحادیه اروپا در خصوص اس پی وی است.
بر اساس این گزارش، حتی طرف ایرانی هم آگاه شده که سوئیسی‌ها دست نگاه داشته‌اند چرا که دولت سوئیس بانک عامل را تعیین کرده اما نکته جالب این است که هنوز به طور رسمی نام آن را اعلام نکرده است.
مافی گفته: یکی از دو بانک "هریتیج" و "بی‌سی‌پی" وظیفه مدیریت نقل و انتقال پول را به عهده خواهدداشت؛ اما ظن قوی احتمالاً بی‌سی‌پی از سوی دولت سوئیس برای این کار تعیین شده است.

>مشکل اکنون سرگردانی پول‌های ایران است؟
نکته حائز اهمیت در این میان این است که اکنون ایران نمی‌داند پول نفتی را که به ترکیه می‌فروشد چگونه باید دریافت کند؟ ترک‌ها به امریکا قول داده‌اند در ازای گرفتن معافیت، پول نفت ایران را در حسابی بلوکه کنند و صرفا در حوزه غذا و دارو جابجا نمایند، با این حال گویا تهران تلاش دارد از طریق کانال سوئیس بتواند پول‌ها را به کانال وارد کند و از آن طریق به آنها دسترسی پیدا کند.
مسئولان اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس می‌گویند قبل از آغاز تحریم‌ها بانک بی‌سی‌پی سوئیس در مبادلات مالی میان ایران و سوئیس فعال بود و کار جابجایی پول‌های ایران به سوئیس را انجام می‌داد. در حد وسیعتر این بانک با بانک‌های ترکیه نیز ارتباط خوبی دارد و می‌تواند پولی که ترکیه بابت خرید نفت به ایران بدهکار است را به سوئیس منتقل کند. رئیس اتاق مشترک ایران و سوئیس هم تایید می‌کند که حتی در صورت فعال شدن این کانال از آن برای صادرات دارو و در مرحله بعد غذا و غله به ایران استفاده خواهد شد.
بنا به اعلام منابع رسمی، حدود ۶۰ درصد از صادرات سوئیس به ایران مربوط به صادرات دارو و تجهیزات پزشکی است و راه‌اندازی کانال مالی جدید برای تامین داروی داخلی از اهمیت بالایی برخوردار است.