روزنامه آفتاب یزد
1397/11/18
چرا مدیریت بحران، بحرانها را مدیریت نمیکند؟
آفتاب یزد- گروه اجتماعی: طی چند هفته اخیر استانهای غربی و جنوب غربی کشور با سیل رو به رو شد که این سیلاب خسارات زیادی را به روستاهای این مناطق وارد کرد؛به نحوی که برخی روستاها تخلیه و اردوگاه اضطراری ایجاد شد ؛ همچنین سیل در برخی استانها باعث طغیان رودخانهها، ریزش سنگ و بسته شدن برخی راههای ارتباطی شده و به طوری که امدادرسانی به مناطق بحرانی با دشواری انجام شد. گزارشهای سازمان هواشناسی درباره استان خوزستان حکایت از بیسابقه بودن بارندگیهای اخیر در ۴۰ سال گذشته دارد. این در حالی است که سیل بندهای احداثی روستاها بهرغم همه تذکرات، ترمیم و احداث نشده بود! به همین دلیل خیلی از سیل بندها توان مقابله با آب را نداشتند و شکستند! شاهدان عینی معتقدند که مدیریت بحران در این منطقه خیلی ضعیف عمل کرده و به طور کلی اغلب بار مسئولیت و مقابله با سیل بر دوش مردم بوده است. علاوه بر این به گفته ساکنان این مناطق مسئولان اعلام کردهاند که هیچ وجهی به عنوان جبران خسارت به خانوادههای خسارت دیده تعلق نمیگیرد! اما این موضوع صرفا به این فصل و امسال خلاصه نمیشود و طی سالهای اخیر شاهد بودیم که هر وقت نیاز به مدیریت بحران بود این مدیریت به شدت بحران زده عمل کرده و پیش از هر گونه اتفاقی با توجه به هشدارهای قبل، هیچ اقدامیبرای کاهش خسارات انجام شده صورت نگرفته است.> تادیروز مشکلات بی آبی،
امروز مشکلات سیل
محمد حمودی یکی از شاهدان عینی و ساکنان روستاهای مناطق غربی کشور در رابطه با خسارتهای سیل میگوید:« از ۴۰ روز پیش اعلام کرده بودند که در مناطقی که پایین دست رودخانه کرخه هستند احتمال سیل وجود دارد اما آن طور که باید اقدامیدر این باره انجام نشد! همین که مقدار آب بالا رفت رودخانهها طغیان کردند و سیل جاری شد و در پی آن روستاهای زیادی زیر آب رفتند. خوزستان تا اواسط تیرماه با خشکسالی مفرط رو به رو بود و همین مردم تا آبان ماه دود ناشی از سوختن هورالعظیم را تحمل میکردند! راه حل این بود که دز را باز کنند که آب به هور العظیم برود و آتش را خاموش کند اما متاسفانه به ما گفتند آب نیست! گفتند آب سرمایه ملی است و اگر ما این سد را باز کنیم ممکن است قسمتی از آبی که جاری میشود به هدر برود بنابر این آن را باز نمیکنیم! ما مردم به دلیل همین کمبود آبی که مسئولان از آن حرف میزدند تا اواخر آبان ماه با دود ناشی از سوختن هورالعظیم دست و پنجه نرم میکردیم! به فاصله دو ماه همه ما که این همه دود و سختی را تحمل کردیم سیل زده شدیم و همه مناطق و مراتع کشاورزیمان زیر آب رفت! »
او میگوید:« بعد از سیل چیزی که همه دیدیم این بود که ۹۰ درصد کمکها برای جمع و جور کردن اوضاع کار مردم بود، البته نیروهای سپاه و ارتش هم در صحنه حضور داشتند و کمک کردند اما اکثریت کار بر دوش مردم بود. مردم با کمترین امکانات، با گونی و بیل خاکریز درست کردند، سیل بند ایجاد کردند و جلوی سیل را گرفتند. اما بعد از سیل به ما گفتند قرار نیست خسارتی به ما مردم داده شود، گفتند خسارت سیل سال ۹۵ روستای شیبی از توابع شوش را هم هنوز نداده ایم این خسارت را هم نمیتوانیم بدهیم! همین حرفها باعث شد که مردم خیلی اذیت بشوند! در کل امکاناتی هم روزهای اول وجود نداشت و کمکم بعد از حضور استاندار و سایر مسئولان امکانات هم آوردند! اگر بعد از اخطارهای هواشناسی پیشگیری انجام میشد امروز با این همه خسارات رو به رو نبودیم. »
این شاهد عینی در رابطه با نواقص سیل بندها
در آن منطقه میگوید: «سیل بندهای این منطقه مربوط به ۲۰ سال پیش و آخرین باری است که سیل اتفاق افتاد! بعد از آخرین سیل دیگر هیچکس به این سیل بندها رسیدگی نکرد، در این سالها هم برخی از مردم و کشاورزان به قسمتی از حریم سیل بندها تجاوز کردند و همچنین لایروبی در این مناطق صورت نگرفت! همین موضوعات سبب شد تا سیل بندها نتوانند آن طور که باید عمل کنند و سیل جاری شد و خسارتهای زیادی را به بار آورد.»
> آب منتظر تصمیم گیری
مدیریت بحران نمیماند!
کاظم گمراوی، فعال محیط زیستی که در یکی از استانهای جنوبی کشور ساکن است در رابطه با دلایل این سیل میگوید:«این سیل دلایل متعددی را شامل میشود اما چیزی که من به عنوان یک فعال محیط زیست که در این مناطق ساکن است، به عینه مشاهده کردم این است که یکی از دلایل ایجاد این سیل با چنین خساراتی در درجه اول تخریب سیل بندها توسط کشاورزان بود. از طرف دیگر همانطور که میدانیم مسئله رودخانهها و حریم آنها متعلق به سازمان آب و برق است و این حریم باید به طور دائمیمورد پایش قرار میگرفت که متاسفانه این کار انجام نشده و این سیل بندهای تخریب شده دقیقا همان نقاط ضعفی بودند که باعث شد تا سیل وارد روستاها شود. »
او در ادامه توضیح داد:« موضوع دیگری که باید به آن پرداخته شود این است که همه رودخانهها و انهار باید طی یک مدت زمان خاصی لایروبی شوند. لایروبی رودخانهها از وظایف سازمان آب و برق است و لایروبی انهار کشاورزی از وظایف جهاد کشاورزی است، این دو متاسفانه انجام نشده لذا حجم ظرفیت پذیرش آب توسط رودخانه و انهار خیلی کاهش یافته و موجب شد که آب از سیل بندها سرریز کند و سیل حادث شود. از طرف دیگر مدیریت غیر یکپارچه و نامنظم مدیریت بحران هم نتوانست آن سیل بندها را در مدت زمان کوتاه ببندد و ماشین آلاتی که مورد نیاز این کار است بعد از گذشت چندین روز آن هم با ورود سپاه وارد این منطقه بحران شد! با توجه به اخطاریههای ۱۴روزه و ۲۱ روزه ای که سازمانهای بالا دست به فرمانداریها داده بودند و متاسفانه هیچ اقدامیهم انجام نشده بود میتوان گفت که مدیریت بحران در حد این بحرانها
ظاهر نشد! »
گمراوی افزود:« علاوه بر آن، یکی از تخلفات زیست محیطی که حادث شد این بود که شرکت نفت تاسیسات خودش را در عرصه تالاب هور العظیم مستقر کرد!یکی از اهمیتهای تالاب این است که سیلابها را پذیرش کند، این یک اصل بدیهی است؛ خب استقرار آن وسایل و تاسیسات شرکت نفت در عرصه تالابی موجب شد تا شرکت نفت اجازه ندهد این سیلاب به سمت تالاب رها سازی شود! با یک نگاه کلی به نقشهها متوجه میشویم که سیلابها از نظر تراکنشهای جغرافیایی در پابین دست رودخانهها اتفاق افتاده است. این نشان میدهد که آب وقتی به انتها رسیده است هیچ راه دررویی نداشته که تخلیه شود! در حال حاضر هم دریچههای تالاب را به سمت عراق باز کردهاند و آبی که میتوانست برای چندین سال تالاب هورالعظیم را آبگیری کند، این آب در حال حاضر به سمت عراق میرود! در حالی که این روزها ثابت شده یکی از منشاهای گرد و غبار همان تالاب هورالعظیم است و ما با این آب میتوانستیم از حجم گرد و غبار به طور چشم گیری کم کنیم! هنوز هم شرکتهای نفت اجازه ورود آب به عرصه تالابی را به دلیل استقرار تاسیساتشان ندادهاند! اینها همه دلایلی هستند که سبب شد تا این سیل حادث شود! میزان آبی که در رودخانهها جاری شده نسبت به سالهای قبل بیشتر نیست اما ظرفیت رودخانهها و انهار به طور چشمگیری کاهش یافته است و در نهایت تالاب هورالعظیم هم به روی آب بسته شده بود و همه این اتفاقات باعث شد تاسیل حادث شود»
او در ادامه تاکید کرد: «در حال حاضر یکی از کارهایی که باید ستاد مدیریت بحران انجام دهد پایش کل رودخانه توسط تصاویر هوایی است، نقاط ضعف باید به سرعت شناسایی شود و سیل بندها باید تقویت شود و در نهایت رها سازی آب به تالاب هورالعظیم باید تسهیل شود؛ آب که منتظر تصمیم گیری مدیریت بحران نمیماند! در نهایت یک جایی جمع میشود و چنانچه بیشتر از ظرفیت حوضچه جمع آوری اش باشد سر ریز میشود، این یک موضوع طبیعی است و منتظر نمیماند تا ببیند دوستان مدیریت بحران چه تصمیمیمیگیرند! تالاب هور العظیم دارای ۵ حوض است و در حال حاضر حوض ۱ و ۲ پرشده است، ارتباطات حوضچههای با یکدیگر باید برقرار شود تا این تالاب ظرفیت پذیرش آب را داشته باشد و این میتواند حجم زیادی از آب را جذب خودش کند و مانع ایجاد سیل شود.»
هر وقت که قرار است پای مدیریت بحران به میان بیاید، این ارگان چنان بحران زده عمل میکند که انگار هیچ وقت هیچ تدبیری برای قرار گرفتن در شرایط بحرانیاندیشیده نشده است! قبل از این موضوع سازمان هوا شناسی در رابطه با احتمال وقوع سیل در این مناطق بارها هشدار داده بود جالب است که مسئولان در رابطه با این احتمال هیچ پیشگیری انجام ندادهاند! گاهی وقتها این بلایای طبیعی نیستند که خسارت به بار میآورند بلکه بی مسئولیتی برخی مدیران است که زندگی افراد را به نابودی میکشاند!
سایر اخبار این روزنامه
لزوم عدم نگاه جناحی به منافع ملی
خبر آخر
برای آقای رئیس جمهور!
نیاز واحدهای تولیدی چالش نظام بانکی
چند نکته درمورد اظهارات زنگنه
آیا هر دکتری پزشک است؟
حکایت خواب من و کنکاش موسیو پوآروی شورای ملی مصلحت...!
آخر هفته ماکرون رفته
اروپا را نباید بزرگ کرد و نباید نادیده گرفت
مخالفت شدید بانکها با افزایش وام ازدواج
آمریکا توبه کند آنها را میپذیریم
۱۰ نکته و چند حاشیه از سخنرانی سالانه ترامپ
چرا مدیریت بحران، بحرانها را مدیریت نمیکند؟
بارقه امید برای پایان جنگ ۴۰ ساله
دستور رهبری برای اصلاح ساختار بودجهریزی در مدت ۴ ماه آینده
بهتر است فرزند مسئولان به جای آمریکا و انگلیس به کشورهای دیگری بروند