روزنامه مردم سالاری
1398/04/29
مسئولان الگوی مردم
سخنان اخیر آقای روحانی در جلسه شورای اداری استان خراسان شمالی در خصوص کار بیشتر در جامعه و مصداقی که از کار بیشتر مردم ژاپن بعد از جنگ جهانی ذکر کردند، واکنشها و نقدهای تندی را علیه رئیس جمهور در فضای رسانهای در پی داشته است. در مطالعات توسعه موضوع میزان کار و تلاش تک تک افراد در جهت رشد و پیشرفت امری مهم و حیاتی است و با توجه به فرهنگ و اعتقادات هر جامعه میزان کار مفید در آن جامعه متفاوت است. همچنین سبک رفتار و عملکرد حاکمان یا ایدئولوژی که از سوی حاکمان ترویج میشود میتواند میزان تلاش و کوشش فردی و ایجاد ارزش یا تولید ناخالص ملی را تغییر دهد. بنابراین همه دولتها سعی دارند مردمی پویا و فعال و پرتلاش داشته باشند و با روشهای گوناگون مدیریتی بهرهوری و استفاده بهینه از نیروی انسانی را افزایش میدهند و در مقابل مسلما سستی و تنبلی آفت ملتهاست و خواری و ضعف را در پی دارد. سخنان رئیسجمهور فی نفسه به عنوان توصیهای برای همه افراد جامعه صحیح و بجاست اما با توجه به عملکرد دولت تدبیر و امید و شیوه و سبکی که از سوی حاکمان در این چند دهه تجربه شده است این سخنان مورد پذیرش قرار نمیگیرد و نقدهای گوناگونی بر آن وارد است. یکی از نقدها این است که در کشور ما تجربههای فراوانی از تلاش و سخت کوشی مردم در دوران انقلاب و پس از آن در دوره جنگ و سازندگی بعد از جنگ تجربه شده است و مردم پا به پای مسئولین در حفظ و آبادانی ایران همت و تلاش مضاعف داشتهاند و امنیت و استقلال امروز محصول از خودگذشتگی و ایثار زنان و مردانی است که هزاران ساعت کار اضافی کردهاند و از رفاه و آسایش خود گذشتهاند. اینک دولت به مشکلی در درون خود و در جامعه بر خورده است که جامعهای کم تحرک و کم کار دارد. تحقیقات وزارت بهداشت و دیگر نهادهای پژوهشی نشاندهنده افزایش غیر عادی عارضههایی چون دیابت، چربی و فشار خون است و به طور کلی جامعه به سوی کم تحرکی و کم کاری پیش رفته است و جای سوال است چرا نسلهای امروزی و مدیران و جوانان امروز دیگر همانند نسلهای قبلی در پی تلاش و فعالیت افزونتر نیستند و به حداقلها و رفع تکلیف بسنده میشود و چه کنیم جامعهای پویا و فعال و با نشاط داشته باشیم و موضوع کار و فعالیت بیشتر را فرهنگسازی کنیم.یکی از عواملی که موجب تاثیرگذاری در فرهنگ عامه میشود عملکرد کارگزاران حکومت یا نخبگان اجرایی است. در زبان عربی ضرب المثل یا حدیثی که میگوید «الناس علی دین ملوکهم» ناظر بر همین موضوع است که روش و منش حاکمان جامعه تاثیر مستقیمی بر رفتار توده مردم دارد. در واقع مردم عادی در سبک و سیاق زندگی و عملکرد خود از حاکمان الگو میپذیرند. بدینسان کار مضاعف در بین اقشار مردم هنگامی اهمیت پیدا میکند که مردم تلاش و کار مضاعف را از مسئولین و کارگزاران حکومت مشاهده کنند. وگرنه در این شرایطی که کم کاری، اهمال، فسادها، رانتخواری و اختلاسها گوش عالم را کر کرده است سخن راندن از کار مضاعف در جایگاهی نابرابر چندان مطلوب و منطقی نیست.
معضل دیگری که در بعضی جوامع پدید آمده است ظاهر شدن جامعهای مصرفی و غیر مولد، تنبل، کرخت و عادت کردن جامعه به ارتزاق همیشگی از منابع دولتی و رایگان است. درکشورهایی که رانتیر تعریف میشوند این موضوع شدیدتر است. این روزها نمونههای فراوانی از تخلفات و سوء استفاده از شرکتهای بیمه و صندوقهای بازنشستگی در ایران گزارش میشود و مردم به هر عنوانی تمایل دارند منابع رایگانی از دولت برای تمام عمر دریافت کنند. به طور کلی اقتصاد رانتی، تبعیض و نابرابری، ترویج پوپولیسم و عدم برنامه ریزی در استفاده بهینه از منابع موجب ترویج فرهنگ یارانه بگیری، غارت اموال عمومی در دو سطح نخبگان و توده میشود و کار و تولید و ایجاد ارزش جایگاهی ندارد. بدون شک کشورهایی که در دورههای گذشته پیشتاز دولت رفاهی بودند دچار این مشکل شدهاند و نمونه اندیشه نئولیبرالیسم نسخهای است که برای مقابله با این مشکل پیچیده شده است.
با این توصیف کار مضاعف و تلاش و پویایی برای تداوم جامعهای با نشاط و مولد از ضروریات است و در ایران با توجه به ساختار سیاسی اقتدارگرا و اقتصاد تجاری و رانتی، همچنین خلقیات ایرانیان، فرهنگ و اعتقاداتی که به متافیزیک بیشتر اهمیت میدهد باید توجه عمیقتری داشت و برای افزایش میزان کار و فعالیت با انجام پژوهش و با بهرهگیری از تجربیات دیگر دولتها برنامهریزی و سیاستگذاری انجام گیرد. با گفتار درمانی و سخن بدون عمل نمیتوان مردم را توصیه به کار مضاعف و
تلاش کرد.
سایر اخبار این روزنامه
تنهایی بنسلمان در جنگ یمن
مسئولان الگوی مردم
«سیامند رحمان» قهرمان پاراوزنه برداری جهان شد
در صورت خطای دشمن راهبرد دفاعی ایران به راهبرد تهاجمی تغییر وضعیت میدهد
چالش تامین کاغذ کتابهای درسی
فدراسیون فوتبال ایران موافق ورود زنان به ورزشگاههاست
مصرف لبنیات در برخی خانوارها هفتگی یا ماهانه شده است
تشدید تحریمها برای بقاء برجام مشکلآفرین است
همایش «شورایاریها؛ مظهرمردمسالاری»
جنگ پهپادها در آسمان خلیجفارس