روزنامه فرهیختگان
1398/05/31
در جدول «مهاجرت نخبگان» جزء ۲۰ کشور اول نیستیم
پرویز کرمی، مشاور رئیس بنیاد ملی نخبگان و دبیر ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانشبنیان، با اشاره به انتشار اخبار کذب و مغرضانه درباره مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور و فرار مغزها در برخی رسانههای داخلی و خارجی، در گفتوگو با «فرهیختگان» در اینباره میگوید: «در چند روز گذشته خبری روی برخی از خبرگزاریها، روزنامهها و سایتهای خبری با عنوان « ۸ عامل ترک وطن / مهمترین دلیل مهاجرت ایرانیان در سال گذشته چه بود؟» منتشر شده است که همانگونه که از تیتر و عنوان خبر میتوان حدس زد، باید در متن خبر از آمار و دلایل مهاجرتهای بینالمللی ایرانیها به خارج از کشور صحبت شده باشد، اما در عین شگفتی و ناباوری مشاهده میشود که در این متن، آمار و اطلاعات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (که در آن به علل جابهجایی و مهاجرت داخلی جمعیت شاغل و جمعیت بیکار کشور پرداخته شده) بهعنوان سند و آمار مهاجرت ایرانیها به خارج از کشور ارائه شده است.» وی ادامه داد: «درواقع یک سوال اساسی در این بین مطرح میشود و آن اینکه آیا سطح دقت در فضای رسانهای و مطبوعات تا این حد تنزل کرده که هیچ سردبیر یا دبیر سرویس خبری قبل از انتشار خبری و قرار گرفتن آن در معرض افکار عمومی، محتوای خبر را با تیتر و عنوان خبری مطابقت نمیدهد؟ آیا هدف صرفا تحریک افکار عمومی و ایجاد موج خبری نسبت به مساله مهاجرت در کشور است، یا دلایل مغرضانه و سیاهنمایی دیگری در کار است. با این رویکرد، به نظر میرسد دیگر بر اخبار و آمار ارائهشده از سوی خبرگزاریها و رسانهها هیچ اتکا و اعتمادی نمیتوان کرد.»ارائه آمارهای اشتباه یا مغرضانه مشاور معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری در ادامه افزود: «همچنین در دو روز گذشته یک گزارش کذب، جهتدار و مغرضانه از سوی سایت دویچهوله فارسی با عنوان «جمهوری اسلامی، فرار مغزها و انکار واقعیات» منتشر شده که نشان از سطح کیفی نازل و بیدقتی تمامعیار یک سایت بینالمللی دارد. موضوع اصلی این گزارش مخدوش و پر از اشتباهات آماری و مطالب کاذب درباره بحث مهاجرت نخبگان از ایران است، درحالی که که مطالب و مستندات مورد اتکای گزارش از آمار بیپایه و اساس فضای مجازی کپیبرداری شده است و اندکی وقت و حوصله جهت راستیآزمایی آنها توسط نگارندگان صورت نگرفته است.» کرمی ادامه داد: «برای مثال، نگارندگان محترم این گزارش به ظاهر مستند، وقتی درحال کپی کردن آمار مربوط به جمعیت ایرانی حاضر در خارج از کشور به نقل از دکتر بهرام صلواتی بودهاند، آمار 1.6 میلیون نفر را 16 میلیون نفر قید کردهاند و همچنین در ارجاع به آمار اشتباه معاون آموزشی وزارت بهداشت در 28 مرداد سال 1398، (که از سوی وزارت بهداشت تکذیب شد و بدون اشاره به این تکذیبیه)، آن را به سال 89 نسبت دادهاند.» مشاور معاون علمی و فناوری رئیسجمهوری ادامه داد: «درواقع این نوع خطاهای تعمدی، مغرضانه و گلدرشت زمانی شکل میگیرد که نویسنده با بیدقتی و دستپاچگی هرچه تمام، نسبت به کپیبرداری آمارهای کذب و بدون استناد در فضای مجازی اقدام میکند.»
جایزه یک میلیارد ریالی برای یافتن سندی که واقعیت ندارد کرمی همچنین در ادامه با اشاره به یکی از ادعاهای کذب و دروغ و بارها مطرحشده در رسانهها با این عنوان که «طبق آمار صندوق بینالمللی پول، ایران از نظر فرار مغزها بین ۹۱ کشور جهان مقام اول را از آن خود کرده است»، گفت: «بهطور مثال صندوق بینالمللی هیچگاه چنین آماری ارائه نداده است و این موضوع بارها توسط مسئولان تکذیب شده و خود اینجانب برای کسی که سند این گزارش را ارائه دهد، جایزه یک میلیارد ریالی گذاشته بودم و بارها آمارهای متقن بینالمللی مبنیبر اینکه ایران هیچگاه جزء 20 کشور اول مهاجرفرست نبوده و نیست.» وی در پایان با بیان این شعر «گفتا ز که نالیم، که از ماست که بر ماست»، به انتقاد از اینگونه همکاران رسانهای خود پرداخت و از آنان خواست در بیان و ارائه آمارها، دقت و صحت را فدای سرعت نکنند. بنیاد ملی نخبگان بهتازگی در تحقیقی به ارائه آماری درخصوص مهاجرت پرداخته است که این آمارها در زیر آمده است.
براساس آخرین مطالعه مهاجرت قطعی از کشور، ۲۷۱۲ نفر برگزیدگان المپیادهای دانشجویی و ۳۵۳۱۳ نفر از رتبههای یک تا هزار کنکور سراسری مورد تحلیل قرار گرفتهاند، میزان خروج از کشور قطعی رتبههای یک تا ۱۰۰۰ کنکور سراسری در رشته ریاضی از حدود ۶۰ درصد برای دانشآموختگان سالهای 90 تا 92 با روند کاهشی به حدود ۳۸ درصد برای دانشآموختگان سالهای 95 تا 97 رسیده که به نظر میرسد این روند همچنان ادامه داشته باشد. همچنین میزان خروج از کشور قطعی رتبههای یک تا ۱۰۰۰ کنکور سراسری در رشته علومتجربی از حدود 10 درصد برای دانشآموختگان سالهای 90 تا 92 به کمتر از هفت درصد برای دانشآموختگان سالهای 95 تا 97 رسیده است که این آمار نیز سیر نزولی دارد. در رشتههای علوم انسانی نیز میزان خروج از کشور قطعی رتبههای یک تا 1000 کنکور سراسری از حدود 20 درصد برای دانشآموختگان سال 92 به کمتر از هشت درصد برای دانشآموختگان سال 97 کاهش داشته و میزان خروج از کشور نهایی برگزیدگان المپیادهای ریاضی، فیزیک، شیمی، کامپیوتر، نجوم و زیستشناسی با سیر نزولی، از حدود ۶۲ درصد برای دانشآموختگان سالهای 90 تا 92 به حدود ۳۷ درصد برای دانشآموختگان سالهای 95 تا 97 رسیده که نشان میدهد، روند کاهشی داشته است. همچنین روند بازگشت متخصصان ایرانی به کشور و همکاری با آنها، با طراحی و اجرای برنامه «همکاری با متخصصان و کارآفرینان ایرانی خارج از کشور» از اسفندماه سال 1393 با هدف ایجاد سازوکاری جهت بهرهمندی از دانش و تجارب ارزشمند ایشان، از میان دانشآموختگان دوره دکتری از 100 دانشگاه برتر دنیا، اساتید 200 دانشگاه برتر دنیا و متخصصان و کارآفرینان ایرانی فعال در موسسات شاخص علمی و فناوری یا شرکتهای خارجی، آغاز شده است. در همین راستا، بیش از 4700 نفر از متخصصان و فارغالتحصیلان ایرانی خارج از کشور در پلتفرم طراحیشده در مدلهای مختلف همکاری خود را با کشور آغاز کردهاند که از این میان 135 کارآفرین، 93 شرکت دانشبنیان و فناور را تاسیس کرده، 340 نفر بهعنوان هیاتعلمی دانشگاههای برتر کشور جذب شده و 170 استاد مدعو و معین در دانشگاههای کشور قرارداد امضا کردهاند. 500 دانشآموخته دکتری در قالب پسادکتری در چرخه خدمترسانی به جامعه بومی قرار گرفتهاند و بیش از 2000 سخنرانی و کارگاه تخصصی در چهار سال گذشته برگزار شده است.
سایر اخبار این روزنامه