روزنامه مردم سالاری
1399/06/18
امنیت ملی ایران و نقش دانشگاهیان
«امنیت» از مهمترین موضوعات فردی و اجتماعی هر جامعه است. امنیت مثل سلامتی است. تا زمانی که دچار مشکل نشود اهمیت آن معلوم نمیشود. به عنوان مثال الان که کرونا، «امنیت» ما رابه خطر انداخته، قدر و ارزش معاشرتها و ارتباطات راحت و جمعهای شلوغ و اجتماعات گسترده و بغل کردنها و کنار هم بودنهای بدون ترس بیشتر حس میشود.یکی از زیر مجموعههای خیلی مهم امنیت، جنبه ملی امنیت است که تحت عنوان «امنیت ملی» یا «امنیت نظام سیاسی و اجتماعی» است. در گذشته که جنگ، اصلیترین ابزار و روش تعامل حوزه قدرت سیاسی(political power) بود و از آن برای تغییر و جابجایی حکومتها استفاده میشد، «امنیت ملی» از اهمیت گستردهای که دغدغه همیشگی تک تک افراد جامعه باشد، برخوردار نبود؛ این موضوع، بیشتر دغدغه حاکمان و ارتشیان بود و عموم مردم به آن توجهی نداشتند. هرچند از تبعات ناامنی تاثیر میپذیرفتند ولی بهطور ساختاری در تامین آن ذی مدخل نبودند.
امروزه «امنیت ملی» بخاطر گفتمان دموکراسی از جانب تک تک افراد جامعه دارای اهمیت شده است. چراکه هرگونه خدشهای به آن باعث خطر و آسیب عمومی میشود. اگر چنین حسی نسبت به «امنیت ملی» وجود ندارد در گفتمان دموکراسی و مشارکت پذیری عمومی مستقر باید تامل کرد.
اهمیت «امنیت ملی» در این است که اگر به خطر بیفتد همه قلمروهای دیگر «امنیت« نیز به خطر میافتند و این نکته مهمی است که باید به آن توجه کرد. نکته مهمتر این است که تحقق مطلوب «امنیت ملی»، جدای از جنبههای سختافزارانه- که برای حفظ آن لازم و ضروری است- به اندیشه و تلاش اهل فکر هم نیاز دارد. اندیشههای برگرفته از علم و دانش میتواند در تقویت «امنیت ملی» موثر باشد.
جدا کردن اهل فکر از مقوله «امنیت ملی» و واگذاری صرف آن به اهل حکومت و دولت و نظامیان، یک اشتباه استراتژیک است؛ چرا که اهل قلم، یک بازوی دیگر در کنار اهل شمشیر هستند. آنها نیز میتوانند از حیثیت ملی و عمومی یک جامعه محافظت و دفاع کنند. اما اکثرا مشاهده میشود که دانشگاهیان خود را درگیر یا دخیل در موضوع “امنیت ملی» نمیدانند. طنز ماجرا این است که در موقعیتهای خاص، اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» زیاد بکار برده میشود. این در حالی است که به نظر میآید فهم درست و کاملی از امنیت ملی برای خیلی از افراد و مسئولان وجود ندارد.
«امنیت ملی» قاعدتا باید از قدرت و ظرفیت لازم برخوردار باشد تا به راحتی مورد خدشه و آسیب قرار نگیرد. افزایش قدرت و ظرفیت «امنیت ملی» و حفظ و تداوم آن، مستلزم تلاش عملی و داشتن فکر و اندیشه رو به جلو است و این حتما با مشارکت دانشگاهیان امکان پذیرتر است. اما در حال حاضر به دلایلی چون ناآگاهی و ضعف در نوع و نحوه تعامل دستگاه قدرت با دانشگاهیان، ندانستن نقش خود در حوزه امنیت ملی از جانب دانشگاهیان و فاصله و جدایی آنها با دولت و قدرت سیاسی که حاصل فکر گذشته تاریخی و باسابقه دولتهای ستمگر و استثمارگر است، باعث دوری و جدایی ارادی و ساختاری دانشگاهیان و دولت از هم
شده است.
فهم نقش دانشگاهیان در حفظ و افزایش «امنیت ملی»، مستلزم تعامل مشترک دولت و این قشر از جامعه است و با توجه به ضرورت ذاتی توجه علم به منافع و مصالح عمومی، اصرار متولیان این حوزه به مشارکت از یک طرف و تمایل و احساس نیاز دولت و طراحی سازوکارها و بستر لازم از جانب آن از طرف دیگر میتواند در بلند مدت به نفع جامعه باشد.
سایر اخبار این روزنامه
تشخیص صرع با استفاده از روش الاستوگرافی تشدید مغناطیسی
امنیت ملی ایران و نقش دانشگاهیان
خبر
هشدار جدیتر برای تعطیلی خانه هنرمندان
مخاطبان را به رسانههای خارجی سوق ندهید
شبیخون خانم معاون به «ترامپ»
آموزش حضوری از ابتدا هم الزامی نبود
قدردانی ظریف از تلاش سوئیس برای کاهش کارشکنیهای آمریکا
نقدینگی رها شده از بازار سرمایه را کنترل کنید
تاریخ نشان داده مردم ایران در برابر گردنکشی تسلیم نخواهد شد