موسای سلحشور به ابراهیم رسید

سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: پروژه «موسی (ع)» هنوز به مرحله تولید نرسیده دو فیلمساز مطرح کشورمان را از گود خارج کرد تا کار به دست ابراهیم حاتمی‌کیا برسد.
ساخت سریالی درباره حضرت موسی (ع) را مرحوم فرج‌الله سلحشور کلید زد؛ مردی که پیش از آن چند مجموعه با محوریت داستان پیامبران بزرگ ساخته بود و سریال یوسف پیامبر او اتفاقاً مرز‌های ایران را نیز درنوردید و خارج از ایران و در کشور‌های دیگر نیز از آن استقبال شد و جالب است که یوسف پیامبر تا الان موفق‌ترین سریال ایرانی در خارج از کشور است و بار‌ها از شبکه‌های برون‌مرزی ایران و سایر کشور‌ها پخش شده است. موفقیت برون‌مرزی یوسف پیامبر پیش از آن اتفاق افتاد که ترکیه با حریم سلطان به بازار جهانی سریال‌سازی راه باز کند و با تولید صنعتی و انبوه یکی پس از دیگری ترک‌تاز این عرصه لقب بگیرد، اما مدیران فرهنگی به جای درس گرفتن از موفقیت یوسف پیامبر و گشودن راهی تازه برای صنعتی شدن سریال‌سازی در ایران همان روش‌های کهنه و امتحان پس داده سابق را با همان نیرو‌های فکری و اجرایی سابق در سریال‌سازی ادامه دادند تا امروز نه تنها سریال‌های ایرانی توان رقابت در عرصه منطقه و بین‌الملل را نداشته باشند بلکه در داخل مرز‌ها نیز با رکودی محسوس و اسفناک روبه‌رو باشند.
علمی که یکی پس از دیگری به حاتمی‌کیا رسید
مرحوم فرج‌الله سلحشور که به سرطان مبتلا شد، جمال شورجه تلاش کرد علم ادامه تولید سریال موسی (ع) بر زمین نماند، اما بیماری به او نیز امان نداد تا پروژه موسی (ع) بر زمین بماند و به مرحله تولید نرسد. حالا خبر می‌رسد که ابراهیم حاتمی‌کیا قصد کرده این علم را بردارد و کار را ادامه دهد. به طور عادی می‌توان حدس زد که صهیونیست‌ها از ساخت فیلمی ایرانی درباره پیامبر یهود عصبانی و ناراحت باشند، هر چند این عصبانیت را به طور رسمی بروز ندهند، اما نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد. نقل است از رسول گرامی اسلام (ص) که هر آزمونی که بر بنی‌اسرائیل روا شد، امت پیامبر خاتم نیز تجربه خواهند کرد. تردید نباید کرد که در فیلمنامه مرحوم سلحشور انحراف یهود و ریشه‌های آن فصل مهمی را به خود اختصاص بدهد.


از سیسیل بی‌دمیل تا حاتمی‌کیا
درباره حضرت موسی (ع) تا به حال آثار سینمایی زیادی ساخته شده که معروف‌ترین آن «ده فرمان» ساخته سیسیل بی‌دمیل است؛ فیلمی که هنوز هم با محاسبه تورم ششمین فیلم پرفروش جهان است. اساساً داستان پیامبران الهی آنقدر جذاب است که تجربه نشان داده است اگر پرداخت نمایشی و سینمایی خوبی از آن‌ها ارائه شود، مردم استقبال بی‌سابقه‌ای از آن خواهند داشت. تولید فیلم ده فرمان در زمان خود آنقدر حساسیت داشت که عوامل فیلم از چارلتون هستون بازیگر نقش موسی (ع) از او تعهد گرفتند تا پس از اکران فیلم بیش از گذشته بر رفتار اجتماعی‌اش مراقبت کند.
تفاوت‌های مجیدی با حاتمی‌کیا
سریال موسی (ع) بی‌تردید بزرگ‌ترین چالش حرفه‌ای ابراهیم حاتمی‌کیا خواهد بود. پیش از این سینمای ایران تجربه نسبتاً ناموفق سپردن ساخت فیلم درباره پیامبر اسلام (ص) به یکی از فیلمسازان بزرگ را از سر گذرانده است. مجید مجیدی با اینکه فیلمساز بزرگی است و تجربه موفقیت‌های بین‌المللی زیادی با آثارش دارد، اما خیلی‌ها معتقد بودند تولید فیلم تاریخی حیطه‌ای نیست که مجیدی در آن تجربه‌ای داشته باشد و برای او چالشی پرریسک خواهد بود، اما سینمای حاتمی‌کیا با مجیدی تفاوت‌هایی دارد که ضریب امیدواری‌ها به موفقیت او را بسیار بیشتر می‌کند. اول اینکه حاتمی‌کیا تجربه تولید موفق فیلم بیگ پروداکشن را با ساخت «چ» و «به وقت شام» از سر گذرانده است؛ هر چند به طور قطع سریالی به وسعت موسی (ع) بیش از مدیریت در عرصه بیگ پروداکشن نیاز به تمرکز ویژه روی فیلمنامه دارد؛ فیلمنامه‌ای که اگرچه مرحوم سلحشور آن را نوشته است، اما به طور طبیعی نیاز به بازنگری ساختاری از سوی حاتمی‌کیا خواهد داشت. تفاوت دیگر حاتمی‌کیا با مجیدی دیالوگ‌نویسی است. در فیلم «محمد رسول‌الله» مجیدی از خلق حتی یک دیالوگ ماندگار و سینمایی عاجز نشان داد، اما آثار حاتمی‌کیا به جز قابلیت در فضاسازی و فرازو فرود‌های ماهرانه دراماتیک همواره از دیالوگ‌های ماندگار و فکرشده سینمایی نیز بی‌بهره نبوده است؛ عرصه‌ای که به طور قطع یک فیلم تاریخی نیازی جدی به آن دارد.
نیاز به تمرکز روی فیلمنامه
به احتمال زیاد حاتمی‌کیا به طور کامل به فیلمنامه مرحوم سلحشور وفادار نماند، چه اینکه این کار اصلاً عملی و منطقی نیز نخواهد بود. سریال موسی (ع) به طور قطع نیاز به یک تیم فیلمنامه‌نویسی دارد تا فرازوفرود‌های دراماتیک آن را قوت ببخشد. برخلاف فیلم محمد رسول‌الله (ص) که مجیدی برای قوت کیفی آن به عوامل مشهور خارجی متوسل شد و در رویکردی پرانتقاد از فیلمبردار گرفته تا آهنگساز و تدوینگر را از خارج به ایران آورد، ابراهیم حاتمی‌کیا در پروژه موسی نیازی به هیچ گروه یا فرد خارجی نخواهد داشت و او در تولید صحنه‌های دشوار آثاری چون «چ» و «به وقت شام» و نیز فیلم «خروج» نشان داد به نیرو و توان داخلی جوان‌های ایرانی ایمان دارد و در سپردن کار به آن‌ها نیز نه تنها ضرر نکرده بلکه اعتماد او سینمای ایران را به لحاظ خلاقیت‌های فنی چند پله ارتقا داده است.
پروژه‌ای با ضریب جذابیت بالا
پروژه موسی (ع) اگر در پخش موفق شود، می‌تواند بسیاری از گره‌های ذهنی درباره تاریخ را باز کند. انتخاب حاتمی‌کیا برای ادامه این پروژه اتفاق میمون و هوشمندانه‌ای است که بی‌تردید اشتیاق و درک خود حاتمی‌کیا نیز در این باره نقش مهمی دارد. خبر‌های پروژه موسی (ع) از این به بعد به واسطه حضور حاتمی‌کیا جذاب‌تر خواهد بود و همه کنجکاو این خواهند بود تا ببینند حاتمی‌کیا چه کسی را برای نقش موسی (ع) انتخاب خواهد کرد و چه روندی را در پیش خواهد گرفت.