خط لوله ال ان جی پاکستان-روسیه؛ یا خبرسازی بلومبرگ؟!

علی آهنگر‪-‬ نمی‌شود بی‌گمان بر واژه «خبرسازی» تمرکز نمود؛ چرا که ممکن است تهیه‌کنندگان خبر حتی در آژانس بزرگی مانند بلومبرگ هم دچار اشتباه شوند. در عالم خبررسانی و روزنامه‌نگاری این چندان دور از ذهن و بعید هم نیست؛ هرچند ترفندهای خبرسازی را هم نباید از معیار نظر دور داشت.
ماجرا به آنجا برمی‌گردد که پایگاه خبری بلومبرگ در ۱۶دسامبر/ 26 آذر ۹۹ در خبری اعلام داشت: «پاکستان ساخت خط لوله ال ان جی را با روسیه آغاز می‌کند» این تیتر خبر بود.
در متن خبر بلومبرگ آمده است: «پاکستان در ماه جولای ساخت خط لوله ال.ان.جی به طول یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر (۶۸۴ مایل) را با همکاری روسیه آغاز می‌کند. این خط لوله به این کشور آسیای جنوبی این امکان را می‌دهد که پایانه‌های انتقال گاز مایع بیشتری را در اختیار داشته باشد.
این کشور آسیای جنوبی، اکثریت سهم این پروژه (۵۰ تا ۷۵ درصد) را در اختیار خواهد داشت و مابقی سهم آن به روسیه تعلق دارد.


«نادم بابر» (Nadeem Babar) مشاور نفتی نخست‌وزیر
در مصاحبه‌ای گفت: دو شرکت گازی Sui Souther- و Sui Norther- Gas Pipelines Ltd پاکستان که اکنون خرید زمین برای خط لوله را آغاز کرده‌اند، بخشی از این پروژه هستند، در حالی که یک کنسرسیوم روسی رهبری ساخت و ساز پروژه را برعهده دارد.»
اما چرا این نه یک خبر بلکه نوعی خبرسازی است؟نخست اینکه ال ان جی گاز مایع سرد شده‌ای است که از طریق کشتی برای رساندن به بندرهای کشور مصرف‌کننده انتقال داده می‌شود. انتقال ال ان جی از طریق خط لوله هیچگاه امکان‌پذیر نیست. دوم اینکه از عناصر ششگانه خبر در خبر بلومبرگ اثری یافت نمی‌شود. اینکه لوله از کجا به کجا و با چه اهدافی و چه میزان سرمایه‌ای ساخته می‌گردد؟
و نکته سوم اینکه اصل خبر بجز از بلومبرگ از هیچ منبع دیگر روسی یا پاکستانی و یا آژانس خبری دیگری نقل یا تایید نشد.
در پویش‌های خبرنگارانه، به گفتگویی برمی‌خوریم که در ژویبه ۲۰۱۶ در یکی از شبکه‌های تلویزیونی پاکستان بین ندیم بابر و یک کارشناس دیگر با مجری برنامه در خصوص «ال ان جی» گفتگو می‌شود. و نیز کنفرانسی که در ژانویه ۲۰۲۰ در زمینه ال ان جی در پاکستان برگزار شد و «ندیم بابر» یکی از سخنران‌های آن کنفرانس بود.
از سوی دیگر، بین پاکستان و روسیه یک دریا و چند کشور افغانستان، ترکمنستان و قزاقستان قراردارند که اصولا ساخت
خط لوله‌ای به این وسعت حتی برای گاز طبیعی محل تامل است.در اینجا برای روشن شدن ذهن خوانندگان بد نیست اشاره کنیم که گاز ماهیتا به دو صورت امکان نقل و انتقال دارد: نخست از طریق خط لوله گاز طبیعی از یک مبدا به مقصد دیگری انتقال می‌یابد. مانند خطوط انتقال گاز طبیعی ایران به ترکیه و عراق. انتقال گاز طبیعی از طریق خط لوله به شرایط زمینی و فاصله جغرافیایی وابسته است. وقتی فاصله مبدا با مقصد بسیار زیاد باشد و یا موانعی همچون دریاهای عمیق و اقیانوس‌ها در میان باشد، در این مواقع انتقال گاز به صورت ال ان جی یا مایع صورت می‌پذیرد. با این توضیح که در بندر مبدا نخست گاز را با سرما‌دهی به صورت مایع درمی‌آورند، آنگاه آن را در کشتی‌های مخصوص حمل گاز مابع سرد شده بارگیری می‌کنند و به بندر مقصد می‌فرستند. در بندر مقصد هم که از پیش تجهیزات دریافت گاز مایع سرد شده تعبیه شده است، گاز را به همان صورت سرد شده دریافت می‌کنند، آنگاه برای روان‌سازی در لوله و برای مصرف، به گاز حرارت داده و آن را تبدیل به گاز طبیعی می‌کنند.
آنچه در نهایت ممکن است اتفاق بیفتد این است که چند ترمینال ال ان جی توسط روسیه در بنادر پاکستان برای دریافت محموله‌های گاز مایع ساخته شود.