نجات یافتگان

کامران علمدهی
خبرنگار
ظهر جمعه 5 دی با‌وجود هشدارهایی که سازمان هواشناسی در مورد وضعیت جوی و پرخطر برخی استان‌ها از جمله تهران اعلام کرده بود با این حال ده‌ها کوهنورد بی‌توجه به این هشدارها به ارتفاعات تهران رفتند اما فقط به فاصله چند دقیقه در سه منطقه آهار، دارآباد و کلکچال با سقوط 3 بهمن لحظات دلهره آور و وحشتناکی را تجربه کردند و در میان برف و کولاک گرفتار شدند. پس‌از اعلام ریزش بهمن در ارتفاعات تهران امدادگران اورژانس و هلال احمر و آتش‌نشانی بلافاصله عملیات امداد و نجات را آغاز کردند اما با گذشت دو روز از این حادثه هنوز عملیات برای پیدا کردن کوهنوردان ناپدید شده ادامه دارد و آمار قطعی از جانباختگان و ناپدیدشدگان این حادثه اعلام نشده است. منابع رسمی از آمار 8کشته و 7ناپدید خبر می‌دهند اما آمار غیررسمی از ناپدید شدن بیش از 18 کوهنورد حکایت دارد.
کشف 8 جسد


تاجیک نوری، معاون عملیات امداد و نجات جمعیت هلال احمر درباره آخرین جزئیات حادثه سقوط بهمن در ارتفاعات آهار، دارآباد و کلکچال به خبرنگار «ایران»، گفت: تا ظهر روز شنبه 8 کشته و ناپدید شدن 7 نفر تأیید شده است. البته طی 24 ساعت از زمان وقوع بهمن بیش از 14 نفر نجات پیدا کرده‌اند. تیم‌های کوهستان، واکنش سریع و کوهنوردی جمعیت هلال احمر در حال جست و جوی کشته شدگان احتمالی یا مصدومان این حادثه هستند و تا زمانی که اطمینان حاصل کنیم که فردی زیر بهمن نمانده عملیات‌مان را متوقف نمی‌کنیم. وی در ادامه افزود: افرادی که مطمئن هستند اعضای خانواده هایشان برای کوهنوردی یا اسکی به یکی از این 3 منطقه رفته و بازنگشته‌اند می‌توانند با شماره 112 تماس گرفته و اطلاعات فرد یا افراد مفقود شده را اعلام کنند تا ما بتوانیم با اطلاعات بیشتری عملیات جست و جو را انجام دهیم.
تلاش برای یافتن ناپدید شدگان
اسماعیل نجار رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز در این رابطه گفت: جست و جوها برای یافتن افراد مفقود شده در ارتفاعات شمال تهران ادامه دارد، ضمن اینکه این موضوع باید مورد بررسی قرار گیرد که چرا در شرایط بارندگی و نامساعد جوی برخی از مجموعه‌ها فعال بوده‌اند که اگر مجموعه‌ای بدون توجه به هشدارها اقدام به ورود به مناطق پرخطر کرده اقدامات قانونی در موردشان اعمال خواهد شد.وی درباره آخرین وضعیت امدادرسانی و جست و جو نیز تصریح کرد: سازمان مدیریت بحران کشور نیز با ایجاد هماهنگی در میان دستگاه‌های امدادی این عملیات را فرماندهی و مدیریت می‌کند. برابر آمارهای ما تاکنون بیش از ۱۰۰ نفر از ارتفاعات به مکان امن منتقل شده‌اند. البته میزان بارش برف بسیار زیاد است و همین موضوع عملیات جست و جو را با دشواری‌هایی برای هلال احمر و دیگر دستگاه‌ها روبه‌رو کرده است.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور گفت: تنها مرجع رسمی برای بیان آمار، هلال احمر و مدیریت بحران است. ضمن اینکه علت قطعی فوت نیز از سوی پزشکی قانونی اعلام می‌شود که پس‌از پایین آوردن اجساد و تحویل به پزشکی قانونی این فرآیند انجام خواهد شد.
نجار در مورد اینکه گفته می‌شود که برخی مجموعه‌ها نظیر توچال در این روز فعال بودند، گفت: یکی از گلایه‌هایی که وجود دارد این است که چرا شهروندان خودشان رعایت نکرده و زمانی که ما اعلام کردیم دمای هوا در ارتفاعات تهران منفی ۲۰ درجه است عده‌ای در شرایط برف و کولاک به کوهستان رفته‌اند.
مهدی ولی‌پور رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر نیز گفت: مجموع اجساد کشف شده در ارتفاعات شمال تهران به هشت نفر افزایش پیدا کرد و پس از انتقال اجساد به پایین عملیات تشخیص هویت، تحویل اجساد به پزشکی قانونی و تحویل آنها به خانواده‌هایشان انجام خواهد شد.
شاهین فتحی مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان تهران گفت: براساس آخرین آمار 7نفر در کلکچال جان باختند و 3نفر همچنان ناپدید هستند.
در دارآباد 5 نفر ناپدید هستند همچنین یک نفر در محدوده نامشخصی مفقود است.  وی گفت عملیات امداد و نجات صبح یکشنبه با 16 تیم و بالگرد ادامه خواهد یافت.
حمید مساعدیان رئیس امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی نیز درباره اتفاقات ناشی از بهمن و بوران در ارتفاعات تهران گفت: روز جمعه نفرات زیادی در توچال و کلکچال گیر افتادند که روز شنبه تیم امداد و نجات به آنان دسترسی پیدا کرد. دو جنازه در دارآباد پیدا شد. وی در ادامه افزود: در توچال و کلکچال امداد بالگردی داشتیم. در توچال فوتی نداشتیم و تنها چند نفر مفقود شدند که برخی از آنان پیدا شدند. هنوز هم چند نفری در توچال مفقود هستند که باید تکلیف آنان مشخص شود.


نجات یافتگان

ساعت نزدیکی‌های ظهر را نشان می‌داد که وزش باد و بارش برف کم کم شدت گرفت. کوهنوردان در تیم‌های چند نفره در حال صعود به ارتفاعات بودند می‌دانستند هواشناسی آخر هفته پر برف و خطرناکی را پیش‌بینی کرده است با این حال شوق صعود به ارتفاعات و هیجان رسیدن به قله بر پیش‌بینی یک روز پرخطر غلبه کرده بود. وزش باد دیگر به حدی رسیده بود که اندکی بی‌احتیاطی می‌توانست فاجعه‌ای بزرگ به بار بیاورد برخی تصمیم به بازگشت گرفتند و برخی ترجیح دادند استراحت کنند تا اوضاع آرام شود اما ناگهان در یک چشم به هم زدن صدای وحشتناکی فضا را پر کرد و فقط چند ثانیه طول کشید تا حجم عظیمی از برف بر سرشان آوار شود به یک باره دنیا تیره و تار شد و ده‌ها نفر زیر برف مدفون شدند.
اشتباه از خودمان بود
کمال برمکی که مدیرعامل باشگاه کوهنوردی تهران و یکی از نجات‌یافتگان حادثه سقوط بهمن در آهار است در این‌باره به «ایران» گفت: حدود ساعت 8 صبح به همراه تیم 21 نفره برای صعود به منطقه قلعه‌دختر آهار رفتیم اما به‌خاطر اینکه برای صعود دیر رسیده بودیم و اوضاع جوی هم مناسب نبود فقط تا گردنه پیش رفتیم و می‌خواستیم برگردیم که حدود ساعت 12 و نیم ظهر ناگهان با ریزش بهمن رو‌به‌رو شدیم. در آن منطقه دره‌ای وجود دارد که یک یال آن بهمنی است و خطر ریزش بهمن دارد، اما یال دیگر بهمنی نیست و ما این را می‌دانستیم اما اشتباه کردیم و زیاد به دره نزدیک شده بودیم که ناگهان در بهمن گرفتار شدیم. البته شانسی که آوردیم این بود که در واقع باد بهمن ما را گرفت و همه زیر برف ماندند، با این حال چون تجهیزات کاملی به همراه داشتیم توانستیم حدود دو ساعت بعد خودمان را نجات دهیم اما متأسفانه دکتر سیدمصطفی فاطمی که از دوستان و هم‌باشگاهی‌های قدیمی ما بود به علت ریزش بهمن زیر برف گرفتار شد و نتوانستیم ایشان را پیدا کنیم و به ناچار برگشتیم اما پیکر ایشان عصر شنبه در منطقه پیدا شد.
7 ساعت جدال با برف و سرما
سید سینا قادری یکی دیگر از نجات یافتگان گفت: ساعت 7 صبح راهی توچال شدیم هوا گرفته بود با تله کابین خودمان را به ایستگاه 7 رساندیم اما به یک باره توفان شد و برف سنگینی تمام ایستگاه را پوشاند. همه کسانی که روی قله بودند زیر برف گرفتار شدند. برخی به سمت تله کابین هجوم بردند تا به پایین برگردند اما برق تله‌کابین قطع شد من با امداد و نجات تماس گرفتم و دقایقی بعد با کمک بالگرد و تله کابین و تجهیزات امدادگران آتش نشانی ما را به ایستگاه 5 و بعد به پایین منتقل کردند. این حادثه حدود ساعت 8 و نیم صبح رخ داد اما وقتی به پایین رسیدیم ساعت 3 بعد از ظهر بود لحظات دلهره‌آوری بود از شدت سرما دستانمان یخ زده بود وقتی حتی به لباس‌هایمان می‌گرفت خون بیرون می‌زد. فکر می‌کردم دیگر زنده نخواهم ماند اما خدا کمک کرد و زنده ماندیم.
مرگ را به چشم دیدیم
احمد رضایی یکی از نجات یافتگان از بهمن و کولاک در ارتفاعات دارآباد اظهار داشت: ما گروهی ۵ نفره بودیم که بامداد جمعه برای صعود به قله دارآباد راهی منطقه شدیم. قبل از صعود شرایط آب و هوایی را مطلع شده بودیم و فکر می‌کردیم مانند همیشه باد در حد ۳۰، ۴۰ کیلومتر در ساعت باشد، اما وقتی به قله رسیدیم، باد بسیار شدیدی شروع به وزیدن کرد که در حال پرت کردن کوهنوردان بود. چند دقیقه‌ای را در پناهگاه قله استراحت کردیم. هنگام بازگشت شرایط بسیار سخت بود و یک متری هم دیده نمی‌شد. در آن لحظات مرگ را در جلوی چشمهایم می‌دیدم و مطمئن نبودم که سلامت به پایین برسم. این کوهنورد در مورد اینکه چند نفر در منطقه بودند عنوان کرد: در قله حدود ۲۰ نفر بودیم، اما هنگام بازگشت فکر می‌کنم چند نفر مسیر را گم کرده بودند و نیاز به امدادرسانی داشتند. واقعاً شرایط بسیار سختی بود و تاکنون چنین وضعیتی را تجربه نکرده بودیم و با زحمت فراوان خودمان را به پایین رساندیم.