روزنامه جوان
1399/11/06
دوراهی‌های سرنوشت ساز
شاید کمتر مقطعی از تاریخ انقلاب اسلامی، بخصوص در ۱۰ سال اخیر، همچون امروز وجود داشته باشد که ملت ایران همه نوع تحریم از مالی و نفتی گرفته تا دارویی و تجهیزات پزشکی تجربه کرده باشد، زمانی که موجود حقیری همچون «ترامپ» از دنیای سیاست حذف شده و موجود جدیدی همچون «بایدن». قصد دارد اقدامات به نتیجه نرسیده دموکرات‌ها در چهار سال پیش را مجددا در دستور کار گذاشته و ایران اسلامی را در گوشه رینگ قرار دهد. به تعبیری، غرب و دنباله‌های داخلی آن قصد دارند در این مقطع زمانی با رفتن «ترامپ» و آمدن «بایدن» جمهوری اسلامی را بار دیگر گرفتار برخی دوگانه‌هایی کند که با آمدن «بایدن» به همان ریل غلط امیدواری به غرب سوق دهد. امروز که روند این تحولات و اتفاقات را بررسی می‌کنیم و عینک «خوش بینی به غرب» را کنار گذارده و به‌جای آن با عینک «واقع بینی» رخداد‌های جهان و رفتار غرب نسبت به خود را ملاحظه می‌کنیم، به‌درستی بر دو گانه‌ها و دوراهی‌های سرنوشت سازی که رهبر حکیم انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری در ۲۳ اسفند ۹۷ مطرح فرمودند، واقف می‌شویم.مقام معظم رهبری در این نسخه ۱۰ محور را بیان می‌کنند که در مواجهه با مسائل، باید مورد توجه قرار گیرد و در مقابل هر کدام از این ۱۰ مورد، موارد متضاد و منفی را نیز بیان کرده‌اند. در واقع این نسخه علاوه بر باید‌ها به نباید‌ها هم اشاره می‌کند و نسخه‌ای جامع و دقیق است. این‌ها دوگانه‌ها و دوراهی‌هایی است که در مواجهه با رویداد‌ها تعیین کننده و سرنوشت‌ساز هستند و سمت و سوی حرکت ما را تعیین می‌کند.
دوگانه‌هایی که رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان فرمودند و باید چراغ راه حرکت درست ما برای اداره جامعه و زندگی شخصی باشد، عبارتند از: ۱- مواجهه ابتکاری-انفعالی ۲- امیدوارانه-مأیوسانه ۳- شجاعانه-بزدلانه ۴- مدبرانه-سهل انگارانه ۵- تهدیدنگر-فرصت نگر ۶- واقعیت‌های میدان را شناختن-نشناختن ۷- کنترل احساسات-عدم کنترل احساسات ۸- رعایت ضوابط شرعی -عدم رعایت ضوابط شرعی ۹- درنظر گرفتن تجارب-فراموشی کردن تجارب ۱۰- انگشت اتهام به سوی دشمن- انگشت اتهام به سوی یکدیگر.
۱- مواجهه ابتکاری-انفعالی: یکی از اصلی‌ترین و تعیین کننده‌ترین دوگانه‌ها در برخورد با مسائل، ابتکاری یا انفعالی عمل کردن است. برخورد انفعالی فرد و جامعه را به عنصر و بازیگری دست دوم تبدیل می‌کند که بازیگر اول یعنی همان دشمن پی در پی برای او مسئله می‌آفریند و او کاری جز برخورد انفعالی و کشیده شدن به میدانی که حریف طراحی کرده، نمی‌کند. دربرخود انفعالی چنین احساس میشود که کاری نمی‌شود کرد و گله و شکایت و ناله نمود بیرونی این نوع رفتار و برخورد است. اما در برخورد ابتکاری، بازیگر خود را صاحب اثر می‌داند و با این دید وارد میدان میشود. اگر مسئله منفی است آن را تضعیف یا دفع و رفع می‌کند و اگر مثبت است به تقویت آن مبادرت می‌ورزد. مواجهه ابتکاری اغلب به شکل نامتقارن صورت می‌پذیرد. یعنی اینکه شما مقهور طراحی دشمن نمی‌شوید. صحنه را تغییر می‌دهید و آن را بازطراحی می‌کنید. تحریم بنزینی ایران در سال ۱۳۸۹ و قطع این مایع حیاتی که بخش زیادی از شریان اقتصاد کشور به آن وابسته بود اگر دچار انفعال جوانان متخصص ما می‌شد یقینا امروز نه ستاره خلیج فارس را داشتیم و نه مازاد حداقل ۱۵ میلیون لیتری بنزین برای صادرات آن به کشور‌های دیگر را.
۲- امیدوارانه-مأیوسانه: این دوگانه پایه و اساس برخورد با مسائل و چالش هاست. فردی یا جامعه‌ای که مأیوس است گویی از ابتدا شکست را پذیرفته و اگر حرکتی هم می‌کند با یأس و تردید است. دشمن روی این قضیه خیلی سرمایه گذاری کرده و ناامید سازی جامعه یکی از اصلی‌ترین اهداف آن است. ما نباید با حرف و کار خودمان به این برنامه دشمن کمک کنیم. رهبر انقلاب در این زمینه می‌فرمایند: امید داشتن و امید دادن به دیگران کار مهم و بسیار کلیدی است. البته امید واقعی و حقیقی، نه امید واهی و سراب. مثلاً اینکه ما امید داشته باشیم فلان کشور غربی برایمان کاری کند و گره‌ای از مشکلاتمان گشوده شود، خب این اصلاً امید نیست و ضدامید است.
۳- شجاعانه-بزدلانه: برخورد شجاعانه یا از روی ترس با مسائل، نتیجه‌ای متفاوت به همراه دارد. همانطور که در قرآن و احادیث هم مکرراً اشاره شده، یکی از اصلی‌ترین روش‌های شیطان برای غلبه بر فرد، ارعاب است. در برخورد با مسائل اگر با شجاعت وارد میدان شدیم و تحت تاثیر این ارعاب‌ها قرار نگرفتیم، یک جور عمل می‌کنیم و اگر با ترس و لرز پا به میدان گذاشتیم، رفتارمان طور دیگری خواهد بود.
۴- مدبرانه-سهل انگارانه: چالش‌ها و مسائل اغلب یک ظاهر و لایه بیرونی دارند که این ظاهر سعی دارد یک واقعیتی را بپوشاند و ذهن شما را از آن واقعیت دور سازد. وقتی برخورد سهل انگارانه باشد، همین ظاهر امر را می‌بیند و بر اساس آن عمل می‌کند، اما برخورد با تدبیر، نیاز به دقت و تامل عمیق و کشف لایه‌های زیرین دارد. سرعت بالا و تنوع زیاد مسائل در فضای مجازی باعث شده اغلب افراد به عمق و ریشه مسائل کمتر توجه کنند و گرفتار همان ظاهر می‌شوند.
۵- تهدیدنگر-فرصت نگر: اغلب مسائلی که رخ می‌دهد در دل خود هم تهدید دارد هم فرصت. باید تهدید‌ها و فرصت‌ها را شناسایی و استخراج کنیم. فرصت‌ها را قدر بدانیم و بالفعل کنیم و تهدید‌ها را هم بشناسیم و برایشان برنامه داشته باشیم و دفع کنیم. نکته بالاتر اینکه افراد، جوامع و کشور‌هایی موفقند که تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کنند.
۶- واقعیت‌های میدان را شناختن-نشناختن: یکی از دوگانه‌های بسیار مهم و تعیین کننده‌ای که رهبرمعظم انقلاب از آن نام می‌برند درباره شناخت یا عدم شناخت واقعیت‌های میدان است. اساس و محور این دوگانه این عبارت است؛ ما و دشمن هر کدام کجای میدان ایستاده‌ایم؟ دشمن سعی و تلاش وافری دارد که خود را مسلط و طرف مقتدر میدان معرفی کند و در مقابل، ما را ضعیف و بیچاره و مستأصل نشان دهد. آنچه این روز‌ها در باره واکسن کرونا مطرح میشود و با نگاهی که رهبری نسبت به واکسن امریکایی و انگلیسی اعلام کردند، جریان رسانه‌ای دشمن مکرر توانمندی تولید واکسن داخلی را زیر سؤال می‌برد. دشمن به‌دنبال این است خود را مقتدر این میدان معرفی کند و ایران را ضعیف جلوه دهد.
۷- درنظر گرفتن تجارب-فراموشی تجارب: انسان و جامعه باهوش و زیرک از یک سوراخ دوبار گزیده نمی‌شود. وقتی مسئله‌ای و چالشی برایش پیش می‌آید، نخستین کاری که می‌کند رجوع به تجارب خود است. گاهی یک تجربه تلخ و ناشی از شکست موجب به‌دست آمدن یک پیروزی بزرگ میشود. فرد نادان تجاربش را فراموش می‌کند واگر هم فراموش نکند، مدام غصه می‌خورد و رنج می‌کشد که چرا از تجارب تلخ پیشین استفاده نکرد. بنابراین برای بار دوم و سوم و بیشتر از آن، با مسئله مشابهی روبه‌رو میشود و باز هم اشتباه می‌کند و ضربه می‌خورد. رهبر انقلاب مثال بارز از تجارب ارزشمند این دوران را مسئله برجام معرفی می‌کنند. مسئله‌ای که امروز هم برخی تصمیم گیران درون دولت نمی‌خواهند از آن تجربه گذشته استفاده کنند و ادبیات آن‌ها پس از آمدن «بایدن»، نشان از خام‌اندیشی آن‌ها دارد.
۸- کنترل احساسات-عدم کنترل احساسات.
۹- رعایت ضوابط شرعی -عدم رعایت ضوابط شرعی.
۱۰- انگشت اتهام به سوی دشمن- انگشت اتهام به سوی یکدیگر.
به نظر می‌رسد در شرایط امروز، بیش از همه نیازمند فهم این دوگانه‌ها و انتخاب مسیر انقلاب در این دو راهی‌ها هستیم. اگر به درستی فهم کردیم، می‌توانیم کشتی انقلاب را به ساحل امن هدایت کنیم و اگر غفلت کردیم یقین بدانیم با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شویم که عبور از آن به سهولت صورت نخواهد گرفت. از همین رو است که دلسوزان نظام انتخابات ۱۴۰۰ را نقطه مناسبی برای اصلاح ریل‌های غلط این چند سال می‌دانند.
سایر اخبار این روزنامه
گلف وحشت
فیلم کوتاه صرفاً پله سینمای بلند نیست
اولین گام بایدن برای تغییر سیاست در یمن
ساعت‌های برجامی واشنگتن- تل‌آویو هماهنگ شد
عراق: حمله به ریاض شروع کار بود دبی منتظر باشد
کمیته اخلاق کجای فوتبال است؟
یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان حداقل حقوق سربازان در سال آینده
غربالگری ۶۱ میلیون ایرانی با ۲۶۰ هزار بسیجی
دولت‌های ما با اقتصاد نفتی «رانت‌جو» بار آمده‌اند
دوراهی‌های سرنوشت ساز
مورد عجیب اصلاح‌طلبان در موضوع «سیلی»
زند‌ان جای ماد‌ران نیست
ساخت خانه‌های ۷۰ تا ۱۰۰ متری در طرح جهش مسکنی مجلس
