سؤالات امتحان نهایی در کانال‌ها در دست دلال‌ها!

سرویس جامعه جوان آنلاین: چند سالي مي‌شود كه امتحانات نهايي دانش‌آموزان به بازاري براي كسب درآمد برخي از سودجويان تبديل شده‌است؛‌سودجوياني كه با تبليغ و فروش سؤالات امتحاني، پول‌هاي هنگفتي را به جيب مي‌زنند و اين چرخه معيوب هر سال در حال تكرار شدن است. موضوع از اين قرار است كه گروهي كه عمدتاً در فضاي مجازي و كانال‌هاي تلگرامي فعال هستند، مبالغ چند صد هزار توماني را از هر دانش‌آموز در ازاي فرستادن سؤالات امتحان نهايي دريافت مي‌كنند؛ پس از آن، صبح روز امتحان، سؤالات را به دست مشتريان خود مي‌رسانند و بدون هيچ ترس و واهمه‌اي براي امتحانات بعدي نيز به كار خود ادامه مي‌دهند! البته در سال‌هاي گذشته پليس فتا، خبر از دستگيري برخي از منتشر‌كنندگان سؤالات امتحان نهايي را داده‌بود،‌اما گويا مسئولان وزارت آموزش و پرورش دغدغه‌اي براي مسدود كردن مسير انتشار سؤالات امتحانات نهايي ندارند. از آنجايي كه نتيجه امتحانات نهايي در پذيرش دانشگاه‌ها اهميت زيادي دارد، قرار بود امسال، امتحانات نهايي دانش‌آموزان با هدف برقراري عدالت به‌صورت حضوري انجام شود، اما در حالي كه دانش‌آموزان در شرايط شيوع كرونا، سلامتشان به خطر مي‌افتد و به‌صورت حضوري امتحان مي‌دهند، خبر لو رفتن سؤالات امتحاني و فروش آن به برخي از دانش‌آموزان، اين عدالت را زير سؤال برده‌است.
طفره آموزش و پرورش از پاسخگويي!
عصر برگزاري اولين امتحان نهايي يعني ۲۷ ارديبهشت علي امرايي، عضو كميسيون آموزش ديده‌بان شفافيت و عدالت كشور به انتشار سؤالات و پاسخنامه امتحانات ۳۶ دقيقه تا ۴۰ دقيقه بعد از شروع امتحان‌ اشاره كرد و گفت:‌«به نظر مي‌آيد كه باند منسجمي در فضاي مجازي به انتشار پاسخ سؤالات اقدام مي‌كنند و اين موضوع نيز نگران‌كننده است.‌» موضوعي كه اهميتي براي وزارت آموزش و پرورش نداشته‌است، چون نسبت به آن واكنشي نشان نداده و شفاف‌سازي نكرده‌است. به علاوه اينكه بعد از پيگيري‌هاي خبرنگار «جوان» از مسئولان وزارت آموزش و پرورش، پاسخگويي احتمالي را به دو روز بعد(!) و آن هم به صورت حضوري موكول كرده‌اند. به نظر مي‌رسد كه آموزش و پرورشي‌ها در شرايط كرونايي كه همه آموزش‌ها و جلسات به‌صورت آنلاين و غيرحضوري برگزار مي‌شود، علاقه زيادي به حضوري برگزار كردن جلسات و آزمون‌هاي مرتبط با خود دارند! از طرفي تعويق در پاسخ به يك سؤال ساده و چنين برخوردي از مسئولان وزارت آموزش و پرورش بيشتر شبيه طفره رفتن آنها از پاسخگويي است.
واكنش‌ها در فضاي مجازي


موضوع لو رفتن و فروش سؤالات امتحانات نهايي در فضاي مجازي واكنش‌هاي زيادي داشته‌است. يكي از مراقبين امتحانات نهايي در صفحه شخصي خود در توئيتر نوشت:‌«الان متوجه شدم يه كانال هست تو تلگرام كه جواب امتحانات نهايي پايه دوازدهم را قبل شروع امتحان ميفرسته تو كانالش! جالب اينه من خودم منشي امتحان نهايي بودم و ديدم كه ۲۰ دقيقه مونده به۸ رمز مياد براي دانلود سؤالات! حالا اينكه سؤالات از كجا ميرسه دست صاحب كانال، جاي تأمل داره!»
يكي ديگر از كاربران توئيتر نيز در اين‌باره نوشت:‌«با اين سبك امتحاني كه مسئولان راه انداختن، شاهد تقلب و لو رفتن شديد سؤالات هستيم. برگزاري امتحان در قرنطينه! برگزاري امتحان در بيمارستان! كيا اين سؤالات رو تا اونجا مي‌برن و كيا نظارت ميكنن؟! توي چند شهر و چند شهرستان؟»
انتشار سؤالات از بيمارستان!
در همين زمينه سرهنگ رامين پاشايي، معاون اجتماعي پليس فتا ناجا با اعلام خبر دستگيري عاملان تبليغ تقلب در امتحانات نهايي به خبرنگار «جوان» مي‌گويد: «برابر رصدهاي صورت گرفته در فضاي مجازي اعضاي دو باند تبليغ تقلب و دسيسه در امتحانات نهايي دانش‌آموزان و دانشجويان كه در پيام‌رسان تلگرام و شبكه‌هاي اجتماعي اينستاگرام تبليغات مي‌كردند،‌مورد شناسايي قرار گرفتند و پس از كسب مجوز قضايي دستگير و جهت سير مراحل قانوني تحويل مقامات ذي‌صلاح شدند.‌»
پاشايي در مورد لو رفتن سؤالات امتحان نهايي اظهار مي‌دارد: «حتماً بايد اين موضوع از طريق وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم پيگيري شود و آنها بايد پاسخگوي اين موارد باشند. بايد بگويم كه در امتحانات نهايي برگزار شده، مواردي داشتيم كه دانش‌آموز حاضر بر سر جلسه امتحان از سؤالات عكس گرفته و همان لحظه آن را منتشر كرده‌است، كه پس از انتشار اين سؤالات، مراقبين امتحاني متوجه شدند كه دانش‌آموز با خود تلفن همراه برده‌است.‌»
او با اشاره به اينكه برخي از دانش‌آموزان به نيت شيطنت و سرگرمي اقدام به انتشار سؤالات آزمون در سر جلسه امتحانات كرده‌اند، مي‌گويد:‌«با توجه به شيوع كرونا در كشور و برگزاري امتحان در بيمارستان براي دانش‌آموزاني كه بستري شده‌اند، برخي از اين دانش‌آموزان از اين فرصت استفاده و سؤالات را منتشر كردند.‌»
لو دادن سؤالات امتحان نهايي، كمتر از دزدي نيست
محمدرضا نيك‌نژاد، كارشناس آموزش نيز درباره راهكار مقابله با فروش سؤالات امتحان نهايي به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:‌«دو راه‌حل كوتاه‌مدت و بلند‌مدت براي جلوگيري از لو رفتن سؤالات امتحان نهايي وجود دارد. در شرايط فعلي كه امتحانات نهايي در حال برگزار شدن است، راه‌حل كوتاه‌مدت مناسب ‌خواهد‌بود.‌»
نيك‌نژاد درباره راهكار كوتاه‌مدت اظهار مي‌دارد:‌«بايد از اين پس، نظارت بيشتري بر امتحانات باشد و همچنين از افرادي كه مورد اعتمادتر هستند، استفاده شود. از آنجايي كه انتشار سؤالات امتحان نهايي، كمتر از دزدي و رشوه‌گيري نيست، بايد منتشر‌كنندگان سؤالات را هر چه سريع‌تر پيدا و با آنها برخورد شديدي كنند. اگر يك راهكار قانوني و حقوقي براي اين اقدام وجود داشته‌باشد و بدون توجه به اينكه منتشر‌كنندگان سؤالات در چه مقام و منصبي قرار دارند با آنها برخورد قضايي شود، شاهد كاهش تعداد افراد سودجو در اين زمينه خواهيم‌بود.‌»
او در تشريح راهكار بلند‌مدت براي جلوگيري از انتشار سؤالات امتحاني مي‌گويد:‌«يك راهكار جهاني كه همان راهكار بلند‌مدت است و بايد آن را در دستور كار قرار دهيم،‌اين است كه محوريت نمره و آزمون را به ‌مرور زمان كمرنگ‌تر كنيم. بايد سيستم آموزش و پرورش به سمتي برود كه همه دغدغه‌اش ساختن يك شهروند با مهارت‌هاي فردي و اجتماعي باشد؛‌فردي كه هم به خودش و هم به فرهنگ و اجتماعي كه در آن قرار دارد خدمت كند.‌»
منتفعان وضع موجود، مانع تغيير
اين كارشناس آموزش به تجربه ديگر كشورها اشاره مي‌كند و مي‌گويد:‌«در بسياري از كشورهاي جهاني اثر خوبِ آموزش‌محور بودن را مي‌بينيم. مثلاً فنلاند تمام تمركزش بر آموزش افراد است و تنها يك آزمون برگزار مي‌كند كه آن هم آزمون خروجي و براي ارائه مدرك به افراد است.‌»
او ادامه مي‌دهد:‌«سيستم آموزش و پرورش كشور ما به افرادي دلسوز و كارآمد احتياج دارد كه معتقد باشند نمره دادن به افراد، آسيب‌زاست،‌اما متأسفانه بُعد اقتصادي و درآمدزايي اين مسئله نمي‌گذارد كه چنين كاري انجام شود و برخي افراد كه از برگزاري آزمون و نمره‌محور بودن آموزش كشور سود مي‌برند، مانع از تغيير سيستم فعلي مي‌شوند.‌»
نيك‌نژاد با بيان اينكه كشور ما برخلاف شعارهايي كه مي‌دهد همانند امريكا، آموزش خود را با پول گره زده‌است، مي‌گويد:‌«كشوري مانند امريكا با توجه به ليبراليسم اقتصادي پررنگي كه در آن وجود دارد، با سازوكار درآمدزايي از آموزش، اداره مي‌شود و متأسفانه ما نيز همان مسير را طي مي‌كنيم.‌»
او با اشاره به اينكه اگر در دو حوزه عمومي «بهداشت» و «آموزش» پول وارد شود، آسيب جدي به آن وارد خواهد شد، اظهار مي‌دارد:‌«در حوزه بهداشت و درمان مي‌بينيم كه «جان انسان» تبديل به «كالا» شده‌است و در حوزه آموزش نيز پول وارد شده و خانواده‌ها را از نمره و معدل مي‌ترسانند تا براي آموزش هزينه كنند! شاهد آن هستيم كه مسئولان آموزشي از كنكور يك هيولا ساخته‌اند تا از اين طريق درآمدزايي كنند، براي همين است كه مي‌گويم بايد افرادي سركار بيايند كه اعتقاد به بي‌تأثيري نمره و معدل داشته باشند و «آموزش» را فقط به‌چشم «آموزش» ببينند و نه «پول» و «درآمدزايي»!
مجلس: هنوز گزارشي به دستمان نرسيده‌است
احمد حسين فلاحي، سخنگوي كميسيون آموزش مجلس در واكنش به لو رفتن سؤالات امتحان نهايي به خبرنگار «جوان» مي‌گويد:‌«تا كنون هيچ موردي به ما گزارش نشده و كميسيون آموزش بحثي در اين مورد نكرده‌است؛‌اگر در روزهاي آينده گزارشي در اين زمينه به دست ما برسد، حتماً به آن ورود خواهيم كرد.‌»
حالا عدالت برقرار است؟!
تكرار لو رفتن سؤالات امتحاني مورد عجيبي است؛ آموزش وپرورش بايد پاسخگوي ضعف نظارت بر حوزه‌هاي امتحاني باشد؛‌چراكه اين مسئله موجب نگراني بسياري از خانواده‌ها شده‌است.
لو رفتن سؤالات امتحاني، به‌رغم تأكيد مسئولان آموزش و پرورش مبني بر ضريب امنيتي بالاي طراحي و ارسال سؤالات، موضوعي تأمل برانگيز است و لازم است مسئولان آموزش و پرورش به مواردي چون علل احتمالي بروز اين اقدام كلاهبردارانه و فعاليت آزادانه سودجويان در فضاي مجازي پاسخ دهند.
نتيجه امتحانات نهايي در ورود به دانشگاه و زندگي آينده دانش‌آموزان تأثير چشمگيري دارد. وزارت آموزش و پرورش كه مدعي برقراري عدالت با برگزاري امتحانات نهايي دانش‌آموزان به صورت حضوري بود، حالا بايد به اين سؤال جدي پاسخ دهد كه آيا با وجود لو رفتن سؤالات امتحان نهايي، هنوز هم عدالتي كه از آن صحبت مي‌كردند، برقرار است؟