از کیمیا تا دینا؛ ۵ پناهنده ایرانی در المپیک توکیو

از کیمیا تا دینا؛ ۵ پناهنده ایرانی در المپیک توکیو شرق: کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) تعداد ورزشکارانی را که می‌‌توانند با پرچم این کمیته (پرچم پنج حلقه) در بازی‌های المپیک 2020 توکیو شرکت کنند، مشخص کرد. IOC پیرو قانونی که در حمایت از ورزشکاران پناهنده دارد، در هر دوره از بازی‌های المپیک شرایطی را فراهم می‌کند تا تعدادی از این ورزشکاران، جواز حضور در بزرگ‌ترین رویداد ورزشی دنیا را به دست آورند. به‌این‌صورت که با پرداخت کمک‌هزینه‌ای به ورزشکاران پناهنده، آنها را در رقابت‌های انتخابی شرکت می‌دهد تا بتوانند برای کسب سهمیه المپیک تلاش کنند. این در‌حالی است که هم‌زمان سهمیه‌هایی را به‌صورت وایلد کارت نیز برای آنها در نظر می‌گیرد که اگر به ورودی لازم نرسیدند، به‌صورت مستقیم در این بازی‌ها شرکت کنند. برای این دوره از بازی‌های المپیک 55 ورزشکار پناه‌جو تحت بورسیه IOC بودند که از این تعداد 29 نفر قرار است ترکیب تیم پناهندگان المپیک را در بازی‌های توکیو تشکیل بدهند. آنها در رشته‌های دوومیدانی، بدمینتون، بوکس، قایق‌رانی، دوچرخه‌سواری، جودو، کاراته، تکواندو، تیراندازی، شنا، وزنه‌برداری و کشتی در این بازی‌ها به رقابت خواهند پرداخت؛ اما نکته درخور‌توجه فهرست اعلام‌شده، قرار‌گرفتن نام چند ورزشکار پناهنده زن و مرد ایرانی در این فهرست است که توانسته سهم بالایی از ورودی‌های المپیک توکیو را به اختصاص دهد. بعد از سوریه که با 9 ورزشکار پرتعدادترین ورزشکار پناه‌جو را در این بازی‌ها دارد، ایران با پنج ورزشکار دومین کشوری است که آمار پناهنده‌های ورزشی‌اش چشمگیر است.
سعید فضل‌اولی در کایاک یک‌نفره از آلمان، هامون درفشی‌پور در کاراته از کانادا، جواد محجوب در جودو از کانادا، دینا پوریونس در تکواندو از هلند و کیمیا علیزاده در تکواندو از آلمان، ورزشکارانی با اصلیت ایرانی در تیم پناهندگان توکیو 2020 هستند؛ ورزشکارانی که همگی با گرفتن سهمیه وایلد کارت راهی این بازی‌ها خواهند شد.
در ادامه مروری کوتاه بر عملکرد این نفرات به‌عنوان ملی‌پوشان سابق ورزش ایران می‌شود.
‌کیمیا علیزاده


شاخص‌ترین چهره ورزش ایران در تیم پناه‌جویان کیمیا علیزاده است. اولین بانوی مدال‌آور ورزش کشور در تاریخ بازی‌های المپیک. او که مدال برنز المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو را به دست آورده است، حدود دو سال پیش در اقدامی جنجالی از ایران مهاجرت کرد. علیزاده ابتدا به هلند رفت و مدتی بعد اعلام کرد از کشور آلمان درخواست پناهندگی کرده است. کیمیا حالا به‌عنوان ملی‌پوش تیم تکواندوی زنان آلمان حضورش را در مسابقات آغاز کرده است. مسابقات قهرمانی اروپا اولین رویدادی بود که نایب‌قهرمان تکواندوی جهان بعد از مدت‌ها در آن حاضر شد که البته توفیقی در آن نداشت. این مسابقات حکم انتخابی بازی‌های المپیک برای قاره اروپا را داشت. باید به این نکته اشاره کرد که تعویق یک‌ساله بازی‌های المپیک به خاطر کرونا، این فرصت را در اختیار علیزاده قرار داد تا بتواند با ریکاوری جسمی و ذهنی، خود را برای المپیک پیش‌رو آماده کند؛ در غیراین‌صورت با توجه به برنامه قبلی المپیک توکیو و پروسه زمان کارهای اقامتش او نمی‌توانست دومین حضورش در بازی‌های المپیک را تجربه کند. از‌آنجا‌که کیمیا با کسب دو مدال نقره و برنز جهان و یک برنز المپیک جزء چهره‌های شناخته‌شده تکواندوی جهان است، هیئت اجرائی کمیته بین‌المللی المپیک بلافاصله با درخواست او مبنی بر شرکت در بازی‌های 2020 موافقت کرده است.
‌جواد محجوب
جواد محجوب جودوکار وزن ۱۰۰- کیلوگرم ایران و دارنده مدال طلا و نقره آسیا و یک طلا، یک نقره و پنج برنز در رقابت‌های مختلف گرند اسلم و گرندپری، بدون‌شک یکی از بهترین‌های جودوی ایران در سال‌های اخیر بود که به دلیل اوضاع آشفته این رشته در چند سال گذشته، هیچ‌گاه نتوانست به آنچه استحقاقش را داشت برسد. محجوب همچنین سهمیه حضور در المپیک ۲۰۱۲ لندن و ۲۰۱۶ ریو را به دست آورد که در لندن به خاطر خودداری از مصاف با نماینده اسرائیل حذف شد و در المپیک ریو نیز با شکست در دور نخست وداع زودهنگامی با این رقابت‌ها داشت. او بعد از این بازی‌ها در اعتراض به بی‌توجهی مسئولان ورزش جودو را رها کرد و گفت جودو دیگر برای من تمام شده و می‌خواهم وارد مبارزه در قفس یعنی ورزش رزمی ام‌ام‌ای شوم. محجوب در شرایطی فعالیتش را در این رشته شروع کرد که یکباره خبر رسید به کانادا مهاجرت کرده است. او حالا دو سالی می‌شود که در کانادا زندگی می‌کند. او در یک لایو اینستاگرامی که اوایل ورودش به این کشور داشت، گفت تصمیمی برای پناهندگی یا مسابقه‌دادن زیر پرچم پناهندها ندارد؛ اما حالا گفته می‌شود او هم پناهنده کانادا شده و هم می‌خواهد زیر پرچم IOC مسابقه بدهد. محجوب از گود کشتی با چوخه به جودو آمد و این حضور او باعث شده که خیلی‌ها او را پهلوان بنامند و حتی از او درخواست کنند تا برای بازگرداندن بازوبند به خراسان تلاش کند. زمانی که محجوب درباره آینده خود در لایو اینستاگرامش صحبت می‌کرد، کامنت یکی از بینندگانش این بود که نوشت «جای پهلوان در قفس نیست».
‌هامون درفشی‌پور
ملی‌پوش کرمانشاهی سابق کاراته ایران، دو سال پیش پس از کسب نخستین مدال جهانی خود تصمیم به مهاجرت به کانادا گرفت تا فصل جدید زندگی خود را در این کشور آغاز کند؛ مهاجرتی که البته طبق گفته خودش تنها برای ادامه زندگی بود. او در مصاحبه‌ای اعلام کرد که قصدی برای تغییر تابعیت ندارد؛ اما چندی بعد با سمیرا ملکی‌پور ملی‌پوش و مربی سابق تیم ملی کاراته بانوان ازدواج کرد و تشکیل خانواده داد تا به نظر برسد دیگر قصد بازگشت به ایران را نخواهد داشت.
قهرمان سابق کاراته آسیا البته چند ماه پیش نیز در گفت‌وگویی که با تسنیم داشت، گفته بود: «کاراته جزئی از من است و هنوز مدال‌هایی را که می‌خواهم، در این رشته به دست نیاورده‌ام. قطعا به‌زودی زود و در چند ماه آینده به ایران باز‌خواهم گشت. در این مدت نیز تمرینات خود را در کانادا پیگیری می‌کنم. قید هیچ‌چیز را نزدم و هیچ‌وقت نیز عادت نداشتم برای رسیدن به اهداف خود کوتاه بیایم».
درفشی‌پور حالا به‌عنوان پناهنده کانادا در تیم پناه‌جویان المپیک 2020 است.
‌دینا پوریونس
دینا پور‌یونس در وزن ۴۹- کیلوگرم، دیگر تکواندوکار زن ایرانی است که مقدمات حضور در المپیک 2020 برای او فراهم شده است. او در‌حال‌حاضر در هلند زندگی می‌کند. پوریونس در‌حالی تصمیم به مهاجرت گرفت که سابقه عضویت در تیم‌های ملی را داشت. او مدال برنز رقابت‌های بزرگسالان قهرمانی آسیا در سال 2012 و مدال طلای نوجوانان غرب آسیا در سال 2009 را در کارنامه دارد. پیش‌از‌این در المپیک 2016 ریودوژانیرو، راحله آسمانی که او هم از تکواندوکاران ملی‌پوش بود، برای نخستین‌بار به‌عنوان یک ورزشکار پناه‌جو از ایران توانست تجربه شرکت در بازی‌های المپیک را با پرچم IOC به دست آورد. آسمانی از آن دست ورزشکاران معترضی بود که پس از بازی‌های آسیایی ٢٠١٠ گوانگجو انتظار داشت طبق وعده‌هایی که مسئولان ورزش کشور داده بودند، به او نیز یک باب خانه بعد از کسب مدال نقره در این میدان بزرگ آسیایی بدهند؛ اما چنین نشد؛ چراکه فقط به دارندگان مدال طلای بازی‌های آسیایی گوانگجو آن‌هم با شرط متأهل‌بودن خانه تعلق گرفت.
‌سعید فضل‌اولی
سعید فضل‌اولی عضو سابق تیم ملی آب‌های آرام در قایق کایاک دو‌نفره است. او بعد از بازی‌های آسیایی 2014 اینچئون کره جنوبی تصمیم به مهاجرت گرفت و پناهنده آلمان شد. دو مدال نقره و دو مدال برنز مسابقات قهرمانی آسیا و یک مدال نقره بازی‌های آسیایی 2014 مهم‌ترین افتخارات این قایق‌ران انزلیچی در دوره حضورش در تیم ملی ایران است.