احیای برجام زودتر از موعد؟

آرمان ملی- حمید شجاعی: توافق برجام در آستانه احیا است. این مهم را اظهارات طرفین مذاکرات وین نوید می‌دهند که احتمالا تا پیش از پایان دولت دوازدهم حسن روحانی این توافق حاصل شود. این در حالی است که هنوز هم برخی مسائل و نکات وجود دارند که مانع از حصول توافق سریع می‌شوند. آنطور که گفته شده گویا در خصوص چگونگی لغو تحریم‌ها و ترتیب آن اختلافاتی وجود دارد. با این حال روز گذشته ششمین دور مذاکرات وین برای احیای برجام در گرند هتل وین برگزار شد که در پایان آن تصمیم گرفته شد که وقفه‌ای ایجاد شود تا به مشارکت‌کنندگان اجازه دهد با پایتخت‌هایشان درخصوص آمادگی برای آنچه که قرار است دور نهایی مذاکرات باشد، مشورت کنند. سید عباس عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایرانی در مورد پیش نویس متون مذاکراتی، بیان نمود که موضوعات مهم باقی مانده نیازمند تصمیم گیری‌های جدی در پایتخت‌ها خصوصا در کشورهای طرف مذاکره است.   برجام در مسیر احیا نشست‌های پی در پی طرف‌های حاضر در برجام با طرف ایرانی نشان دهنده این مهم است که توافق احیای برجام و لغو تحریم‌های ایران در آستانه نهایی شدن است و فقط چند نکته تا توافقی قطعی باقی است. چنانکه  نشست‌های اخیر هیأت مذاکره کننده ایرانی با گروه 1+4 این نوید را می‌داد که پیش از آنچه از قبل پیش بینی شده این مذاکرات و نشست‌ها به نتیجه برسد. این در حالی است که هرچند طرفین برجام نسبت به روند مذاکرات ابراز امیدواری کرده‌ و آن را سازنده خوانده‌اند اما تا زمانی که به طور عملی شاهد برداشته شدن لغو تحریم‌های ایران و احیای برجام نباشیم نمی‌توان گفت که مذاکرات وین به نتیجه رسیده است. اما آنچه مسجل است اینکه این توافق تا پایان دولت مستقر در ایران احیا شده و به نتیجه قطعی خواهد رسید. چنانکه برخی منابع نیز گزارش داده‌اند آمریکایی‌ها درصددند تا پیش از پایان دولت روحانی این مذاکرات به نتیجه برسد و توافق احیا شود. هرچند که برخی رسانه‌ها نیز از قول  افراد حاضر در رایزنی‌های وین می‌گویند که دو مانع اصلی در مذاکرات همچنان به قوت خود باقی است. ماجرا از این قرار است که طرف ایرانی خواستار تعهد کتبی مبنی بر این شده که هیچ دولت آینده‌ای در آمریکا نتواند همانند دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شود که به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، درخواستی منطقی است اما هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند آن را ارائه دهد. این در حالی است که روز گذشته ششمین دور از نشست کمیسیون برجام به ‌منظور جمع‌بندی رایزنی‌های انجام‌شده در دور ششم مذاکرات، با حضور نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ بدون حضور آمریکا در گرند هتل وین برگزار شد. پیش از این نشست رئیس هیأت مذاکره کننده ایرانی اظهار داشت: ما روزهای بسیار فشرده و کار بسیار سختی را پشت سر گذاشتیم. الان در موقعیتی هستیم که فکر می‌کنم تمامی اسناد توافق تقریبا آماده است. برخی از مسائل اصلی مورد اختلاف که باقی مانده بود، حل شده است، برخی از این مسائل هنوز باقی‌مانده است ولی یک شکل کاملا دقیقی به خود گرفته است و کاملا روشن است که ابعاد این اختلافات چگونه است. سید عباس عراقچی گفت: با بیان اینکه فکر می‌کنم زمان برای تصمیم گیری طرف های مقابل ما فرا رسیده است، چون کاملا صحنه مذاکرات و یک توافق احتمالی روشن است و آنها باید تصمیمات خود را بگیرند، این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: اکنون مشخص است که چه حوزه هایی چه کارهایی امکان دارد و چه کارهایی امکان ندارد و زمانی که همه طرف‌ها به خصوص طرف های مقابل ما باید تصمیم نهایی خود را بتوانند بگیرند. به همین جهت پس از کمیسیون مشترک برجام چند روزی مذاکرات را متوقف می‌کنیم. هیات‌ها به پایتخت‌هایشان برمی‌گردند، نه فقط برای مشورت‌های بیشتر بلکه برای تصمیم گیری. وی تصریح کرد: الان از همیشه به یک توافق نزدیکتر هستیم ولی آن فاصله‌ای که بین ما و توافق مانده است پر کردنش کار آسانی نیست.    پایان دور ششم دور ششم مذاکرات وین برای احیای برجام به ریاست انریکه مورا، معاون نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی‌ برگزار شد و طی آن روسای هیات ها ضمن ابراز خرسندی از تلاش‌های مستمر و فشرده تیم‌های کارشناسی، نتایج گفت و گوهای دور جاری را مورد ارزیابی مشترک قرار دادند. در این راستا سیدعباس عراقچی، رئیس هیات کشورمان در این نشست، ضمن اشاره به پیشرفت‌های صورت گرفته در این دور از مذاکرات به‌ویژه در مورد پیش نویس متون مذاکراتی، بیان نمود که موضوعات مهم باقی مانده نیازمند تصمیم گیری‌های جدی در پایتخت‌ها خصوصا در کشورهای طرف مذاکره است. وی‌ از طرف های مذاکره خواست تا با جدیت و اراده قوی جهت حفظ و احیای برجام، با واقع بینی تصمیمات لازم را اتخاذ نمایند. معاون سیاسی وزیر خارجه کشورمان ضمن تصریح این موضوع که بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک هستیم، اظهار امیدواری نمود که در دور آتی مذاکرات بتوان به توافق دست یافت، گرچه نمی‌توان آن را تضمین نمود. روسای سایر هیات‌ها نیز ضمن تایید پیشرفت‌های صورت گرفته، بر ضرورت مشارکت همه طرف‌ها با رویکردی سازنده در ایجاد زمینه رسیدن به توافق تاکید کردند.   ایجاد وقفه  نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی واقع در وین روز یکشنبه در توییتی با اشاره به پایان جلسه کمیسیون مشترک برجام نوشت: نشست کمیسیون مشترک امروز برگزار و پیشرفت حاصله در مذاکرات وین از جمله در دور ششم ارزیابی شد. میخائیل اولیانوف ادامه داد: تصمیم گرفته شد که وقفه‌ای ایجاد شود تا به مشارکت‌کنندگان اجازه دهد با پایتخت‌هایشان درخصوص آمادگی برای آنچه که قرار است دور نهایی مذاکرات باشد، مشورت کنند.