فروغ کجا، باران کجا؟!
شهروندآنلاین: ظاهرا قرار است هر روز یکی از سلبریتی‌ها تبدیل به سیبل فضای مجازی شود. این بازی که در روزهای اخیر با محوریت چهره‌هایی مانند نوید محمدزاده، جواد عزتی، بهنوش بختیاری و محمدرضا گلزار در فضای مجازی فارسی برقرار بوده، حالا به باران کوثری رسیده است. بازیگری که در چند ماه اخیر بارها و بارها به دلایل گوناگونی حاشیه‌ساز بوده و از سوی کاربران فضای مجازی مورد انتقادات و اعتراضات پرشماری قرار گرفته است: در روزهای پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری با یادآوری و البته اعتراض به نقش تبلیغاتی‌اش در انتخابات هشت و چهار سال پیش؛ و حالا این روزها هم به خاطر ایفای نقش فروغ فرخزاد در فیلمی به کارگردانی پدرش.
ماجرای باران کوثری و فروغ فرخزاد را یکی از منتقدان نسبتا قدیمی هنوز فعال کلید زد -که یک بار دیگر این موضوع را به پرسش گذاشت که «چگونه بازیگری با توان و استعداد محدود و ظاهر و بیان غیراستاندارد و پرفرمنس‌های ضعیف و شکست‌های پیاپی تجاری و اعتباری باران کوثری توانسته تا سی‌وچند سالگی در بیش از پنجاه فیلم سینمایی و چندین تئاتر و سریال بازی کند»؟
نیما حسنی‌نسب پاسخ این پرسش را در «آقازادگی» این بازیگر یافت و نوشت: «آقازاده در ادبیات این سال‌ها مفهومی عموما سیاسی شده، اما در فرهنگ و ورزش و فجازی هم می‌شود مصداق‌هایش را رصد کرد. باران کوثری با هر معیاری از شاخص‌های آقازادگی در بازیگری و فضای فرهنگی این‌سال‌هاست».
به باور این نویسنده سینمایی علاوه بر ویژگی‌های متفاوت و توانایی‌های محدود باران کوثری، آنچه ایفای نقش فروغ فرخزاد به وسیله این بازیگر را تبدیل به امری مناقشه‌برانگیز کرده؛ ناهمخوانی سبک زندگی این زن تاریخ‌ساز با نوع زندگی است که سینما و تلویزیون ایران در سال‌های اخیر آن را تبلیغ کرده است. اتفاقی که باعث شده «با انتشار خبر بازی باران کوثری در نقش فروغ فرخزاد -شمایل افسانه‌ای هنر و ادبیات و از مظاهر زنانگی ایران- موج منفی بی‌سابقه‌‌ای با نظرات مردمی و متن‌های فجازی راه بیفتد» و «انگار دیگر برای خیلی‌ها مسجل شود که باران شانس این گزینش نامربوط را با رانت و به خاطر کارگردانی پدر و اعتبار و احترام مادر در سینما به چنگ آورده» و «همین باعث اعتراض‌های بجا و مطالبه عمومی برای حفظ سیمای یکی از مهم‌ترین شمایل‌های فرهنگ و زن ایرانی شده است».
در سطور بعدی می‌خوانیم: «همان طور که زرق و برق لایف‌استایل لاکچری و متظاهرانه آقازاده‌های معروف ابتدا باعث توجه و شهرت و سپس دلزدگی و خشم عمومی شد، حالا انگار همه دارند تصویر آقازاده‌ای را می‌بینند که از بابا مامانِ متنفذش بازی در نقش فروغ را خواسته و این رویای بزرگ -و قطعا در شرایط عادی دست‌نیافتنی– با رانت به واقعیت پیوسته است. قابل حدس بود که نام فروغ و فاصله نجومی میان ظاهر و باطن و سلوک و گفتار او با باران کوثری و بی‌ربطی عجیب این پروژه با کلیت شرایط سینما و فرهنگ این سال‌ها صدای عده‌ای را از رانت و تبعیض وحشتناک سینما و نمایش در آورد. تا امروز کمتر کسی پرسیده بود که او با این توان و استعداد محدود و ظاهر و بیان غیراستاندارد برای سینما و پرفرمنس‌های ضعیف و شکست‌های پیاپی تجاری و اعتباری چگونه توانسته تا سی‌وچند سالگی در بیش از پنجاه فیلم سینمایی و چندین تئاتر و سریال بازی کند و چند سال اخیر هم پچپچه‌ها و شایعاتی از راه‌اندازی پروژه‌ها و تشکیل حلقه‌ها و چیدن بازیگران و عوامل به وسیله او در فضای سینما و نمایش می‌چرخد. حالا شاید نام و نفرین زنی تنها در آستانه فصل سرد کار خودش را بکند و تولید و نمایشِ احتمالی فیلم زندگی فروغ فرخزاد ساخته اول جهانگیر کوثری با بازی باران کوثری در فضای اخته و لب‌های دوخته این روزگار هم جریان‌ساز شود و موج سنگین آنتی‌آقازادگی را به فضای سینما و بازیگری بکشاند که فروغ خودش گفته بود: به مادرم گفتم دیگر تمام شد/ همیشه پیش از آنکه فکر کنی اتفاق می‌افتد.»
باران زیر گیوتین!با توجه به انتقادات و اعتراضات پرشماری که در فضای مجازی وجود دارد، می‌توان گفت که باران در چند سطح مختلف موضوع انتقادات و اعتراضات زیادی شده است. در حقیقت او همان طور که متهم است «به رغم کمترین شباهت فیزیکی و ظاهری به فروغ- صرفا به دلیل اینکه دختر کارگردان این پروژه است موفق به گرفتن نقشی شده که برای هر زنی در سینمای ایران یک نقش رویایی می‌تواتند باشد»؛ با پرسش‌هایی درباره «چرایی ساخته‌شدن فیلمی درباره فروغ فرخزاد در دوره‌ای که سبک زندگی و باورهای او به رسمیت شناخته نمی‌شود» نیز مواجه است که حداقل در این سطح باران چندان تقصیری ندارد و در واقع «سنگینی بار اعتراضات و انتظارات تلنبارشده را بر شانه احساس می‌کند». موضوع دیگری که آوار اعتراضات را بر دوش باران کوثری موجب شده، موضوع «آقازادگی در سینما»ست. بحثی که مدت‌هاست در فضای رسانه‌ای سینمای ایران دنبال می‌شود و باعث انتشار سیل انتقادات درباره بازیگرانی مانند پولاد کیمیایی، ساعد و سینا سهیلی، پگاه آهنگرانی و بی‌شمار بازیگر دیگر -اغلب تلویزیونی درجه دو- شده است!
درباره فیلم فروغیکی از مواردی که در اعتراضات منتشرشده به‌کرات مورد اشاره قرار گرفته، فیلم «فروغ فرخزاد» است که به وسیله جهانگیر کوثری ساخته می‌شود. فیلمی درباره زندگی این شاعر برجسته که جهانگیر کوثری به همراه نعیمه اسلامی فیلمنامه‌اش را نوشته و قرار است به زودی فیلمبرداری‌اش آغاز شود.
این فیلم که در خلاصه داستانش تنها جمله «همه هستی من آیه تاریکیست» که مربوط به شعر «تولدی دیگر» فروغ فرخزاد است ذکر شده؛ تا کنون به جز یکسری اطلاعات کلی، اطلاعات دیگری درباره‌اش منتشر نشده و احتمال بازی باران کوثری در نقش اصلی فیلم اولین خبر واقعی مهمی است که درباره این فیلم رسانه‌ای شده است.
فیلم فروغ که گفته می‌شود به چند مقطع سنی فروغ فرخزاد و وقایع و اتفاقات پیرامونش می‌پردازد، از همین ابتدا برای باران کوثری چالش‌های زیادی به همراه داشته است و این بازیگر را در قالب «زنی تنها در آستانه فصلی سرد» از زندگی‌اش قرار داده است.
انتقادات منتشرشده درباره ایفای نقش باران در نقش فروغ را چرایی و چگونگی ساخته‌شدن این فیلم در ایران (با توجه به شرایط حاکم بر سینمای ایران) و به‌خصوص چرایی کارگردانی جهانگیر کوثری در این فیلم همراهی می‌کنند؛ به‌خصوص این مورد دوم با توجه به اینکه جهانگیر کوثری تا کنون به عنوان کارگردان فعالیتی در سینمای ایران نداشته و بیشتر به عنوان پدر باران، همسر رخشان بنی‌اعتماد و تهیه‌کننده فیلم‌هایی مانند دختران خورشید، خون‌بازی، بانوی اردیبهشت، حیران، پل خواب و فراری شناخته می‌شود.
چرا فروغ؟انتشار خبر ساخت فیلمی درباره فروغ و بازی باران در نقش فروغ انتقادات زیادی را در فضای مجازی به وجود آورده است.
کاربری در این زمینه ساخته‌شدن چنین فیلمی را به پرسش گرفته و بحث پردامنه‌ای را در این مورد به وجود آورده است. او پرسیده: «اصلا بگین این چه کاریه که توی اون سیستم سانسور فیلم درباره فروغ بسازین و در ادامه هم زندگی‌اش رو سانسور کنید؟» سوالی که با انتقادات و اعتراضات دیگری با همین مضمون و در همین حال و هوا همراه شده است.
ازجمله کاربری که گفته: «پیشاپیش می‌گم: نوع زندگی فروغ، رابطه‌اش با ابراهیم گلستان و ارتباطاتش با جامعه روشنفکری آن روزگار قطعا و قطعا در فیلم جهانگیر کوثری سانسور خواهد شد. آخه این چه کاریه؟ مهم‌ترین رابطه زندگی فروغ از نظر قواعد حاکم غیر قابل نمایشه. اون وقت قراره تو این فیلم چی نمایش بدین؟»
و البته کاربری که نوشته: «نمی‌دونم چرا همه گیر دادن به بازی باران کوثری در نقش فروغ فرخزاد. جسارتا ترسناک‌ترین بخش این ماجرا ساخت فیلم به روایت جهانگیر کوثری هست. تاریخی که آقا جهان روایت کنه اگه مثل باقی خاطراتش باشه احتمالا از خاطرات مسعود کیمیایی درباره فوت فروغ هم فاجعه‌تر میشه!»
و کاربری که نوشته: «هیچ صیادی در جوی حقیری که به گودالی می‌ریزد مرواریدی صید نخواهد کرد. برا اولین‌بار امیدوارم ارشاد یا هر نهاد دیگری مانع تولید فیلم زندگی فروغ بشه. واقعا با چه حجمی از تحریف میخواین اون زندگیو روایت کنین؟ بابا یه فروغ بذارین برا ادبیات معاصر ما بمونه!»
کنایه‌هایی به یک فروغ تپل
عده‌ای نیز به فیزیک و ظاهر متفاوت فروغ فرخزاد و باران کوثری انتقاد دارند. از نظر این عده باران با اضافه وزن آشکار و چهره‌ای که حتی به زور گریم هم نمی‌تواند درصدی به چهره فروغ شبیه‌تر شود، یک گزینه جدی و منطقی برای ایفای این نقش نیست و در صورت وقوع بیشترین آسیب را به فیلم خواهد زد.
کاربری در این مورد نوشته: «بین فروغ فرخزاد و باران کوثری تنها یک شباهت هست: جنسیت‌شون. بعد خانم قراره با اون عربده‌کشی‌های همیشگی‌اش نقش فروغ رو بازی کنه؟»
کاربری هم شگفتی‌اش را از شنیدن خبر بازی باران در نقش فروغ با کاربران فضای مجازی به اشتراک گذاشته است: «باران کوثری قراره نقش فروغ فرخزاد رو بازی کنه؟ چرا نمی‌ذارین اعصاب من یک ساعت فقط یک ساعت راحت باشه؟ تو رو خدا بذارین باران کوثری بمونه برای ملکه گدایان و فروغ فرخزاد جان هم برای ما!»
کاربری هم نوشته: «حالا یعنی باور کنیم باران خیلی شبیه فروغه؟ قد و وزنش؟ لباش؟ چشماش؟»
برخی از کاربران نیز سعی کرده‌اند با عینک طنز به ماجرا نگاه کنند: «کاش نقش ابراهیم گلستان رو هم در فیلم فروغ فرخزاد بدن امیر نوری بازی کنه. قول می‌دم زوج سینمایی خوبی هم میشن با باران کوثری.»
و کاربری که پیشنهاد داده: «پروین اعتصامی رو هم بدین بهاره رهنما بازی کنه دیگه.»
و کاربر دیگری که گفته: «من می‌گم هالیوود از ما جلوتره، شما باور نمی‌کنین. هالیوود نقش سفیدبرفی رو می‌ده به یک بازیگر سیاهپوست. اون‌وقت ما دنبال اینیم که باران شبیه فروغ هست یا نه. خداییش شبیه‌تر از بازیگر سیاه به سفیدبرفی نیست؟»
در این میان عده‌ای نیز تنش‌های موجود در فضای مجازی و درگیری‌های همه روزه حاکم بر این فضا را کنایه‌ای از احوالات روحی و روانی مردم این سرزمین خوانده‌اند: «من واقعا درک نمی‌کنم اینا چی میگن، یه روز نويد محمدزاده، یه روز باران کوثری! یه روز اون دو تا خبرنگار! بابا اونی که ذره ذره داره نابودمون می‌کنه و باید خشمت رو سرش خالی کنی یه چیز دیگه‌س»!
