قربانیان سیکل معیوب دارو در ایران

آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: نزدیک به دو سال است که کشور ما درگیر بیماری کروناست. در این میان هزاران نفر جان خود را از دست داده‌اند و میلیون‌ها نفر داغدار عزیزان از دست رفته شان شدند. همچنان ویروس کرونا در کشور ما جولان می‌دهد و جان می‌گیرد و مردم را عزادار می‌سازد. این در حالی است که بسیاری از کشور‌ها با استفاده از واکسیناسیون سریع و گسترده جشن پایان کرونا برگزار کرده‌اند و زندگی به کیفیت قبل از ورود این ویروس منحوس برگشته است.اما در کشور ما تنها حدود
2 میلیون نفر به وسیله واکسن از این بیماری مصون گشته‌اند زیرا تا لحظه نگارش این گزارش فقط 2017809 دز دوم واکسن در کشور تزریق شده است. دو میلیون از جمعیت 80 میلیون نفره یعنی اصلا مصونیتی ایجاد نشده است. واکسن‌های خارجی نرسیدند و از واکسن‌های داخلی تنها رونمایی شد اما در این بین خبر دیگری به دست ما رسیده است که این خبرباید لرزه بر تن هر مسئولی بیندازد. بیماران کرونایی با درگیری بالای ریه همچنان به دلیل کمبود دارو در بیمارستان‌های این کشور در حال جان دادن هستند. این خبر برای هرکسی شوکه‌کننده است که کشوری بعد از گذشت بیش از دو سال از یک همه‌گیری با پیشرفت‌هایی که سال‌ها از آن‌ها در زمینه علم پزشکی صحبت شده است هنوز توانایی تامین داروهای مورد نیاز درمان افراد درگیر با بیماری کرونا را ندارد و حتی به دلیل شرایط تحریم نمی‌تواند این داروها را به کشور وارد کند. آقایان مسئول شاید آمار فوتی‌های کرونا برای شما تنها عدد باشد اما مردم در بیمارستان‌ها در حال جان سپردن هستند. جان سپردن به دلیل بی‌کفایتی مسئولینی که ماه هاست وعده می‌دهند،ماه هاست می‌گویند کشور‌های دیگر خواهان واکسن ایرانی هستند اما نه تنها درصد قابل توجهی از جمعیت واکسینه نشده است بلکه هنوز قادر به تامین داروی مورد نیاز بیماران نیستند. ما بعد از باخبر شدن از کمبود داروی IVIG برای بررسی این ادعا اقدام کردیم تا از صحت آن با خبر شویم.
‏nهر دز 3 میلیون و 850 هزارتومان
یکی از مخاطبین آفتاب یزد از کمبود دارویی به نام IVIg به آفتاب یزد خبر داده است که پزشکان حاضر نشدند برای بیماری با درگیری 60 درصد ریه این دارو را تجویز کنند زیرا این دارو در هیچ یک از داروخانه‌های کشور موجود نیست.این مخاطب می‌گوید:« یکی از اقوام ما به کرونا مبتلا و با درگیری 60 درصدی ریه در بیمارستان خاتم بستری شد.تیم پزشکی آن جا یک دارویی را تجویز کرد ولی این دارو را به صورت نسخه برای بیمار تجویز ننمود. به این دلیل پزشکان از تجویز این دارو امتناع می‌کنند که وزارت بهداشت تجویز این دارو را ممنوع اعلام کرده است. زیرا ایران به دلیل تحریم‌ها نمی‌تواند این دارو را وارد کند. به نظر می‌رسد راهکار وزارت بهداشت همین است که مردم از خرید این دارو منصرف شوند و با ممنوع اعلام کردن تجویز این دارو صورت مسئله را پاک کرده است.


علی رغم اینکه این دارو به شدت برای بیماران کرونایی که درگیری ریه دارند موثر است.زمانی که دکتر این دارو را برای ما در نسخه ننوشت ما به داروخانه‌ها مراجعه کردیم که تماما ادعا کردند این دارو موجود نیست زیرا غیر قانونی است.زمانی که ما مجدد به بیمارستان مراجعه کردیم یکی از پرستاران به ما یک شماره تلفن داد و گفت اگر با این شماره تماس بگیریم می‌توانیم دارو را آزاد تهیه کنیم.ما برای هر دز از این دارو 3 میلیون و 850 هزارتومان پرداخت کردیم و طبق گفته پزشک معالج بیمار برای یک بیمار کرونایی با درگیری ریه روزی 5 دز از این دارو مورد نیاز است. البته بیمار ما الان که با شما صحبت می‌کنم به رحمت خدا رفت ولی عرض من اینجاست وقتی تمام پزشکان می‌دانند این دارو موثر است و به صورت غیر رسمی آن را تجویز می‌کنند چرا وزارت بهداشت آن را ممنوع اعلام کرده است؟چرا در دقیقه نود که دیگر کار چندانی نمی‌شود کرد توصیه به تجویز دارو می‌کنند؟ما گلایه و شکایت داریم از این روند.چرا یک داروی اسپانیایی نباید به کشور برسد؟اگر تحریم موثر است چرا می‌گویند تحریم نعمت است؟!»
‏nمجبورید اعتماد کنید
ما برای بررسی صحت این ادعا شماره مورد نظر را از مخاطب خود دریافت کردیم و تماس گرفتیم؛ قیمت هر دوز از این دارو به ما هم با همان قیمت 3 میلیون و 850 هزار تومان اعلام شد و در هنگام اصرار ما برای دریافت تخفیف به ما گفتند هزارتومان هم نمی‌شود تخفیف داد. زیرا خواهان برای آن زیاد است. خبرنگار ما از فروشنده پرسید که چگونه می‌توان به این او اعتماد کرد که فروشنده گفت شما الان مجبور هستید که اعتماد کنید و من خودم در داروخانه کار می‌کنم اما نمی‌توانم آدرس داروخانه را به شما بدهم زیرا برای من دردسر می‌شود. در مکانی قرار می‌گذاریم شما پول را بیاورید و دارو را تحویل بگیرید. این آقا به ما گفت الان دارد با قیمت مناسبی این دارو را می‌فروشد و در پیک قبلی کرونا هر دز را حدود 16 میلیون تومان می‌فروختم و زودتر بخرید زیرا هر روز به دلیل گسترش ویروس کرونا قیمت این دارو هم افزایش پیدا می‌کند.
‏nچرا واردات نمی‌شود؟
مردم به این دارو نیاز دارند عده‌ای با توانایی مالی بالا قادر به خرید این دارو هستند و عده‌ای دیگر باید جان خود را از دست بدهند. اگر مردم به این دارو نیاز دارند چرا وزارت بهداشت برای واردات آن اقدامی انجام نمی‌دهد؟ با پاک کردن صورت مسئله از مرگ و میر بیماران جلوگیری نمی‌شود. مردم به دلیل بی‌دارویی، کم دارویی و نبود داروهای موثر در حال از دست دادن جان خود در بیمارستان‌ها هستند.
‏nتجویز ۳ قلم دارو برای بیمارن مبتلا به کرونا ممنوع شد
در اردیبهشت ماه سال 1400 حسب بخشنامه صادر شده از سوی معاون درمان وزارت بهداشت تجویز داروهای IVIG، سینوورا و پیرفنیدون برای بیماران مبتلا به کرونا ممنوع و با پزشکانی که خارج از راهنمای ابلاغی اقدام به تجویز این داروها کنند، برخورد خواهد شد. به گزارش ایفدانا، در بخشنامه صادر شده معاون درمان وزارت بهداشت به معاونین درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور آمده است:با توجه به ابلاغ راهنمای تشخیص و درمان بیماری کرونا و لزوم رعایت آن در کلیه مراکز درمانی کشور و به منظور ارتقای سطح ارائه خدمات، کاهش عوارض ناخواسته درمانی و جلوگیری از تحمیل هزینه‌های غیرضروری به بیماران و تاکید چند باره بر عدم تجویز داروها (IVIG، سینوورا، پیرفنیدون) و روش‌های درمانی خارج از راهنماهای ابلاغی، مقتضی است با نظارت مستمر بر روند ارائه خدمات و بررسی پرونده‌ها و درمان‌های تجویزی، در صورت مشاهده تخلف با استناد به مفاد آیین‌نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه‌ای مشاغل پزشکی و وابسته من جمله مواد ۱۱، ۱۴ و ۱۷، متخلفین به دادسرای انتظامی نظام پزشکی معرفی شوند.لازم به ذکر است تاکنون تاثیر داروی ivig بر درمان بیماری کرونا در هیچ منبع علمی در دنیا به اثبات نرسیده و با تجویز این دارو برای این بیماران تنها باعث تقاضای القایی در بیماران می‌شود.
‏nداروهای سفارشی
شهروندی در خصوص تهیه داروهای کرونایی به ما گفت: «من زمانی که درگیر بیماری بودم دکتر معالج برای من یکسری داروها تجویز کرد که هرچقدر داروخانه‌ها را گشتم این دارو‌ها را پیدا نکردم و به سفارش دکتر به یک داروخانه مراجعه کردم. متصدی داروخانه به من گفت هیچ یک از داروها را موجود ندارد و زمانی که گفتم از طرف فلان دکتر آمده‌ام گفت بله موجود است و من توانستم این داروها را تهیه کنم.به نظر می‌رسد برخی از داروها در داروخانه‌ها موجود است اما به سفارش دکتر‌ها و به صورت ویژه به فروش می‌رسد. »
‏nاوضاع دارو در کشور اصلا اوضاع خوبی نیست
همایون سامه یح نجف آبادی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این خصوص به آفتاب یزد گفت:«متاسفانه بازار داروهای ناصر خسرویی بسیار داغ است و بسیار بعید است که این داروها حتی در یخچال نگهداری شوند.دارو‌ها را در پستوها و انبارهایی قایم می‌کنند تا از چشم ماموران دور باشد.داروی IVIG مقاومت بدن را بالا می‌برد و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.این دارو از موادی تشکیل شده است که به صورت طبیعی در خود بدن توسط گلبول‌های سفید تولید می‌شود و برای افزایش ایمنی بدن است.متاسفانه برای این دارو جایگزینی وجود ندارد و بیمار کرونایی اگر مشکل حاد داشته باشد باید از این دارو استفاده کند. تا مدتی پیش این دارو در داروخانه‌های دولتی وجود داشت و قیمت آن حدود 1 میلیون بود و بیمه هم درصدی از آن را تقبل می‌کرد. متاسفانه
سوء استفاده بسیار زیاد است و درباره واکسن هم اینگونه است و تا حدود دزی 15 میلیون تومان واکسن در ایران به فروش رفته است. » وی در پاسخ به این سوال که دولت برنامه‌ای برای واردات این نوع دارو‌ها ندارد، گفت:« دولت قبل از تولید واکسن داخلی برای واردات واکسن هم برنامه داشت اما متاسفانه سدهای زیادی برای واردات دارو وجود دارد و دولت قادر به تامین ارز مورد نیاز برای واردات واکسن نیست.الان داروهایی که در قفسه‌های داروخانه‌ها در گذشته بسیار زیاد وجود داشت موجود نیست. داروی‌های اعصاب، داروهای ضد صرع، ختی برخی داروهای مسکن خیلی کم شده است و قیمت‌ها به صورت نجومی در حال افزایش یافتن هستند.باید به مردم بگوییم کرونا نگیرند، مشکل اعصاب پیدا نکنند، قندخون نگیرند و ضدضربه باشند.درباره دارو من تنها می‌توانم این اشتباه را مطرح کنم. متاسفانه اوضاع دارو در کشور اصلا اوضاع خوبی نیست.»ما در بررسی‌های خود از داروخانه‌ها متوجه شدیم این دارو با قیمت 1 میلیون و 200 هزار تومان در داروخانه‌ها به فروش می‌رسیده که حدود 95 درصد از این مبلغ را بیمه پرداخت می‌کرده است.
‏nباید در شرایطی دروازه بانی دارو انجام شود
در آخر هادی یزدانی پزشک و کارشناس در خصوص ممنوعیت تجویز برخی از داورها برای بیماران کرونایی به آفتاب یزد گفت:«داروی IVIG یک دارویی است که برای بیمارانی که بدنشان قادر به ساخت آنتی بادی نیست مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای درمان یکسری بیماری‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ماجرای کرونا یکسری منابع تاثیر این دارو را تایید کرده است و یکسری مقالات گفته است که این دارو تاثیری ندارد.اما در دورانی دیده شد به بهانه کووید این دارو در بازار آزاد قرار می‌گیرد و برای همین هم تجویز این دارو برای بیماران کرونایی ممنوع اعلام شد. به نظر من هم ممنوعیت همه گیر شدن استفاده از این نوع دارو‌ها خیلی هم کار نادرستی نیست. برای مثال هنوز در نسخ بیماران سرپایی برای کوووید آزیترومایسین تجویز می‌شود و همه از بی‌تاثیر بودن چنین دارویی آگاه هستیم. در هر برهه‌ای برخی از داروها نایاب می‌شوند. برای بیمار کوید خیلی اطلاعات زیادی وجود ندارد که ثابت کند دارویی مانند IVIG تاثیر درمانی و قطعی دارد. اینکه بی‌حساب و کتاب دارو از سیستم درمانی کشور خارج شود اصلا قابل قبول نیست. نباید به بهانه کرونا دارو‌هایی عرضه شوند که خیلی هم مورد تایید مقالات علمی دنیا نباشد در اینجا باید دروازه بانی دارو‌ها انجام شود.یکی از این دروازه بانی‌ها ممنوعیت تجویز این دارو‌ها است که 12 اردیبهشت تجویز سه قلم دارو برای کرونا در کشور ممنوع اعلام شد.»
‏nسیکل معیوبی که بیماران اسیر آن می‌شوند
این کارشناس در ادامه گفت: « برخی از اوقات بیمار در یک سیکل معیوب قرار می‌گیرد یعنی پزشک به صورتی این دارو را تجویز می‌کند، پرستار واسطه قرار می‌گیرد تا در نهایت دارو به فروش برسد و عده‌ای از این طریق کسب سود کنند.از طرفی دروازه بانی دارو انجام می‌شود از طرف دیگر هم پزشک بر اساس اعتقاد علمی خود دارو را تجویز می‌کند یا پزشکی دیگر که وارد این چرخه معیوب شده است. از سوی دیگر به دلیل اینکه اعتماد عمومی وجود ندارد بیماران فکر می‌کنند اگر دارویی ممنوع شده است آن دارو حتما باید استفاده شود.مدتی پیش یک فردی دچار بیماری التهاب مغز بود که برای درمان نیاز به داروی IVIG داشت و قیمت پک 24 تایی این دارو را 120 میلیون اعلام کردند.داروخانه‌های بیمارستانی و دولتی هم علی رغمی که بیمار در کما بود و نسخه داشت گفتند بیش از 4 دز از این دارو را نمی‌توانند تامین کنند و بیمار برای تامین این 20 دز نیاز به رجوع به بازار آزاد دارد.این دارو حتی برای مواردی که باید استفاده شود در بازار نیست. یکی از دلایل این کمبود مصرف بی‌حد و اندازه آن در ماجرای کرونا است. یا دیروز یک بیماری به من زنگ زده که پزشکی برای 5 درصد درگیری ریوی در روز ششم برای بیماری که جوان است رمدسیور تجویز شده است. هر دز رمدسیور 700 هزارتومان برای سیستم بهداشت و درمان کشور هزینه است. هیچ جای دنیا برای بیماری با این شرایط رمدسیور تجویز نمی‌شود. در این جا اقتصاد سلامت و فساد مطرح می‌شود. در این فساد سیستماتیک هرکسی ممکن است اسیر شود و پزشک عامل اصلی این فساد سیستماتیک نیست. »
کمبود دارو در کشور وجود دارد اما بی‌مسئولیتی برخی از مسئولان باعث بی‌اعتمادی مردم شده است و این بی‌اعتمادی خود به کمبود دارو دامن می‌زند. از سوی دیگر برخی از پزشکان با قرار گرفتن در چرخه کسب سود به تجویز داروهایی می‌پردازند که مورد نیاز بیمار نیست و بیمار برای تامین آن به بازارسیاه می‌رود و در آنجا به مشکل بر می‌خورد. درست است که در جامعه ما فساد در لباس‌های مختلف وجود دارد ولی‌ای کاش خودمان به خودمان رحم کنیم و سیکل معیوب برای بیماران نسازیم و بیماری دیگران را وسیله‌ای برای کسب سود خود قرار ندهیم.