روزنامه آفتاب یزد
1400/05/17
هشدار در مورد سهم خواهی از آموزش و پرورش
آفتاب یزد _ یگانه شوق الشعرا: آموزش در مدارس به دلیل تربیت نسل آینده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.جهانیان سال هاست که بر این باور رسیده‌اند که باید روش آموزشی جدیدی جایگزین روش‌های منسوخ قدیمی شود تا بدین وسیله متناسب با شرایط جامعه مدرن کیفیت آموزش حفظ شود و متناسب با نیاز دانش‌آموزان طراحی شود. مجازی شدن آموزش در سر تا سر جهان چالش‌های زیادی را ایجاد کرد اما این چالش‌ها در ایران پررنگ‌تر بودند. از بی‌کیفیت بودن آموزش مجازی تا در دسترس نبودن وسائل مورد نیاز دانش‌آموزان برای دریافت آموزش مجازی. این در حالی است که در این سال‌های آموزش مجازی آمار ترک تحصیل در کشور نیز افزایش یافت و روز گذشته عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی از خوب نبودن حال یادگیری در مدارس صحبت کرد همچنین وی اعلام کرده است که در رده‌بندی جهانی ازنظر زمان آموزش، ایران در جایگاه یکی مانده به آخر قرار گرفته است و آموزش در مدارس ایران کیفیت ندارد.nحال یادگیری در مدارس خوب نیست
عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی گفت: حال یادگیری در مدارس خوب نیست و این بی‌حالی به عوامل پیدا و نهانی در جامعه، مدرسه، خانواده، دانش‌آموز، مدیر و معلم، کتاب و محتوا، کلاس و زمان آموزش برمی‌گردد. این عوامل بدخیم و خوش‌خیم همچنان می‌تازد و استعدادها را قربانی می‌کند.سید نصرت‌الله فاضلی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت یادگیری در مدارس کشور اظهار کرد: هرروز به‌جای پرداختن به علت تنگی نفسِ یادگیری به مدیران ستادی و مولفان کتاب درسی، از انواع روش‌های یادگیری مانند گروهی، مشارکتی، پژوهشگری و یادگیری معکوس سخن می‌گویند تا به جامعه القا کنند که ما در علم و هنر آموزش خبره هستیم و همراه قافله آن حرکت می‌کنیم؛ اما مدرسه همانند چندین دهه قبل غالباً از روش سخنرانی برای انتقال مفاهیم کتاب استفاده می‌کند و یادگیری به سطح حافظه، نه رشد و نمو استعداد تقلیل می‌یابد.وی افزود: در دهه اخیر دو اتفاق نامبارک در آموزش‌وپرورش رخ‌داده است؛ نخست اینکه پنجشنبهها را علاوه بر تعطیلات درازمدت عید، تابستان، ایام امتحانات و تعطیلات کوتاه‌مدت یک تا چندروزه، تعطیل کردند و شکاف زمان آموزش که آفت عمده یادگیری است بلای یادگیری شد.گاهی در آموزش مثلاً درس زبان دو یا سه هفته فاصله می‌افتاد و آموخته‌های گذشته نیاز به غبارروبی داشت چه رسد به اینکه معنادار و عمیق شود.
nایران در قعر جدول "زمان آموزش" در جهان
عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی با بیان اینکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد زمان آموزش در کشور ما (چه رسد به زمان آموزش مفید)، نسبت به کشورهای دیگر کمتر است؛ به‌طوری‌که در رده‌بندی جهانی ازنظر زمان آموزش، یکی مانده به آخر است و پس از ایران لتونی قرار دارد، گفت: یک اتفاق نامبارک دیگر، یک وقته کردن مدارس در تمام دوره‌های تحصیلی بود، به‌طوری‌که هیچ دانش‌آموزی بعدازظهر به مدرسه نرود و بعدازظهر مدارس تعطیل باشد و دانش‌آموزان و مدیران زودتر از کارمندان اداری، با رضایت به خانه برگردند. این یک تصمیم مدیریت اداری نه آموزشی و بدون در نظر گرفتن آثار یادگیری، تربیتی و رشدی بچه‌ها بوده است.
nوقتی "یادگیری" در کلاس جان می‌دهد
وی ادامه داد: از جمله آثار این تصمیم، ادغام کلاس‌ها، افزایش تراکم کلاسی تا ۴۵ نفر و تبدیل اتاق‌های حمایتی مدارس مانند معاونت و مشاوره و مربی به کلاس درس بوده است. به‌این‌ترتیب نیروی انسانی حامی آموزش، بخشی از هویت کارکردی خویش را از دست داد و کارآمدی‌اش کاهش یافت. درحالی‌که مولفان کتاب درسی فعالیت کلاسی، کار گروهی، تعامل مستمر معلم با دانش‌آموز، ارزشیابی فرآیندی و تکوینی در زمان تدریس را در برنامه درسی پیش‌بینی کرده‌اند؛ معلم که مجری برنامه درسی است در کلاسی با تراکم بیش از ۴۰ نفر، به مبصری کلاس تغییر هویت داد و بخش قابل‌توجهی از زمان آموزش، هوا رفت. زمان باقی‌مانده نیز به ارائه درسی معلم نه فعالیت دانش‌آموز سپری شد و یادگیری در محل یادگیری جان داد.
nهدر رفتن 50 درصد سرمایه‌گذاری اقتصادی
وی با اشاره به اینکه البته این تصمیم بر کسانی که نگاه اقتصادی به آموزش‌وپرورش داشتند و مدعی بودند آموزش در مدارس دولتی نسبت به مدارس غیردولتی گران است امر پسندیده‌ای بود گفت: در حالی واقعیت این بود که ۵۰ درصد سرمایه‌گذاری اقتصادی به علت افت تحصیلی و فرار از تحصیل به هدر رفت و در درون، فاجعه آموزشی رخ داد.معاون اسبق وزارت آموزش‌وپرورش افزود: این مقدمات
آسیب شناسانه خفگی یادگیری نشان می‌دهد که ملاک تصمیم‌گیری در آموزش‌وپرورش باید یادگیری و رشد دانش‌آموز باشد و هر عامل دیگری در دامنه یادگیری، تعریف و خوبی و بدی آن ارزیابی میشود. ظلم و ستم در حکمرانی آموزشی، ظلم به یادگیری دانش‌آموزان است؛ گرچه در مقام توجیه و شعار، آن را تصمیمی عادلانه بدانیم.
- پیشنهادی برای دولت سیزدهم در آستانه بازگشایی مدارس
عضو شورای مرکزی کانون تربیت اسلامی با ارائه این پیشنهاد که دولت مردمی سیزدهم که با شعار عدالت آموزشی از فرهنگیان و خانواده‌ها رای گرفت و به او اعتماد کردند، به تعهد خود عمل کند و کلاس‌های آموزشی را با تراکم ۲۰ نفر در مهر ۱۴۰۰ اعم از حضوری و غیرحضوری ساماندهی کند و همه استلزامات این ساماندهی از قبیل استفاده از ظرفیت مدارس، معلمان شاغل با تدریس حداکثر ۴۰ ساعت (۱۶ ساعت اضافه‌کار) و بازنشستگان فرهنگی را فراهم کند تا تحول در آموزش آغاز شود تاکید کرد که در غیر این صورت کلاس‌ها بدون یادگیری خواهد بود.
nما جزو کشورهایی نیستیم که
به لحاظ آموزشی ساعات کمی کلاس داریم
محمدرضا نیک نژاد کارشناس آموزشی در این باره به آفتاب یزد گفت:«ساعت‌های آموزشی در کشورهای مختلف متفاوت است.در کشورهایی که آموزش پیشرو است به این شکلی که در ایران کلاس تشکیل داده میشود کلاس تشکیل نمی‌دهند. یعنی اینکه مثلا حداکثر نصف کلاس‌های برگزار شده در این کشورها به شکل کلاس‌های مدارس ایران است.ما از لحاظ سطح آموزشی نه جزو کشورهای اول و نه جزو کشورهای آخر هستیم.این نوع کلاس‌های متراکم ایران در ژاپن هم برگزار میشود.ژاپن کشور نسبتا پر جمعیتی است و کلاس‌های آموزشی در آنجا متراکم است اما کارآیی آموزش ظاهرا در آنجا متفاوت و موفق‌تر است. اما این نوع حرف‌ها پایه علمی دقیق ندارد. یعنی اینکه ما جزو کشورهایی نیستیم که به لحاظ آموزشی ساعات کمی کلاس داریم. شاید ساعت‌های حضور دانش‌آموزان در مدرسه کم باشد اما از لحاظ آموزشی میزان این ساعات پایین نیست. در کشورهای دیگر کلاس‌ها به قدری متنوع است که دانش‌آموزان برای حضور در مدارس انگیزه دارند از سوی دیگر در کشورهای با ساعات حضور بالای دانش‌آموزان در مدارس یک وعده غذای گرم به دانش‌آموزان عرضه میشود در صورتی که توزیع شیر در مدارس ایران سال هاست که با بودجه ثابت انجام میشود. پس این نوع حرف‌ها حرف درستی نیست.»
nعدم تغییر ساختار و برنامه آموزشی متناسب با تعطیلی
وی ادامه داد: « تعطیلی مدارس در پنجشنبهها شاید آموزش کشور را فشرده‌تر کرده است و مقداری بر کیفیت آموزشی لطمه وارد کرده است. اما بازهم در بسیاری از کشورها دانش‌آموزان دو روز در هفته تعطیلی دارند. مشکل در ایران این است که زمانی که مدارس را با زور و فشار در روزهای پنجشبه تعطیل کردند ساختار درسی مدارس تغییر نکرد و همان ساختار قبلی با زمان کمتر اجرا شد برای همین باعث شد که کلاس‌های مدارس تا ساعت حدود 3 بعدازظهر ادامه پیدا کند. این فشار آموزشی را زیاد کرد و کیفیت آموزش را پایین آورد. پس این بدان معنا نیست که تعطیلی پنجشنبهها به آموزش آسیب زده است بلکه تعطیلی پنجشبه‌ها ظاهرا هم مورد اقبال خانواده‌ها و هم مورد اقبال معلمین قرار گرفته است. زیرا آموزش در کشور ما ناکارآمد است و گریز از آموزش را در دانش‌آموزان ایجاد می‌کند لذا خانواده‌ها و دانش‌آموزان از تعطیلی استقبال می‌کنند. یک نگاه کلانی در این زمینه برای یافتن ریشه‌ها مورد نیاز است. اما اینکه ما تعطیلی پنجشنبهها را مقصر افت آموزشی بدانیم درست نیست.با توجه به استقبال خانواده‌ها و تجربه جهانی خیلی سخت است که تعطیلی مدارس در پنجشنبهها لغو شود.»
nسهم خواهی در آموزش و پرورش؟
نیک نژاد ادامه داد:« در دوره‌های قبلی سیاست‌های آموزش و پرورش به سمت تعدیل نیرو بود. این باعث شد که ساختار آموزشی به شدت به معلم نیازمند باشد اگر قرار باشد 40 نفر دانش‌آموز یک کلاس به دو کلاس تقسیم‌بندی شوند فشار بالایی به ساختار آموزشی وارد میشود زیرا اصلا معلمی برای این تعداد کلاس وجود ندارد.افزایش تعداد معلمان با روند کلی تعدیل نیرو همخوانی ندارد. البته به نظر من این سیاست از ابتدا سیاست اشتباهی بوده است و باید تعداد معلمان از ابتدا افزایش پیدا می‌کرده است. در زمان کوتاه چندساله راهی برای افزایش چشمگیر نیروها وجود ندارد.این حرف‌ها نشان‌دهنده عدم تخصص در موضوع آموزش و پرورش است.انتخاب وزیر در دولت جدید با توجه به گستره حامیان آقای رئیسی به نظر من به سمت سهم خواهی رفته است. یعنی اینکه الان گرایش‌های مختلف سیاسی انتطار دارند که سهم خودشان را از انتخاب وزرا، کابینه و معاونین داشته باشند. من تا کنون اینگونه حرف‌های سنگینی از کانون تربیت اسلامی نشنیده‌ام و به نظر من این گروه حامی آموزش و پرورش نیستند زیرا این حرف‌ها پایه علمی و تجربی دقیقی ندارد.این نوع سهم خواهی‌ها جایی در آموزش و پرورش این کشور نباید داشته باشد.»
nپرورش دانش‌آموزان جدی گرفته شود
فهیمه اکبری روانشناس علوم تربیتی نیز در این خصوص به آفتاب یزد
گفت:«در دنیا ساعت مشخصی برای آموزش دانش‌آموزان وجود ندارد و بیشتر تمرکز بر کیفیت آموزش است. در کشور ما وزارت آموزش و پرورش متولی امر آموزش است و متاسفانه خروجی مدارس کشور ما متمرکز بر آموزش نظری و تکالیف زیاد و پرحجم است.لذا در کشور ما اصلا به پرورش دانش‌آموزان اهمیتی داده نمی‌شود.در کنار آموزش دانش‌آموزان باید به مسئله پرورش هم توجه شود.یعنی اینکه ساعتی از آموزش دانش‌آموزان کم و به مباحثی مانند مهارت‌های زندگی،آموزش احساسات، آموزش حل مسئله، مهارت‌های دوستیابی،آموزش ارتباط متقابل و.... اختصاص داده شود.مباحثی که در تمام مراحل زندگی فرد به آن نیاز دارد و باید همه افراد جامعه آن‌ها را بلد باشند پس خیلی خوب است که این مباحث در آموزش‌های مدرسه گنجانده شود.از این طریق ما می‌توانیم آموزش با کیفیت داشته باشیم و در کنار آن زمان آموزش را افزایش بدهیم.ولی اگر صرفا افزایش زمان آموزش مدنظر باشد تنها برای دانش‌آموزان بیشتر خسته‌کننده میشود.از طرف دیگر در سال‌های اخیر والدین هم از این سیستم آموزشی خشک شاکی است. بنابراین افزایش زمان آموزش برای ارتقای تحصیلی تنها خانواده و دانش‌آموز را از مدرسه دلزده می‌سازد.همه افراد در زمینه تحصیلی استعداد ندارند و در زمینه‌های دیگر مانند موسیقی،ورزش و هنر استعدادهای بالقوه‌ای دارند که اگر محیط مناسبی برای آن‌ها فراهم شود این استعدادها شکوفا میشود. از بدو ورود دانش‌آموزان به دبستان باید استعدادیابی شود و آموزش باید در آن حیطه‌های حرکت کند آنموقع می‌توانیم زمان آموزش را افزایش دهیم. زیرا بر اساس علائق و استعداد کودک برنامه ریزی میشود و اینگونه فرد با علاقه بیشتری با مدرسه همراه میشود بنابراین این مسئله بسیار مهم است که در وهله اول توجه کیفیت محتوای آموزشی مورد توجه قرار بگیرد و استعدادهای دیگر کودکان به رسمیت شناخته شود. »
سایر اخبار این روزنامه
بررسی پرونده با حضور قاضی و کارشناسان در زندان
هشدار در مورد سهم خواهی از آموزش و پرورش
تشکر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای از مدال‌آوران کشورمان در المپیک 2020
استاندار ویژه برای دو استان
بازهم غیبت زنان درکابینه؟
اگر قرار بود جنگی رخ دهد در زمان ترامپ اتفاق می‌افتاد
کم حرفی در مورد طالبان
سازگاری شعار و مصلحت
خسوف در چهل ستون!
حالِ خوبِ مردم را خراب نکنیم!
