روزنامه جوان
1400/06/02
درگذشت اسلام‌شناس عدالتخواه
سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: علامه حکیمی، مجتهد شیعه، فیلسوف و نویسنده دایره‌المعارف اسلامی «الحیاه» که در ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستانی در تهران بستری شده بود، یک‌شنبه شب (۳۱ مرداد ماه) در منزلش دیده از جهان فرو بست. طبق اخبار اعلامی قرار است پس از انتقال پیکر وی به زادگاهش مشهد مقدس، امروز (سه‌شنبه) در جوار بارگاه ملکوتی عالم آل محمد (ص) به خاک سپرده شود. استاد محمدرضا حکیمی صاحب حدود ۵۰ اثر مختلف از جمله «دایره‌المعارف الحیاه»، «خورشید مغرب»، «عقل سرخ»، «عاشورا: مظلومیتی مضاعف»، «تفسیر آفتاب» و «من‌های فقر» پس از تحمل چند ماه رنج و سختی بیماری به دیار باقی شتافت. این استاد مبرز در ماه‌های اخیر چند بار به علت ابتلا به کرونا و نیز به دلیل ضعف جسمانی ناشی از بیماری در بیمارستان بستری شد و تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفت. وی که پس از بهبود نسبی و با نظر پزشکان از بیمارستان مرخص و روند درمانش در منزل پیگیری می‌شد، در آخرین دقایق روز یک‌شنبه دیده از جهان فرو بست. استاد حکیمی در سال ۱۳۲۶ وارد حوزه علمیه خراسان شد و ۲۰ سال از عمر خود را به تحصیل دروس مقدمات و سطح، خارج، فلسفه، ادبیات عرب، نجوم و تقویم گذراند. پیام تسلیت رهبر انقلابدر پی درگذشت این فقیه مجتهد، روز گذشته رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت این عالم و متفکر برجسته را تسلیت گفتند. متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
با تأسف و تأثر خبر درگذشت عالم و متفکر برجسته جناب آقای محمدرضا حکیمی قدس‌الله‌نفسه را دریافت کردم. ایشان دانشمندی جامع، ادیبی چیره‌دست، اندیشه‌ورزی نوآور و اسلام‌شناسی عدالتخواه بودند. ایشان عمر را فارغ از آرایه‌ها و پیرایه‌های مادی، در خدمت معارف والای قرآن و سنت گذرانده و آثاری ارزشمند از خود به جا نهادند. بهره‌گیری از محضر پرفیض و نفس گرمِ استادان معرفت و معنویت در مشهد مقدس، ذخیره‌ای از توکل و تعبد و غنای نفس در دل و جان این شخصیت عزیز به جا نهاده بود که تا آخر عمر با برکتش وی را استوار می‌داشت. اینجانب فقدان اندوهبار این رفیق دیرین را به خاندان مکرم حکیمی و بازماندگان به ویژه برادر بزرگوار ایشان و نیز به همه دوستان و علاقه‌مندان آن مرحوم تسلیت عرض می‌کنم و رحمت و مغفرت الهی را برای وی مسئلت می‌نمایم.» در پی گذشت این فیلسوف و فقیه مجتهد شخصیت‌های مختلف با صدور پیام‌های جداگانه‌ای ضایعه درگذشت وی را تسلیت گفتند. دکتر محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم نیز در بخشی از پیام تسلیتش با اشاره به ضایعه ارتحال علامه محمدرضا حکیمی نوشت: «جامعیت در عرصه‌های مختلف دانش، تسلط بر ادبیات و نوآوری در اندیشه‌ورزی از ایشان چهره‌ای بی‌بدیل در میان متفکران معاصر ساخته بود. در این غم جانکاه تنها تسلای ما، میراث فکری ماندگار ایشان در قالب کتاب‌های پرشماری است که ده‌ها سال سرچشمه اندیشه تشنگان «توحید» و «عدل» بوده است. علامه حکیمی همانگونه زیست که می‌اندیشید.» آثار و زندگی علامه
علامه حکیمی که در سال ۱۳۴۸ اجازه اجتهاد را از «آقابزرگ تهرانی» دریافت کرد و از سوی بزرگانی همچون امام خمینی (ره) با عناوینی همچون «جناب مستطاب ثقه‌الاسلام» خطاب می‌شد در زمان حیاتش توانست حدود ۵۰ اثر مختلف و متنوع را منتشر کند که از آن جمله می‌توان به آثاری همچون «من‌های فقر»، «شیخ آقا بزرگ تهرانی»، «بیدارگران اقالیم قبله»، «بعثت، غدیر، عاشورا، مهدی (عج)»، «حماسه غدیر»، «عقل سرخ»، «فاطمیات»، «عاشورا؛ غزه» و «سه یار خراسانی در انقلاب» اشاره کرد، البته کتاب معظم «الحیاه» به عنوان نخستین دائره‌المعارف مدون حدیثی شیعی با رویکرد طرح کلی اندیشه اسلامی بر اساس معارف اهل بیت (ع) از جمله برجسته‌ترین آثار این مجتهد فقید است. این مجموعه عظیم از جمله آثار توصیه شده درباره موضوع سبک زندگی و زیست مسلمانی و به تعبیر متفکران معاصر، عرضه عصری و تمدنی قرآن و روایات معصومین (ع) است. «الحیاه» کتابی ۱۲جلدی به زبان عربی، نوشته محمدرضا، علی و محمد حکیمی است که آغاز نگارش آن در سال ۱۳۵۳شمسی بوده و آخرین جلد آن در سال ۱۳۹۴ شمسی منتشر شد. مقام معظم رهبری ۱۳اسفند سال۱۳۷۰ در دیدار اعضای گروه ویژه و گروه معارف اسلامی صدای جمهوری اسلامی ایران در مورد علامه حکیمی فرمودند: «به سراغ شخصیت‌هایی هم که کنار هستند و در صحنه معارف مذهبی خیلی حضور پیدا نمی‌کنند، اما آماده هستند که به شما کمک کنند، بروید، مثلاً سراغ آقای محمدرضا حکیمی بروید و از ایشان استفاده کنید، بنابراین یک گروه مشاوره درست کنید و از این‌ها خوراک فکرىِ محتوایی بخواهید، این‌ها هم برنامه‌ریزی کنند و اصلاً به شما بگویند که امروز چه چیزی لازم است.»
دغدغه‌های علامه حکیمی در عرصه‌های مختلف زندگی همانند فعالیت‌های علمی و دینی‌اش بر مدار تقویت و توجه به امت اسلامی و مردم می‌چرخید. آذر ماه سال ۸۸ و پس از انتخاب علامه حکیمی به عنوان یکی از اساتید برگزیده به دلیل خدمت ۵۰ ساله به علوم انسانی در جشنواره فارابی، وی ضمن رد پذیرش این عنوان و جایزه در بخشی از پیام اعتراضی‌اش اعلام کرد: «همان گونه که پیشتر هم یادآور شده‌ام، بار دیگر تأکید می‌کنم که تا هنگامی که در جامعه ما فقر و محرومیت مرئی و نامرئی بیداد می‌کند، برگزاری چنین جشنواره‌هایی از نظر اینجانب در اولویت نیست. در این جشنواره از فاضلان و استادانی، به نام خدمت ۵۰ساله به علوم انسانی تجلیل شده است. پرسش این است آیا این علوم برای ثبت در کتاب‌ها و در دنیای ذهنیت است یا برای خدمت به انسان و حفظ حقوق انسان و پاسداری از کرامت انسان است در واقعیت خارجی و عینیت؟...». نامه علامه به فیدل کاسترو
استاد محمدرضا حکیمی ۱۹ سال پیش در پنجم مرداد ماه سال ۱۳۸۱ با ارسال نامه‌ای ۱۸ صفحه‌ای به همراه ترجمه اسپانیولی دو جلد از کتاب «الحیاه» به رئیس‌جمهور وقت کوبا (فیدل کاسترو) به تشریح و تبیین اصول متعالی و حیات‌بخش دین مبین اسلام و قرآن حکیم پرداخت که می‌توان آن را اقدامی به تأسی و تقلید از نامه معروف امام خمینی (ره) به گورباچف رهبر وقت شوروی و دعوت به اسلام قلمداد کرد.
در بخشی از این نامه مطول آمده است: «جناب آقای کاسترو! ملت ما که در این عصر اخیر توانست سلطنتی بسیار قدرتمند را ساقط و نابود کند و ارتشی مجهز را در برابر خود خاضع سازد و مستشاران فاسد و مفسده‌انگیز و سراسر سوء‌نیت امریکایی را- با آن شمار بسیار- از کشور ایران بیرون اندازد و لانه جاسوسی را (که نام مستعار سفارت بر خود داشت) بازپس گیرد و همچنین هشت سال جنگ نابرابر تحمیلی را تحمل کند و همه تحریم‌ها را از سر بگذراند، همه از این بود که دوباره روحی از «قرآن» در کالبد او دمیده شد و خونی از «عاشورا» در رگ‌های او به جوش آمد و در معابر و میدان‌ها به پا خاست و خون حسین (ع) را بر رواق بلند زمان پاشید و زندگی ظلم‌پذیر را زندگی ظلم‌ستیز کرد.»
سایر اخبار این روزنامه
درگذشت اسلام‌شناس عدالتخواه
نماینده یک ملت بودم و باید مدال می‌گرفتم
کرونا را باید در ۴ ماه مهار کنیم
از رئیس قبلی بپرسید علت آشفتگی کرونایی چیست!
اژه‌ای: با خائنان به سلامت مردم قاطعانه برخورد می‌کنیم
فضای ضدمافیا در روز سوم
تجربه تاریخی دولت دوازدهم برای کمک به دولت سیزدهم
بسیج کرونایی‌ها را قرنطینه و مایحتاج آن‌ها را فراهم می‌کند
در محافل بین‌المللی یک تنه فکر حاضران را تغییر می‌داد!
پراید ۱۵۰ میلیونی محصول بنگاه است نه دلال
فرجه فرار امریکا، فقط تا ۹ شهریور
گروه‌های افغانستانی از فرصت خروج امریکایی‌ها بهره بگیرند
مطالباتی که طالبان بایستی برآورده کند
وقتی نقره المپیک میلیونی می‌ارزد و فوتبالی بودن میلیاردی!
