روزنامه ابتکار
1400/07/10
ترمز افزایش قیمت کشیده میشود؟ تجربه شکست خورده «دستور»
کیمیا نجفییک اقتصاددان می‌گوید: برای کنترل تورم باید تولید افزایش یابد و بخش خصوصی آزاد باشد. دولت باید اقتصاد را رها کند و تنها بر روی آن نظارت داشته باشد.
سرعت افزایش قیمت کالاهای مصرفی روز‌به‌ر‌وز سفره خانوارها را کوچک‌تر می‌کند به گونه‌ای که آنها به ناچار برخی اقلام ضروری را از سبد خرید خود حذف کرده و سعی در جایگزین کردن کالاهای دیگر با قیمتی پایین‌تر دارند و این در حالی است که پس از مدتی همان کالاهای جایگزین نیز با افزایش قیمت مواجه شده و آنها هم به تدریج از سبد خرید حذف می‌شوند. حال با توجه به تاخت‌وتاز تورم طی سال‌های گذشته این پرسش مطرح میشود که آیا راهی برای کم هزینه کردن سفره خانوارها وجود دارد؟
ترمز افزایش قیمت کشیده میشود
اخیرا احسان خاندوزی وزیر اقتصاد با توجه به افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها گفته است: «برای کنترل افزایش قیمت‌ها اقداماتی از جمله کنترل نوسانات نرخ ارز از طریق افزایش فروش نفت و میعانات در دستور کار قرار گرفته است. متاسفانه آمار افزایش بیش از ۳ درصدی متوسط قیمت‌ها در اقلام مصرفی خانوار در شهریور ماه خبر بسیار ناخوشایندی است و این نرخ باید حتماً در ماه‌های آینده کنترل شود.»
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره دلایل این تورم گفته است: «بخشی از این تورم مربوط به افزایش قیمت ارز و همچنین فشار کسری بودجه در ماه‌های ابتدایی سال است که موجب برداشت بیش از اندازه از بانک مرکزی شد. سیاست اقتصادی با تاخیر تاثیر خود را خواهد گذاشت و اگر دولت با ۵۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه در چهار ماه نخست امسال از بانک مرکزی استقراض کرد این موضوع خود را در ماه‌های ششم و هفتم نشان می‌دهد. دولت سیزدهم برای کنترل افزایش قیمت‌ها اقداماتی از جمله کنترل نوسانات نرخ ارز از طریق افزایش فروش نفت و میعانات که در دستور کار قرار گرفته است. همچنین برای تسهیل دسترسی به ارزهای بلوکه شده کشور در سایر کشورها تدابیری در روزهای اخیر اتخاذ شده است. درباره استقلال از بانک مرکزی نیز اقداماتی انجام شده و بر خلاف پنج ماه ابتدایی سال، دولت سیزدهم در شهریور بدون یک ریال استقراض جدید از بانک مرکزی توانست بودجه خود را تامین کند و زودتر از پایان شهریور حقوق کارکنان دولت واریز شد. ما در ماه‌های ابتدایی سال، ۱۶ هزار میلیارد تومان تامین مالی از طریق فروش اوراق داشتیم که این رقم در یک ماه اخیر، به ۲۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. تداوم این اقدامات، می‌تواند کنترل تورم و کشیده شدن ترمز افزایش قیمت‌ها را در پی داشته باشد هرچند ممکن است با چند ماه فاصله، تاثیر بگذارد.»
اقتصاد دستوری نیست
صحبت‌های وزیر اقتصاد در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند کاهش قیمت‌ها بستگی به اجرای سیاست‌های درست داشته و با دستور نمی‌توان راه به جایی برد. در این راستا علی قنبری، اقتصاددان با اشاره به صحبت‌های خاندوزی درخصوص کشیده شدن ترمز افزایش قیمت‌ها، به «ابتکار» می‌گوید: اقتصاد دستوری نیست و کنترل قیمت هیچگاه به دستور نیاز ندارد. این یک اشتباه است که ما گمان کنیم می‌توان با گفتن «باید» تورم را کنترل کنیم. برای کنترل قیمت کالاهای مصرفی باید عرضه در جامعه مناسب باشد.
وی می‌افزاید: برای کنترل تورم باید واردات و صادرات در کشور رقابتی شود، تولید افزایش یابد و بخش خصوصی آزاد باشد. دولت باید اقتصاد را رها کند و تنها بر روی آن نظارت داشته باشد.
این اقتصاددان با اشاره به افزایش نرخ ارز ادامه می‌دهد: قیمت ارز طی ماه‌های اخیر افزایش پیدا کرد و به دنبال آن ما شاهد گران شدن کالاها نیز بودیم. متاسفانه تا کنون دولت نتوانسته قیمت‌ها را کنترل کند و من معتقدم تنها راه کنترل قیمت‌ها این است که عرضه و تقاضا مناسب باشد. هنگامی که عرضه و تولید رقابتی شود کالاها در فضای رقابتی قرار می‌گیرد و قیمت‌ها کنترل خواهد شد. اگر چنین فضایی ایجاد نشود با توجه به مشکلات کنونی کالا ارزان نخواهد شد و تورم افزایش پیدا خواهد کرد.
قنبری در پاسخ به این پرسش که آیا کنترل نرخ ارز امکان‌پذیر خواهد بود یا خیر و کاهش نرخ دلار تا چه اندازه می‌تواند قیمت کالاهای مصرفی را کنترل کند؟ می‌گوید: ما باید برای کنترل تورم شرایط کشور را امن کنیم تا سرمایه‌گذاری، تولید، صادرات و واردات و ... به حالت طبیعی باز گردند. به بیانی دیگر فضای اقتصاد کشور باید رقابتی باشد در غیر این‌صورت امکان کنترل نرخ ارز و همچنین کنترل قیمت کالاهای مصرفی وجود ندارد.
وی اظهار می‌کند: من گمان می‌کنم ادامه شرایط فعلی اجازه ترمز افزایش قیمت دلار و به دنبال آن کالاهای دیگر را نخواهد داد. همانطور که کفتم باید شرایط رقابتی باشد و از سوی دیگر به دنبال عادی شدن روابط کشور با دیگر کشورها باشیم.
وی به اهمیت به نتیجه رسیدن برجام و FATF اشاره می‌کند و در این خصوص می‌گوید: روابط خارجی ما باید به روال طبیعی بازگردد، باید بحث برجام و FATF هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد در غیر این صورت امکان کنترل نرخ ارز وجود نخواهد داشت.
وی می‌افزاید: این روزها ارزی در کشور نیست که بخواهیم کنترل کنیم. اگر ارزی بود با توجه به محدودیت تقاضا باید نرخ دلار کنترل می‌شد. در حال حاضر با اینکه تقاضایی در بازار وجود ندارد اما به دلیل کمبود ارز، قیمت‌ها افزایشی است. بنابراین برای کنترل و مدیریت اقتصاد باید به مسائل گفته شده توجه ویژه‌ای شود.
سایر اخبار این روزنامه
ابراهیم رئیسی به استان کهگیلویه و بویراحمد سفر کرد
بررسی مشکلات عشایر در هفتمین سفر استانی رئیس جمهوری
محمدعلی وکیلی
دیوانداری کشور گرفتار سکته؟
معادلاتی که عربستان را تشویق به مذاکره با ایران می‌کند
ایران و عربستان یک گام تا آشتی
آیا خشونت در بازی‌های ویدئویی تنها عامل بروز ناهنجاری در نوجوانان است؟
«گیم»؛ بهانه کم‌کاری‌های اجتماعی
پیک پنجم تمام نشده، باید منتظر پیک ششم کرونا باشیم؟
احتمال تکرار اشتباه در تعطیلات پیش رو
ترمز افزایش قیمت کشیده میشود؟
تجربه شکست خورده «دستور»
امیر حیدری: فعالیت اسرائیل کاملا در رصد است
مانور اقتدار در شمال غرب کشور
محسنی اژه‌ای:
فرآیند صدور مجوزهای مورد نیاز فعالان اقتصادی تسریع شود
وزیر کشور:
سوءتفاهم‌ها با جمهوری آذربایجان حل میشود
بحران و هرج و مرج سوخت در انگلیس
پمپ‌های بنزین بسیاری هنوز خالی هستند
تورم منطقه یورو به بالاترین سطح در ۱۳ سال گذشته رسید
استانداری هرمزگان: احتمال نیاز به تخلیه اضطراری برخی روستاهای جاسک و سیریک
توفان حاره‌ای شاهین در مسیر سواحل جنوبی ایران
نمایندگان به وعده خود عمل نمی کنند؟
آزمون مهم بهارستان در برابر شفافیت آرا
