بحران اقتصادی، کاهش ارزش لیر و ادامه اعتراض‌های خیابانی در ترکیه

 
سرویس خارجی-

ترکیه که روابط خوبی با آمریکا و رژیم صهیونیستی دارد و از اعضای اصلی ناتو هم هست، روزهای پرالتهابی را پشت سر می‌گذارد. این کشور چندین دهه برای عضویت در اتحادیه اروپا، هر آنچه غرب گفت اطاعت کرد اما در آخر عضو نشد. سیاست‌های اردوغان پس از انقلاب‌های عربی نیز از سوی همین کشورهای غربی برای کشورهای درگیر انقلاب به عنوان یک الگو تئوریزه می‌شد. حالا این کشور که از سوی غرب تحریم هم نیست، دچار بحرانی عجیب در حوزه اقتصاد شده است.


سیاست‌های رئیس‌جمهور ترکیه باعث کاهش بی‌سابقه ارزش پول ملی این کشور شده است. تنها در روز سه‌شنبه گذشته پول ملی ترکیه یعنی لیر 15 درصد سقوط کرد و هر دلار آمریکا برابر با 13.5 لیر شد. این مسئله مردم ترکیه را خشمگین کرده و خواستار استعفای اردوغان و برگزاری انتخابات زودهنگام شده‌اند.
کنفدراسیون اتحادیه‌های کارگری انقلابی ترکیه در اسلامبول، آنکارا و دیگر شهرهای این کشور نیز اقدام به برگزاری راهپیمایی اعتراضی نسبت به وضعیت معیشتی خود کرده‌اند. معترضان شعار می‌دهند: «دیگر بس است، نمی‌توانیم بگذرانیم.» آنها خواستار رسیدن حداقل حقوق در سال آینده به 5200 لیره هستند که در حال حاضر 3570 لیره
است. در بیانیه قرائت شده در اسلامبول آمده: «تسلیم فقر و ارزان کردن نیروی کارمان نمی‌شویم. زمستان سخت کارگران را به بهار تغییر خواهیم داد. این کشور، این مردم و این طبقه کارگر فروشی نیستند.»
از سوی دیگر هزاران تن از مردم عصبانی و خشمگین ترکیه چهارشنبه گذشته در آستانه افزایش شدید قیمت‌های سوخت در پی سقوط ارزش لیر، در مقابل جایگاه‌های سوخت این کشور صف بستند. گروهی از مردم نیز برای دومین روز متوالی در خیابان‌ها دست به تظاهرات زدند. فیلم‌های خبرگزاری رویترز نشان می‌دهد که در اعتراضات روز چهارشنبه در محله کادی‌کوی اسلامبول شماری از معترضان بازداشت و به زور به داخل خودروهای پلیس‌انداخته شدند. اتحادیه کارکنان انرژی، بنزین و جایگاه‌های سوخت ترکیه اعلام کرده بود که قیمت بنزین از نیمه‌شب چهارشنبه به ازای هر لیتر «یک لیر» افزایش خواهد یافت. خبرگزاری رویترز می‌گوید که این افزایش دامنه‌دار موجب تشکیل صف‌های طولانی در مقابل جایگاه‌های سوخت و بروز درگیری‌هایی در پمپ بنزین‌ها شده است.
اعتراضات مردم به اوضاع معیشتی در حالی است که اردوغان، پیش از این در اظهاراتی از شهروندان کشورش خواسته بود «کمپین‌ها علیه ترکیه» را نادیده بگیرند: «اگر آنها دلار دارند، ما هم خدا و مردم را داریم.» همزمان رئیس‌بانک مرکزی ترکیه در اظهاراتی عجیب بدون اشاره به تضعیف پول ملی این کشور، گفت که بخش بانکداری این کشور بسیار قدرتمند است.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری آناتولی، رئیس‌بانک مرکزی ترکیه که در جمع مدیران ارشد بانکی این کشور حضور یافته بود در پایان نشست خود به خبرنگاران گفت بخش بانکداری این کشور بسیار قدرتمند است.
«شهاب کاوچیوغلو» با بیان اینکه نظام بانکی این کشور یکی از موفق‌ترین نظام‌های بانکی جهان است افزود: «در نشست خود با مدیران بانکی طیف وسیعی از موضوعات از جمله نرخ تورم، سیاست‌های پولی و توسعه اقتصادی جهانی را بررسی کردیم.» رئیس‌بانک مرکزی ترکیه پیش از این پشت درهای بسته با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه درخصوص وضعیت بازار ارز دیدار داشت.
به دنبال تصمیم غافلگیرکننده بانک مرکزی در کاهش دو درصدی نرخ بهره، ارزش لیر دچار سقوط بی‌سابقه‌ای شده است. بانک مرکزی ترکیه با صدور بیانیه‌ای از نرخ‌های غیرواقعی در بازار ارز انتقاد و اعلام کرده بود این نرخ‌ها با واقعیت‌های بنیادین اقتصاد ترکیه هم خوانی ندارند.
وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی ترکیه بیش از پیش باعث نگرانی فعالان اقتصادی این کشور شده و شدت تمایل آنها برای تبدیل لیر به دلار را بیشتر کرده است.
همزمان با اوج گرفتن نرخ تورم، نرخ بیکاری نیز در این کشور سیر صعودی به خود گرفته و اصرار مقامات ارشد دولت اردوغان به کاهش بیشتر نرخ بهره، احتمال بیشتر شدن تورم را نیز افزایش داده است. تورم ترکیه تا پایان ماه اکتبر(مهرماه) بالای ۱۹ درصد بوده است. در حال حاضر هر دلار بالای ۱۲ لیر قیمت دارد.