هوادار محروم شد، نه سرخابی

پرسپولیس، استقلال و گل‌گهر از لیگ قهرمانان آسیا کنار گذاشته شدند، اتفاقی که اصلاً در شان فوتبال ما به‌عنوان یکی از قطب‌های فوتبال آسیا نیست، به‌خصوص که در سال‌های اخیر تیم‌های ایرانی به‌ ویژه پرسپولیس تنور لیگ قهرمانان آسیا را با تماشاگر، هوادار و بازی‌های خوب گرم نگه می‌داشتند. قبل از کرونا، همیشه پرتماشاگرترین بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا مربوط به میزبانی‌های نماینده‌های ایران می‌شد. فوتبال باشگاهی شوق و نشاط به جامعه به‌خصوص نسل جوان تزریق می‌کرد، باعث می‌شد آدم‌ها از نسل‌ها، طبقات و شرایط متفاوت به بهانه فوتبال به هم نزدیک شوند و هر کدام یک سهم مشترک در هواداری از تیم‌های محبوب‌شان داشته باشند. فوتبال ارزان‌ترین، پرهیجان‌ترین و در دسترس‌ترین سرگرمی پیر و جوان، زن و مرد و همه قشرهای جامعه بود اما حالا با محروم شدن تیم‌های پرطرفدارمان، شوک بزرگی به فوتبال ما، به‌خصوص هواداران وارد شده است. برای مدیران که در بهترین حالت رضایت وزارت ورزش برای‌شان مهم بود شاید این حذف خیلی هم بهتر باشد چون بخشی از دغدغه یارگیری، تدارکات و هزینه‌ها کم می‌شود اما این هوادار است که سرخورده و ناراحت می‌شود. در این پرونده، در خلال چند گفت‌وگوی خواندنی ماجرا را از ابعاد مختلفی بررسی کرده‌ایم. با ما باشید. 
 
سرخوردگی‌‌های یک حذف جنجالی
ناراحتی هوادار بابت حذف دو تیم پرهوادار از آسیا با حالت معمولی که این دو تیم به‌‌خاطر رقابت فوتبالی حذف می‌‌شدند متفاوت است، این ‌‌بار پای سرخوردگی در میان است  


سید سورنا ساداتی | روزنامه‌نگار
هواداری حس خوبی است، این‌‌که در موفقیت یک گروه سهیم باشی، ضربان قلبت با هیجان بازی آن‌‌ها کم و زیاد شود، دل‌‌خوش باشی که اگر مشکلات زیاد است اما چیزی هست که می‌‌توان به آن دل‌‌بست و جای کمبودها را پر کند اما هواداری در ایران مصائب عجیبی دارد. از تیم ملی بگیرید تا باشگاه‌‌ها. همین «پدیده» که چند سال جزو تیم‌‌های صدر جدول بود و حتی اگر به تیم سرحال و رویایی برانکو نخورده بود می‌‌توانست قهرمان لیگ برتر باشد این‌‌ روزها شرایط خیلی عجیبی دارد. این را ‌‌که چرا فوتبال ما ادعای حرفه‌‌ای دارد اما این‌‌ قدر مدیریتش آماتور و متزلزل است همه می‌‌دانیم، این‌‌که چرا حتی تیم‌‌های سطح پایین از کشورهایی که امکانات کم دارند و در مواردی شرایط جنگی را تجربه می‌‌کنند مجوز حرفه‌‌ای گرفته‌‌اند اما دو باشگاه اصلی قدرت اصلی فوتبال آسیا ممکن است چند سال از حضور در لیگ قهرمانان محروم شوند هم در جای خودش باید بحث شود اما این‌‌ که چه‌‌چیزی را در این شرایط از دست می‌‌دهیم و تبعات این اتفاق برای فوتبال و جامعه هواداری ما چیست موضوع اصلی ماست.
  شادی و نشاط فوتبالی تعطیل!
اگر هر روز «خندوانه» هم پخش شود نمی‌‌تواند به‌‌ اندازه یک موفقیت ورزشی نشاط فراگیر ایجاد کند. یک برنامه شاد تلویزیونی درنهایت در لحظه شادی ایجاد می‌‌کند، چون مخاطب، خودش را بخشی از برنامه نمی‌‌داند و تعاملش با اثر یک‌‌ طرفه است، اما حس غرور و نشاطی که موفقیت ورزشی ایجاد می‌‌کند متفاوت است، چون مخاطب ورزشی مثل فوتبال، خودش را هوادار و در حقیقت مالک تیم و بِرندش و سهیم در هر موفقیتی می‌‌داند. حالا از همین بحث می‌‌شود فهمید سوءمدیریت موجود در حذف استقلال و پرسپولیس چه سرخوردگی بدی ایجاد می‌‌کند. چون دیگر پای نرفتن به آسیا، یا شکست در بازی‌‌ها در میان نیست، ماجرا این است که از رقیب شکست نخوردیم، خودمان باعث حذف شدیم.
  بی‌‌اثر شدن کارکرد فوتبال با کاهش کیفیت و هیجان
فوتبال می‌‌تواند سر مخاطبی را که رنج اقتصادی، بیکاری، ازدواج و... دارد گرم کند، اما پیامدهای اتفاق اخیر فقط محدود در حذف دو تیم نیست، سطح لیگ پایین می‌‌آید چون دیگر قهرمان شدن یا سهمیه گرفتن معنایی ندارد، بازیکنان بی‌‌انگیزه می‌‌شوند و مهم‌‌تر این‌‌که شاید از این دو باشگاه بروند چرا که هیچ تضمینی نیست با این مدیریت سال‌‌های بعد هم این دو تیم بتوانند در آسیا باشند. چون قیمت یک بازیکن که در آسیا می‌‌درخشد کاملاً متفاوت است. وقتی کسب عنوان بی‌‌معنی شود هیجان لیگ پایین می‌‌آید و کم کم فوتبال آن اثر خودش را در تهییج مردم و سرگرم کردن‌‌شان  از دست می‌‌دهد و پدیده بی‌‌اثری می‌‌شود در حد فیلم سینمایی اکشن، اما بی معنی. چرا خیلی از ما فوتبال با کیفیت خارجی را دوست نداریم اما حوصله تماشای بازی‌‌های بی‌‌کیفیت داخلی را داریم؟ چون هوادار هستیم و در برد و باخت تیم مان سهیم. اما در این شرایط همه‌‌چیز متفاوت می‌‌شود. حالا فوتبالی که باعث نشاط در جامعه بود کارکردی عکس وظیفه‌‌اش دارد تا به ما یادآوری کند کسی دغدغه هوادار و نشاط فوتبالی جامعه را ندارد وگرنه امروز وضعیت چیز دیگری بود.


 
این اتفاق در درازمدت خوشحال کننده خواهد بود
دکتر صبوری، جامعه‌شناس معتقد است ماجرای اخیر در بلند مدت به نفع ساختار فوتبال است
دکتر صبوری، جامعه‌شناس و عضو هیئت موسس انجمن جامعه، فرهنگ و ورزش درباره‌ حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ آسیا و تاثیراتی که این حذف بر جامعه می‌گذارد، می‌گوید: «حذف این دو تیم به نظرم ما را به خودمان نزدیک می‌کند، یعنی شهروندان در مواجهه با پدیده‌های اجتماعی گاهی ممکن است غمگین یا شاد شوند. اما در این مسئله ناراحتی پیش نخواهد آمد و این اتفاق می‌تواند به صورت یک تصدیق و حکم تاییدی باشد از تمام تصوراتی که یک شهروند ایرانی راجع به خودش و جهان پیرامونش دارد. این تصدیق برای جامعه از این نظر که احساس می‌کند همه‌چیز با هم جور است و همه‌چیز به همان تلخی و ناکارآمدی است که در دیگر ابعاد زندگی اجتماعی هم با آن دست وپنجه نرم می‌کند. پس این اتفاق احتمالا در لایه‌های عمیق‌تر جامعه در بلند مدت خوشحال کننده خواهد بود».

   تا زور بالای سرمان نباشد جواب نمی‌دهد!
دکتر صبوری که سابقه عضویت در شورای سردبیری جامعه شناسی ورزش، رادیو ورزش را هم دارد در ادامه اعمال زور در این راستا را به نفع این دو باشگاه می‌داند و می‌گوید: «همان گونه که در بقیه مسائل زندگی تا وقتی زور بالای سر ما نباشد تکلیف بلاتکلیفی زندگی خودمان را روشن نمی‌کنیم احتمالا طرفداران آن دو تیم هم می‌توانند تصور کنند این زوری که از نهاد‌های بالادستی به جامعه ورزش حکم شده است در درازمدت باعث بیرون رفتن این دو تیم از بلاتکلیفی چندین ساله‌ای می‌شود که هر بار قول نظم و ساختار سیستماتیک و خصوصی سازی‌اش به شهروندان و مخاطبان و خبرنگار‌ها داده شده است. بله این حذف، در وهله‌ اول ناراحتی عمیقی برای سیل طرفداران دو تیم محبوب پایتخت به وجود می‌آورد ولی طرفداران این دو تیم بعد از چند روز خواهند گفت غیر از این انتظاری نداشتیم و این فشار شاید بالاخره باعث شود این دو باشگاه سروسامانی بگیرند. البته برای این هواداران این اتفاق حس خوبی نخواهد داشت اما من احساس می‌کنم لایه‌های منطق اجتماعی همیشه عمل کرده  و به گفتمان اجتماعی چه در فضای مجازی و چه در جمع خصوصی یا کل‌کل طرفداری در می‌آید و این گفتمان را احتمالا به این نتیجه برساند که در مدت طولانی به نفع این دو تیم خواهد بود و می‌تواند به این دو تیم سروشکل ساختاری بدهد آن هم درست بعد از مدت‌ها و در حالی که تمام تلاش‌هایی که از داخل بوده به شکست انجامیده است. همان طور که مستحضرید،دو دهه است راجع به خصوصی سازی این دو تیم بحث شده و نتیجه‌ای نداشته است».  
    ظاهر سازی بی فایده است
دکتر صبوری  با بیان این که با جهانی شدن و جهانی فکر کردن فاصله داریم، ظاهرسازی را بی‌فایده می‌داند و اضافه می‌کند: «مسئله این است که ساختارهای رسمی و اراده‌ سیاسی ما وقتی قرار است با جهان و جهانی سازی حرکت کند، کار نمی‌کند و این تفاوت از نظر من جامعه‌شناس در این است که وقتی قرار است خودمان را به شکل مدرن و منظم دربیاوریم تا بتواند پاسخ گوی نیازهای جامعه باشد، نیازمند یک حالت خودجوش و تنظیم کننده از داخل است. یعنی شما این نیروها را در راستای به‌روز کردن ساختارهای اجتماعی خودتان چیدمان می‌کنید اما وقتی این ساختار از بیرون تحمیل شود، کار نمی‌کند، شاید بتوانید ظاهر را آرایش کنید اما نیروهای درونی و ساختار درونی را ندارید. چیزی که سال هاست در وزارت ورزش برای انتقال این دو تیم رخ می‌دهد. این ظاهرسازی درست مانند وقتی ‌است که شما یک مانکن را آرایش ‌کنید و بگویید این یک انسان زنده است».
 
دلخوشی هواداران در این وضع اقتصادی و کرونا، بازی های آسیایی بود
 حسین بادامکی در گفت وگو با زندگی سلام  اظهار می کند بازی‌های آسیایی امسال را که از دست دادیم، باید برای سال آینده از همین الان به فکر بیفتیم
بالاخره کابوس تلخ حذف پرسپولیس و استقلال از لیگ قهرمانان آسیا به حقیقت پیوست. طبق اعلام کنفدراسیون فوتبال آسیا، نهاد مستقل کنترل ورودی کنفدراسیون فوتبال آسیا (ECB) تصمیم گرفت مجوز باشگاه‌های پرسپولیس، استقلال و باشگاه گل گهر سیرجان، برای حضور در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲۰۲۲ را لغو کند. این ماجرا که از چند روز پیش خبرساز شده حالا واکنش‌های زیادی به دنبال داشته است. در ادامه پرونده امروز سراغ حسین بادامکی، بازیکن سابق پرسپولیس و سرپرست فصل گذشته پدیده رفتیم که چهره آشنایی برای ورزشی‌ها به خصوص مشهدی هاست.

 تکرار حذف تیم‌هایمان از رقابت‌های ورزشی تبعات بدتری دارد
بادامکی در گفت وگو با خبرنگار ما خاطر نشان می کند دنبال مقصر نباشید اما برای برگرداندن تیم های مان به بازی های آسیایی فکر کنید: «برای امسال که فکر نمی‌کنم دیگر به آسیا برگردیم و اتفاق خاصی بیفتد. ما باید تلاش کنیم که در سال‌های بعد و فصل آینده لیگ قهرمانان شرایط و ضوابط ای اف سی که در همه جای جهان هم وجود دارد رعایت شود. چون اگر این اتفاق در فصل‌های بعدی هم تکرار شود تبعات خیلی بدتری دارد. باید دعا کنیم که مسئولان ورزشی مان به فکر بیفتند وگرنه شرایط امیدوارکننده نیست.»
 حذف سرخابی خیلی از هواداران را سرخورده می‌کند!
از بازیکن سابق پدیده می پرسیم که چقدر به بازگشت سرخابی به لیگ قهرمانان آسیا امیدوار است؟ پاسخ می‌دهد: «ماجرای حذف استقلال و پرسپولیس باید حل شود. اگر بخواهیم تیم‌های مان در آسیا بازی کنند باید این مشکل حل شود. هرچند که برگشت مان به بازی های آسیایی کار سختی است اما امیدوارم که حل شود. قطعا یک سری محدودیت‌هایی هست اما باید امیدوار بود. استقلال و پرسپولیس دو تیم پرطرفدار هستند و هواداران زیادی در ایران و حتی خارج از ایران دارند. در این شرایط اقتصادی و وضعیت کرونا دلخوشی بسیاری از هواداران، دیدن بازی‌ها به خصوص بازی های آسیایی است. وقتی مردم می‌بینند دو تیم پرطرفدارشان نمی‌توانند در آسیا بازی کنند بسیاری از آن‌ها سرخورده می‌شوند. این ماجرا روی استقبال عمومی مردم از فوتبال هم تاثیر دارد. وقتی هواداران ببینند که تیم‌هایشان در آسیا جایی ندارند از هواداری دست می‌کشند و این موضوع در میزان تماشاگر و علاقه مندی‌های فوتبالی تاثیر دارد.»
  به اتفاقات عجیب و غریب عادت کرده‌ایم!
حسین بادامکی ادامه می‌دهد: «ازدوش ورزشگاه بگیرید تا دولتی بودن ورزش، گاف‌ها و بدهی‌های باورنکردنی و ... بسیاری از مواردی که دو تیم ما به خاطر این ها از آسیا حذف شدند موضوعاتی هستند که در فوتبال جهان حل شده‌اند. فکر نمی‌کنم در هیچ جای جهان این شرایط وجود داشته باشد که با این حجم از هوادار اما ورزشگاه های مان هنوز استانداردهای اولیه را ندارند. این البته خیلی عجیب نیست. متاسفانه در کشور ما همیشه اتفاقاتی می‌افتد که در هیچ  جای جهان سابقه نداشته است. نه تنها در فوتبال بلکه در زمینه‌های دیگر هم از این ماجراها دیده ایم. فقط باید دعا کنیم که مسئولان ورزشی‌مان به فکر بیفتند و کاری کنند.»
 
سال هاست داریم AFC
را گول می زنیم
گفت و گو با  تنها خبرنگار ایرانی که برای انتخاب بازیکن سال جهان حق رای دارد،  درباره عواقب و عوامل حذف 2 تیم پرطرفدار از لیگ قهرمانان آسیا

حذف دو تیم بزرگ استقلال و پرسپولیس، داد همه هواداران فوتبال را درآورده است. از مردم عادی که با فوتبال زندگی می‌کنند گرفته تا افراد معروف و شناخته‌شده در جامعه، رسانه‌ای‌ها، کارشناسان و صاحب‌نظران. به همین دلیل با سیامک رحمانی، مدیر پایگاه خبری «برترین‌ها» که سال‌ها خبرنگار ورزشی بوده است درباره حذف تیم‌های ایرانی از لیگ قهرمانان آسیا صحبت کردیم. او که عضو ایرانی هیئت داوری توپ طلا و انتخاب بازیکن برتر سال فیفاست، دل پری از این ماجرا دارد و درباره دلیل این اتفاق و تبعاتش در جامعه و آثار آن  روی روان مردم حرف‌هایی دارد که با ما در میان می گذارد.

  مردم حق دارند دل شکسته باشند
«هواداران فوتبال هیجان‌انگیزترین رقابت باشگاهی فصل بعد را از دست داده‌اند.» رحمانی با ناراحتی این موضوع را می‌گوید و ادامه می‌دهد: «باید به مردم حق داد که خشمگین و دل‌شکسته باشند اما غم‌انگیزتر از این موضوع، باور این واقعیت است که خشم و اعتراض‌ها بی‌فایده خواهد بود. تغییری در مدیریت فوتبال و ورزش ایران رخ نخواهد داد و انتظار هر اصلاح و جبرانی، خوش‌خیالی است. سطح اول چنین اتفاق ناگواری که می‌تواند مردم را عصبانی کند و این ناراحتی و سرخوردگی بدیهی هم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قابل دیدن است، این است که مردم چند مسابقه فوتبال را از دست می‌دهند اما خود این اتفاق و تبعاتش بعد از چند روز فراموش می‌شود و بعد از شروع بازی‌ها و در جریان مسابقات چند روزی دوباره هواداران ناراحت می‌شوند و تمام. ولی سابقه نشان داده است که این فجایع در فوتبال ما باز هم تکرار می‌شود. این مسئله مهم است که مردم را بیشتر از موضوع حذف تیم‌ها ناراحت می‌کند. این که مردم تجربه کرده‌اند راه‌حلی در برون‌رفت از این قضیه وجود ندارد و مدیریتی هم نیست که مشکلات را به صورت بنیادی حل کند. این موضوع بیشتر از آن نارضایتی، اندوه و خشمی که الان به طور مقطعی وجود دارد، روی روحیه و روان مردم تاثیر می‌گذارد و بار دیگر به مردم یادآوری می‌کند که متاسفانه از سوی مدیران ورزشی و کسانی که می‌توانند کمک کنند، درسی گرفته نمی‌شود و تجربه‌ای به دست نمی آید.»
  شرایط مدیریتی مسبب این اوضاع است
این خبرنگار باسابقه ورزشی ناراحتی مردم را در همین سطح نمی‌داند و
این‌ گونه توضیح می‌دهد که سرخوردگی فراتر از این حرف‌هاست: «این برای مردم خیلی دردناک است که حس می‌کنند یک اتفاق و حادثه نیست، بلکه یکی از سلسله اتفاقات و زنجیره رویدادهایی است که ما باید بابت ناتوانی‌مان تجربه کنیم و به خاطر آن از حق طبیعی‌مان محروم شویم. چه هزینه‌ای باشد که برای مربی تیم ملی داده‌ باشیم، یا شکست‌های ورزشی قبلی یا بسته شدن پنجره نقل و انتقالات، یا تعلیق فدراسیون فوتبال و موارد دیگری که تاکنون تجربه کرده‌ایم. عده‌ای می‌پرسند چرا همه این اتفاقات در فوتبال ایران رخ می‌دهد؟ چون شرایط مدیریتی دست به دست هم داده‌اند این وضع به وجود بیاید. شرایط اقتصادی، نبود اسپانسر بین‌المللی، پرداخت نشدن حق پخش‌ها، وضعیت زمین‌ها، مدیریت باشگاه‌ها و... می‌توانست سطح فوتبال را ارتقا دهد و به این مشکلات دچار نشویم.»
مشکلات به این زودی حل نمی شود
رحمانی معتقد است این مشکلات به تازگی به وجود نیامده‌اند و به این زودی هم از بین نمی‌روند.وی می‌گوید: «از روز اول، از آبان یا چه بسا از تابستان، مدیران باشگاه‌ها و فدراسیون ما می‌دانستند که شرایط مد نظر را ندارند و نمی‌توانند آن‌ها را احراز کنند، ولی فکر کردند می‌توانند با من بمیرم و تو بمیری، مشکلات را مثل دفعات قبل حل کنند. حتی آقای مصطفوی هنوز می‌گوید اگر AFC کمک می‌کرد و راه می‌آمد، مشکلات حل می‌شد. یا آقای فتح‌اله‌زاده می‌گوید مدیران تیم‌ها باید به مالزی بروند، در حالی که این حرف‌ها اصلا درست نیست. چون از اول این شرایط را نداشتیم. ما باید مدارکی را که AFC می‌خواست ارائه بدهیم و اثبات کنیم شرایط را داریم، ولی ما نداشته‌ایم. اگر شش ماه قبل مدیران تصمیم می‌گرفتند شاید می‌توانستند مشکلات را حل کنند، ولی ایرادهای مالکیت باشگاه‌ها، حق پخش، بدهی‌ها، مالیات‌ها و ... در چند ماه حل‌شدنی نیست. من حتی فکر می‌کنم که سال بعد هم نتوانیم این مدارک را تحویل بدهیم، مگر این که باز سمبل کنند! سال‌هاست ما داریم AFC را گول می‌زنیم و فکر کردیم امسال هم می‌توانیم این کار را تکرار کنیم. هنوز هم مدیران همین حرف را می‌زنند و با این رویکرد با مردم برخورد می‌کنند. ولی امسال AFC برای شفافیت بیشتر و برای این که تکلیفش را با باشگاه‌ها روشن کند، کار را برون‌سپاری کرده و بررسی وضعیت باشگاه‌ها را کنتراتی به یک شرکت آلمانی سپرده بود. آن شرکت هم نه رایزنی سرش می‌شود و نه پسته و فرش و تلفن به فلانی و... حرف‌های مدیران ما هم برایش مهم نیست. باشگاه‌ها را بررسی کرده و گفته این شرایط را ندارند. سپاهان و فولاد شرایط را داشته‌اند و مدرک را گرفته‌اند. بقیه باشگاه‌ها نداشتند و حذف شدند.»