ارزان فروشی بنزین توسط بخش خصوصی
گروه انرژی: موضوع بنزین و قیمتگذاری آن سالهاست یکی از مصیبتهای بزرگ دولتها بوده است تا به هر بهانهای آن را دستکاری کرده تا درآمدهای خود را افزایش دهند. گرچه در سیاستهای قیمتگذاری و موفقیت آن، مباحث بسیاری مطرح است اما تجربه نشان داده افزایش بهای این حامل انرژی، نتوانسته منجر به کاهش مصرف شود. قانون هدفمندی یارانهها هم چنین اجازهای به دولت میدهد تا به سمت واقعی سازی بهای بنزین قدم بر دارد و بر اساس قیمت فوب خلیجفارس، آن را به مردم عرضه کند. در حال حاضر میانگین بهای هر لیتر بنزین هم در فوب خلیجفارس، حدود 50 سنت برآورد میشود که با این قیمت، هر ایرانی باید حداقل 15 هزار تومان برای هر لیتر بنزین پرداخت کند.
این ارقام در شرایطی مطرح است که گمرک جمهوری اسلامی ایران، گزارش تجارت سهماهه کشور را در سال 1401 منتشر کرده که بر اساس آن، دولت هر لیتر بنزین را 27 سنت صادر کرده است؛ یعنی بهاندازه نیمی از ارزش واقعی آن در فوب خلیجفارس و به قیمت 8 هزار تومان! آنطور که گزارش ها نشان می دهد دولت در این مدت، 388 میلیون و 700 هزار لیتر بنزین صادر کرده است که در گزارش گمرک، رقم ارزی آن 105 میلیون دلار ذکر شده است. 67 درصد این بنزین به امارات با قیمت 26 سنت، 20 درصد آن به افغانستان با قیمت 28 سنت، 11 درصد آن به عراق با قیمت 29 سنت و دو درصد دیگر به ارمنستان صادر شده است با قیمت 35 سنت به ازای هر لیتر. میانگین صادرات بنزین هم نشان میدهد هر لیتر از این فرآورده نفتی، 27 سنت صادر شده است درحالیکه قیمت منطقهای آن حداقل 50 سنت است. در همین حال وزارت نفت در اطلاعیهای اعلام کرد که وزارت نفت بنزین ۲۷ سنتی صادر نکرده و اخبار مربوطه درخصوص بنزین غیراستانداردی است که در پالایشگاههای کوچکمقیاس خصوصی تولید و صادر شدهاند. براساس اطلاعیه وزارت نفت وزارت نفت درباره انتشار اخباری درخصوص صادرات بنزین در سهماهه بهار امسال اعلام کرد: متولی صادرات بنزین امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران است و وزارت نفت خارج از رینگ صادراتی شرکت بورس انرژی هیچ محمولهای صادر نمیکند. امسال تنها یک محموله در تاریخ 24 فروردینماه و به مقدار 295 هزار بشکه با اکتان 87 درصد صادر شده است که پس از رقابت در رینگ صادراتی بورس انرژی ایران به بالاترین قیمت یعنی 70 سنت فروخته شد. در بخش دیگری از اطلاعیه وزارت نفت آمده است: اخبار منتشر شده درباره صادرات ارزان بنزین که در برخی رسانهها منتشر شده است مربوط به بنزین غیراستانداردی است که در پالایشگاههای کوچکمقیاس (Mini Refineries) خصوصی تولید شدهاند و از آنجا که این پالایشگاهها میعانات گازی را به قیمت 95 درصد فوب منطقه خریداری و سوخت تولید میکنند، این سوخت غیراستاندارد و غیرقابل استفاده در کشور است، بنابراین این نوع سوخت را به کشورهایی که موضوع استاندارد سوخت برایشان اهمیتی ندارد، به قیمت ارزانتر از فوب منطقه صادر میکنند. این نوع سوخت بهدلیل آنکه غیراستاندارد است به وزارت نفت تحویل داده نمیشود و در داخل نیز توزیع نمیشود. این سوخت در مبادی رسمی نیز غیرقابل توزیع است، بنابراین قیمت پایینتری دارند. در این باره باید اعلام کرد قیمتهایی که در بعضی از سایتها همچون Global Petrol Prices درج شده، قیمتهای عمدهفروشی نبوده، بلکه قیمت خردهفروشی است، به همین دلیل نمیتواند منبع مناسب و صحیحی برای قیمتگذاری بنزین صادراتی کشور ما باشد. در پایان این اطلاعیه همچنین آمده است: شایان ذکر است که وزارت نفت، بنزین 27 سنتی صادر نکرده و از آنجا که مصرف بنزین در کشور افزایش داشته است در شرایط کنونی تنها دغدغه تأمین سوخت مورد نیاز کشور را دارد و تمرکزی بر صادرات بنزین ندارد، بلکه تنها یک محموله آن هم در فروردینماه امسال و با قیمت 70 سنت صادر شده و پس از آن نیز صادرات بنزین تاکنون از طریق وزارت نفت متوقف شده است.