دام بازی‌های رایانه‌ای خشن‌ برای کودکان

  بیش از دو دهه است که بازی‌های دیجیتالی، راه خود را به خانه ایرانی‌ها باز کرده است اما هیچ‌گاه مانند آن چه امروزه شاهد آن هستیم، وابستگی و جذابیت برای کودکان و نوجوانان به‌همراه نداشته است. بازی‌های رایانه ای اگر متناسب با سن، روحیات و نیاز کودک انتخاب شود و میزان استفاده از آن مدیریت شده باشد می‌تواند برای فرزندان شما نتایج بسیار مثبتی داشته باشد، اما به‌طور معمول این اتفاق نمی‌افتد و بی‌توجهی بعضی والدین به محتوا و مدل این بازی‌ها باعث شده تا آسیب‌های روانی زیاد و جبران‌ناپذیری در کمین کودکان باشد. دام گیم‌پلی‌های بسیار خشن با محتوای جنسی و البته تبلیغ قمار با پول، بیش از هر زمان دیگری در قالب بازی‌های رایانه‌ای باعث انحراف کودکان خواهد شد. در این بین، نقش والدین و ضرورت توجه و نظارت‌شان بسیار پررنگ است و نباید از آن غفلت شود.

   چرایی اعتیاد کودکان به این بازی‌ها
بازی‌های رایانه‌ای با تحریک کردن قسمت پاداش و لذت مغز، باعث سرخوشی در فرد می‌شود. بنابراین هر بار کودک برای دست‌یافتن به آن لذت مورد نیاز، بیشتر به سمت این بازی‌ها کشیده می‌شود و نحوه وابستگی به انواع دیجیتال، سازوکاری مانند اعتیاد به انواع موادمخدر دارد. این وابستگی و الگوی منفی خطرات زیادی برای روان کودکان خواهد داشت.


  محتوای نامناسب در ظاهر امن و سرگرم‌کننده
در دو سال گذشته به دلیل شرایط کرونا و خانه نشینی اجباری بچه‌ها، این وابستگی بیش از قبل شد و والدین خرسند بودند که حداقل با این وسایل حوصله بچه‌ها کمتر سر می‌رود و می‌توانند خود را مشغول کنند. غافل از این‌که محتوای بازی‌های دیجیتال شاید در ظاهر امن و سرگرم‌کننده باشد اما در پاره‌ای اوقات شامل چنان صحنه‌ها و موضوعاتی است که والدین در صورت آگاهی از آن بعید بود که به خرید آن‌ها رضایت دهند.
  توجه‌نکردن دردسرساز به رده‌سنی بازی‌ها
هرچند که تمام بازی‌های رایانه‌ای توسط متخصصان در همه کشورهای جهان از نظر روان شناسی بررسی و محدوده سنی برای استفاده از آن در نظر گرفته شده است اما خیلی کم پیش می‌آید که فروشنده یا خود بچه‌ها به آن پایبند باشند و در نتیجه وسوسه بازی‌های هیجان‌انگیزتر و جدید همواره غالب و همین برای کودک و خانواده دردسرساز می‌شود. این جاست که اهمیت نظارت والدین و این که باید حداقل دغدغه‌ای در این حوزه داشته باشند، مشخص‌تر می‌شود.
    ۳  آسیب خطرناک انجام این بازی‌ها
1- ایجاد ترس در کودکان| محتوای خشونت‌آمیز و ترسناک این بازی‌ها می‌تواند انواع ترس‌ها را در بچه‌ها و نوجوانان ایجاد کند. به همین دلیل دچار ترس از تاریکی، گروگان‌گیری و انواع موجودات خیالی می‌شوند. چنان که روزانه در کلینیک‌های روان‌شناسی شاهد چنین مراجع‌هایی هستیم.
2- الگوپذیری منفی از این بازی‌ها| دسته ای دیگر از بچه‌ها با الگوگیری از خشونت این بازی‌ها، رفتارهای مشابه را با اطرافیان اجرا می‌کنند و ناخواسته به جای حل مسائل با روش‌های منطقی به روش‌های هیجانی رو می‌آورند و در کنترل خشم خود ناتوان می‌شوند. به طور مثال این رفتارهای خشن و نامناسب را روی برادر، دوست یا ... انجام می‌دهند که نگران‌کننده به نظر می‌رسد.
3- آشنا شدن کودک با مسائل بزرگ سالان| چیزی که ممکن است والدین در بازی‌های دیجیتالی به آن دقت نکنند، محتوای جنسی و تصاویری است که با فرهنگ خانواده سازگار نیست و می‌تواند بچه‌ها را زودتر از سن مقرر با چنین مسائلی روبه‌رو کند.
   والدین باید چه کنند؟
باتوجه به نکات مطرح شده درباره آسیب‌های انجام بازی‌هایی با محتواهای بسیار خشن، دارای صحنه‌های جنسی، تشویق به قمار با پول و... توسط کودکان، توصیه می‌شود در گام اول والدین به محدوده سنی بازی‌ها توجه داشته باشند و قاطعانه در برابر اصرارهای بچه‌ها برای بازی‌های بزرگ تر از سن ایستادگی کنند. در گام بعدی، حداقل در روزهای اول خرید هر بازی، والدین نظارت کامل بر صحنه‌ها و تصاویر داشته باشند و ترجیحا، بچه‌ها بازی‌ها را در محیطی باز و خارج از اتاق انجام دهند یا والدین و بزرگ ترها به صورت مستمر سرکشی داشته باشند. حتی توصیه می‌شود که خود پدر یا مادر، بازی را یک بار انجام دهند تا با محیط و فضای گیم‌پلی آن آشنا شوند. بهتر است گاهی خودشان بعد از یاد گرفتن بازی بتوانند برای دقایقی کنار فرزندشان بنشینند و علاوه بر تقویت ارتباط عاطفی، بر آن بازی و محتوایش نظارت دقیق‌تری داشته باشند.
  ممنوعه‌ها را به کودکان بگویید
به‌عنوان مهم ترین نکته، توجه داشته باشید فارغ از بازی‌های ایرانی یا خارجی، نظارت را فراموش نکنید. به کودکان درباره ممنوعیت رفتن به صفحه گفت‌وگو با اشخاص دیگر حاضر در بازی، نفرستادن هر گونه عکس از خود و اطلاع دادن به بزرگ ترها در صورت مواجهه با چنین اشخاصی هشدار دهید تا از ایجاد مشکلات بعدی پیشگیری شود.