گروه اقتصاد کلان: بازار ارز و سکه در روزهای گذشته با نوساناتی در جهت افزایش قیمت همراه شد، به طوری که قیمت دلار از 36 هزار تومان هم عبور کرد. اما در حال حاضر نرخ ارز از پیش روی روزهای گذشته خود تا حدودی عقب نشینی کرده است. به گزارش «تجارت»، در بازار امروز قیمت سکه و طلا بر مدار رشد قرار گرفت. قیمت طلا 18 عیار امروز برخلاف پنجشنبه گذشته مسیر صعود را طی کرد. طلا امروز با 1 میلیون و 477 هزارو 100 تومان مبادله شد که 16 هزار و 600 تومان افزایش را نشان می دهد . هر مثقال طلا 18 عیار امروز در محدوده 6 میلیون و 638 هزار تومان به فروش رسید.اما در آخرین معامله دلار در روز پنجشنبه قیمت دلار به ۳۴ هزار و ۸۵۰ تومان رسید و این پایین‌ترین قیمت برای اسکناس آمریکایی در یک هفته‌ گذشته بود. قیمت دلار رسمی ابتدای هفته‌ای که پشت‌سر گذاشتیم بالای همه بازارهای ایستاد و تا قیمت ۳۶ هزار و ۴۰۰ تومان هم رسید. تحلیلگران بازار مهمترین دلیل تغییر صعودی قیمت دلار را افزایش تقاضا در بازارهای آزاد و غیر رسمی عنوان کردند. فعالان بازار نیز تقاضاهای سنگین و عدم توازن عرضه و تقاضا را سکوی شتاب قیمت دلار در بازار معاملات تهران می‌دانستند. از سوی دیگر مهاجرت سپرده‌گذاران صندوق‌های ثابت و ریزش سنگین شاخص کل بورس عاملی شد تا برخی سرمایه‌های هراسان به سوی بازار دلار سرازیر شود و اگر تقویت شاخص هیجان ناشی از عدم اطمینان سیاسی و اجتماعی را نیز به موارد مذکور بیفزاییم پازل افزایش قیمت دلار به ویژه در نیمه ابتدایی هفته تکمیل می‌شود. یک کارشناس بازارهای مالی دیگر معتقد است که تنها با احتساب تورم ۵۰ درصدی، دلار به بالای ۴۰ هزار تومان می‌رسد.فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی در گفتگو با تجارت‌نیوز می‌گوید: یکی از شاخص‌هایی که در نوسان قیمت دلار تاثیرگذار است، رشد تولید ناخالص ملی و مقایسه آن با رشد حجم نقدینگی است. در حال حاضر تولید ناخالص ملی در شرایط مناسبی قرار ندارد. حجم نقدینگی پنج هزار و ۳۰۰ میلیارد تومانی نیز نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب در بازار ارز است. این کارشناس بازارهای مالی ادامه داد: با توجه به تورم ۵۰ درصدی در کشور از ابتدای سال، پتانسیل رشد قیمت دلار در ادامه سال را تقویت می‌کند. برای مثال، اگر سامانه نیما قیمت دلار در ابتدای سال را ۲۸ هزار تومان اعلام کرده باشد، با روند تورمی که در کشور وجود دارد، دلار باید خود را تطبیق بدهد تا فنر نرخ دلار فشرده‌تر نشود. درصورت فشرده‌تر شدن فنر دلار، در ادامه قیمت‌ها به صورت جهشی افزایش پیدا می‌کند و دلار در بازه زمانی کوتاهی به بالای ۴۰ هزار تومان، یعنی به قیمت واقعی خود خواهد رسید.
اما قیمت دلار در بازار آزاد که اواسط هفته گذشته تا بالاتر از 36 هزار و 600 تومان رشد کرده بود، همچنان در حال عقب‌نشینی است و در معاملات امروز به مرز 35 هزار تومان رسیده است. آیا افول قیمت دلار ادامه دارد؟ از حدود دو هفته پیش، قیمت ارز وارد رالی صعودی جدید شده؛ اما هم‌زمان ورود بانک مرکزی به مدیریت بازار ارز توانسته شتاب این صعود را کاهش دهد؛ به‌گونه‌ای که قیمت دلار بعد از رسیدن به محدود 36.6 هزار تومان در هفته گذشته، عملاً توان صعود بیشتر نداشته و به سمت 35 هزار تومان میل کرده است؛ اما واکاوی دلایل صعود اخیر دلار نشان می‌دهد که این اتفاق لزوماً نمی‌تواند پایان کار بازار ارز باشد. اگر آن‌گونه که کارشناسان، تحلیلگران و برخی رسانه‌ها، عوامل اثرگذار بر حرکت فعلی دلار را دسته‌بندی می‌کنند، قطع امید از احیای برجام، مطرح شدن بحث اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران و ناآرامی‌های دو ماه اخیر با وزن‌های مختلف عامل رشد قیمت ارز محسوب شوند، افول فعلی قیمت دلار نمی‌تواند چیزی جز اثرات ورود بانک مرکزی به بازار باشد؛ چراکه از این 3 عامل اثرگذار، هیچ‌کدام تغییر محسوسی در 2 هفته اخیر نداشته است که باعث برگشت قیمت ارز شود. بازخوانی دوره‌های تنش ارزی نشان می‌دهد که اقتصاد ایران به‌خصوص از پایان دهه 80 به بعد، حساسیت زیادی به تحریم داشته و هرگونه اتفاقی که قادر به کاهش ورودی ارز به کشور باشد را به بهانه‌ای برای رشد قیمت تبدیل می‌کند. دور جدید تحریم‌ها در سال 1390 و اوج‌گیری آنها در سال 1391 با هدف گرفت فروش نفت، یکی از مصادیق این اتفاق است که از ابتدای سال 1397 و با جدی شدن خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های ظالمانه نیز تکرار شد. در دوره فعلی نیز، به نظر می‌رسد مهم‌ترین محرک بازار ارز که توانسته دورنمای بازدهی آن برای سوداگران را مثبت کند، مباحثی است که در مورد اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران مطرح می‌شود؛ اما این بار وضعیت تا حدودی با دوره‌های قبل تفاوت خواهد داشت و لزوماً بازار ارز نخواهد توانست همان مسیرهای قبلی را برای رشدهای خیره‌کننده طی کند. در شرایط فعلی، صادرات غیرنفتی ایران با تمرکز بر همسایگان به رقم قابل قبولی رسیده و رشد قیمت‌های جهانی نیز به این امر کمک کرده است. از سوی دیگر با توجه به اعمال تحریم‌های قابل‌توجه علیه ایران، حوزه‌های اثرگذار کمتری برای تحریم کردن باقی‌مانده و به همین واسطه ضریب اثرپذیری اقتصاد ایران از تحریم‌های جدید کاهش پیدا کرده است؛ هرچند احتمال فشار تحریم‌های جدید نفتی علیه درآمد ارزی دولت وجود دارد و از این مسیر، اقتصاد و بازار ارز نیز متأثر خواهد شد؛ اما احتمال وقوع این اتفاق برای بخش غیردولتی اقتصاد و تجارت خارجی کشور بسیار کمتر است.
از زاویه دیگر، اگر قیمت فروش سکه طلا به‌عنوان نماد ارزش خالص در اقتصاد مورد بررسی قرار گیرد، در شرایط فعلی سکه تمامی با دلار 38.6 هزار تومان، و سکه طرح قدیم با دلار 36.1 هزار تومان معامله می‌شود که البته با توجه به تمرکز ویژه بازار سوداگری بر سکه امامی و با توجه به قیمت طلای 24 عیار، قیمت سکه طرح قدیم به واقعیت بازار نزدیک‌تر است. با توجه به تغییر نکردن عوامل اثرگذار بر حرکت فعلی دلار، ورود بانک مرکزی به مدیریت بازار و قیمت‌گذاری ارز در بازار طلا، به نظر می‌رسد قیمت فعلی دلار در محدود 35 تا 36 هزار تومان منطقی است و اگر اتفاق جدید رخ ندهد، دلار آزاد می‌تواند برای مدتی در همین محدوده قیمتی باقی بماند؛ اما احتمال کاهش قیمت آن با افزایش عرضه ارز از سوی بانک مرکزی نیز منتفی نیست.