بخت‌آزمایی ۹ میلیون‌نفری!

۹ میلیون و ۲۵۰ هزار ثبت‌نام برای فقط ۲۰ هزار خودروی یک خودروساز داخلی که تحقیقاً خودرو‌هایی بی‌کیفیت هستند که از صنعت خودروسازی جهان، عقب‌مانده اند! آن‌هم «تاکنون»! یعنی متقاضیان بیشتر هم خواهند شد. این هرچه باشد، یک بیماری است، بیماری مزمن اقتصادی. از هرطرف که به آن نگاه کنیم، خیره می‌شویم! اگر کشور ۱۰ میلیون متقاضی واقعی خودرو داشته باشد، موجب خیرگی و حیرت است، یعنی یک کالایی این‌قدر خریدار و نیازمند دارد، اما موجود نیست. با آنکه هر کالایی در جهان خریدار داشته باشد، به‌وفور تولید می‌شود. اگر این خریداران واقعی نباشند و، چون خودرو از کالای مصرفی تبدیل به یک کالای سرمایه‌ای شده است، می‌خواهند آن را بخرند و بفروشند و رقم بالای تفاوت قیمت کارخانه و بازار آزاد را به جیب بزنند، باز عامل خیرگی و یک بیماری اقتصادی است.
در طرف خودروساز هم بیماری دیگری نهفته است. وقتی یک خودرویی تولید و عرضه‌اش در انحصار تو باشد و ۱۰ میلیون -دست‌کم- متقاضی داشته باشد، تو که تولیدکننده باشی، چه چیزی تولید خواهی کرد؟ با کیفیت؟ (که هزینه بیشتری بکنی؟!) به‌موقع؟ (که علاوه بر هزینه کار به‌موقع، مشتری را کم کنی؟!) به‌اندازه؟ (تا عطش خرید را فرونشانی؟!) با خدمات‌عالی پس‌ازفروش؟! با هیچ‌چیز؟! بله دقیقاً همین آخری! همان‌گونه که تاکنون اینچنین بوده است.
جهان خودروسازی چگونه به این جایگاه در برخی شرقی‌ها مثل چین و کره و ژاپن یا برخی کشور‌های درحال توسعه رسیده است که خودروسازان داخلی آن امتیاز‌ها را نداشته‌اند؟!
چندی پیش یک عضو مجلس گفت فقط در ستاد یکی از خودروسازان ۲۰ هزار نیروی مدیریتی بدون نیاز با حقوق‌های نجومی مستقر هستند. پشت میز‌ها نشسته‌اند و حقوق می‌گیرند و تولید خودرو می‌شود این! حضور برخی چهره‌های صرفاً سیاسی و تبلیغاتی در هیئت‌مدیره‌های شرکت‌های زیرمجموعه خودروسازان یعنی این منطقه در جاده مخصوص و در خودروسازان انحصاری، حیاط‌خلوت دولت‌ها برای تثبیت پست‌و‌مقام نجومی‌بگیر آشنایان و بستگان و حتی بستن دهان منتقدان بوده است!


اجرای یک سایت ثبت‌نام که با درنظرگرفتن همه وجوه نیازمندان واقعی، بتواند آنان را از دیگران غربال کند، کار ساده‌ای است و اجرای آن تا جایی هم جلو رفت، اما جلوی آن را گرفتند! کافی است به اندازه انگشتان دو دست محدودیت سنی و قانونی و مالکیتی برای ثبت‌نام‌کنندگان بگذاریم تا فهرست کثیری از سوداگران یا کسانی که واقعاً خودرو ندارند، اما قصدی هم برای خرید و استفاده‌کردن ندارند و صرفاً می‌خواهند بخت خود را به دیگری بفروشند، از متقاضیان حذف شوند.
راه‌های دیگری هم برای ساماندهی این وضعیت بیماری‌گونه و بیماری‌زا وجود دارد. راه اصلی هم که تولید باکیفیت و به‌اندازه است. راه دیگر هم توسعه امکاناتی است که مردم را از چرخ‌زدن دائم با خودرو در شهر و جاده بی‌نیاز کند. گیریم آن راه‌ها زمان‌بر است یا در عرصه عرضه ما نیست، دست‌کم یک قرعه‌کشی و سامانه را می‌توان ساماندهی کرد.
حالا، اما در طرح فروش فوق‌العاده چهار محصول ایران‌خودرو از ۱۷دی تا دیروز بیش از ۹ میلیون و ۲۵۰ هزار نفر برای عرضه ۲۰هزار دستگاه ثبت‌نام کردند که رکورد ثبت تقاضا شکسته شد. بر اساس اعلام روابط عمومی ایران خودرو، قرعه‌کشی سه شنبه ۲۷ دی به‌شرطی که ادارات استان تهران تعطیل نباشند، انجام می‌شود.