روزنامه آرمان ملی
1401/11/01
جای خالی تجدیدپذیرها در انرژی ایران
آرمان ملی: بحران جهانی تامین انرژی در جهان ناشی از تغییرات اقلیمی شدید و همچنین رویکردهای سیاسی – اقتصادی مانند جنگ اوکراین و روسیه موجب توجه دولتمردان به انواع دیگر انرژی جهت تامین نیاز خود در این عرصه شده است. کارشناسان معتقدند استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران با توجه به ظرفیت‌های مناسب انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند بستر مناسبی برای تامین انرژی در کشور باشد که تاکنون به‌طور جدی به آن پرداخته نشده است این در حالی است که سرمایه‌گذاران بخش خصوصی تاکنون ابراز تمایل مطلوبی برای حضور در این عرصه داشته‌اند که در صورت حمایت از این گروه خواهیم توانست با الگوبرداری از کشورهای موفق در این عرصه گام‌های موثری جهت تامین انرژی در سال‌های آینده برداریم.ظرفيت خوب تجديدپذيرها در ايران
حميدرضا صالحي، نايب‌رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني در اين خصوص به «آرمان ملي» گفت: بحران انرژي در سال‌هاي اخير در سراسر جهان دولتمردان و مردم را با مشکلات فراواني مواجه ساخته و در اين بين کرونا و جنگ‌هايي مانند جنگ روسيه و اوکراين اين مساله را تشديد کرده است از اين رو دولت‌ها درصدد استفاده بهينه از منابع انرژي به ويژه انرژي‌هاي پاک و تجديدپذير کرده که مورد اقبال طرفداران محيط زيست نيز قرار دارد اين درحالي است که ايران نيز با وجود منابع و ظرفيت‌هاي بالقوه از موقعيت خوبي در اين عرصه بهره مي‌برد وجود حدود 300 روز آفتابي و موقعيت جغرافيايي شهرها به منظور بهره‌وري از انرژي بادي نيز فرصت خوبي براي گام برداشتن در اين عرصه را براي ايران فراهم ساخته است. او افزود: با وجود اينکه فاصله زيادي با کشورهاي ديگر که حتي از پتانسيل‌هايي مشابه آنچه که ايران در اختيار دارد برخوردار نيستند به عنوان نمونه آلمان با وجود اينکه از منابع طبيعي انرژي خورشيدي کمتري برخوردار است، اما از کشورهاي پيشرو در اين حوزه به شمار مي‌آيد و وضعيتي به مراتب بهتر از ايران را دارد و اين مساله در مورد کشورهاي منطقه و همسايه ايران مانند ترکيه، کويت نيز صدق مي‌کند در حالي که ما از منابع غني سواحل دريا و خليج، آفتاب و بادِ خوبي بهره‌مند هستيم و در صورت بهره گيري مطلوب از اين ظرفيت‌هاي مي‌توانيم به ميزان توليد و توزيع برق در سطح کشور بيفزاييم.
موانع پيش روي توسعه تجديدپذيرها
اين کارشناس ادامه داد: وجود دو منبع غني انرژي گاز و نفت در سال‌هاي گذشته مانع از بهره‌وري جدي از تجديدپذيرها شد در حالي که اعمال جرايم سنگين در حوزه زيست محيطي عليه کشورهايي که از منابع انرژي آلوده‌کننده استفاده مي‌کنند که به زودي الزام در به‌کارگيري از تجديدپذيرها و انرژي‌هاي پاک را ضروري مي‌سازد، هرچند ايران نيز مانند بسياري از کشورهاي ديگر به دليل گراني تجهيزات تجديدپذيرها تاکنون در استفاده از قالب‌هاي استفاده از انرژي تجديدپذير مانند پنل‌هاي خورشيدي بازمانده است، اما بسيار واضح است چنانچه ايران نيز در اين عرصه شتاب نکند در تامين برق با مشکلاتي در آينده‌اي نزديک مواجه خواهد شد. رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ايران اضافه کرد: واگذاري تسهيلات با سود کم، اعمال سياست‌هاي تشويقي براي سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در اين عرصه مي‌تواند سرعت به کارگيري از تجديدپذيرها در کشور را افزايش دهد که با توجه به بستر مناسب منابع غني که در ايران وجود دارد پيش‌بيني مي‌شود در صورت مديريت مطلوب چشم‌انداز خوبي در اين حوزه وجود داشته باشد. صالحي معتقد است: واگذاري تسهيلات کم بهره به مردم مي‌توان آنها را به نصب پنل‌هاي خورشيدي در پشت‌بام‌ها تشويق کرد که علاوه بر تامين برق واحد‌هاي مسکوني داراي تجهيزات مي‌توان با اعمال سياست خريد برق توليد شده از آنها نيز منابع درآمدي براي اين گروه تعريف کرد و در اين راستا مي‌توان از الگوهاي موفق در کشورهايي مانند استراليا، اسپانيا و ژاپن بهره گرفت. صالحي نايب‌رئيس کميسيون انرژي اتاق بازرگاني ادامه داد: حمايت از سرمايه‌گذاري بخش خصوصي، رقابتي کردن توليد و توزيع و خريد تضميني برق از جمله راهکارهايي به شمار مي‌آيد که مي‌تواند به توسعه تجديدپذيرها به خصوص در حالي که با بحران تامين انرژي براي مصارف خانگي و صنعتي مواجه هستيم کمک شاياني کند.
دولت از ريسک اقدامات دانش بنيان حمايت کند
علي‌اکبر صالحي رئيس سابق سازمان انرژي اتمي گفت: کار مطالعاتي دقيق و حساب شده مي‌تواند نتيجه معقولي را در توليد انرژي تجديدپذير حاصل کند که پيشرفت‌هاي قابل توجه شرکت‌هاي دانش بنيان در کشور طي 10 سال اخير قابل توجه است و زيرساخت‌هاي خوبي براي تقويت فعاليت شرکت‌هاي دانش بنيان از دو دهه گذشته در کشور فراهم شده و خوشبختانه نتيجه اقدامات گذشته در تامين زيرساخت‌هاي مورد نياز به ثمر نشسته و آمار صعودي ايجاد و توسعه شرکت‌هاي دانش بنيان در سال‌هاي اخير دليلي بر اين ادعاست. او ادامه داد: قبل از اينکه موضوع فعاليت شرکت‌هاي دانش بنيان به صورت فراگير در جامعه مطرح شود، اساتيد دانشگاه صنعتي شريف هسته‌هاي اوليه استارتاپ‌ها را بنا نهادند و براي ماندگاري بيشتر اساتيد در دانشگاه‌ها خدمات لازم به آنها ارائه شد و با اقتباس از فعاليت‌هاي خارج از کشور حرکتي علمي در اين حوزه آغاز شد و خوشبختانه در حال حاضر وضعيت قابل قبولي ايجاد شده است. صالحي آهنگ تحول در فعاليت شرکت‌هاي دانش بنيان را قابل قبول دانست و افزود: براي توسعه بيشتر شرکت‌هاي دانش بنيان بايد جنبه حمايتي از آنها تقويت يابد و دولت از سرمايه‌گذاري‌هاي ريسک‌پذير حمايت کند. اين احتمال وجود دارد که شرکت‌هاي دانش‌بنيان دست به توليد کالايي بزنند که به نتيجه نرسد يا بازاريابي مناسبي براي آن صورت نگرفته و منجر به شکست شود، در اين حالت دولت بايد از چنين ريسک‌هايي حمايت کند.
نوع برخورد با انرژي‌هاي تجديدپذير عوامانه است
معاون پژوهشي و قائم مقام فرهنگستان علوم نيز دراين خصوص گفت: در ايران نوع برخورد با انرژي‌هاي تجديدپذير عوامانه است نه عالمانه و متأسفانه به مسائل زيربنايي در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير پرداخته نمي‌شود به عنوان مثال نحوه استفاده از پنل‌هاي خورشيدي و ضرورت بهره‌گيري از اين ظرفيت در شرايط کنوني کشور به خوبي تبيين نشده است و نبايد تصور شود که انرژي خورشيدي نياز به ماده اوليه نداشته و مصرف آب ندارد يا نگهداري آن آسان است براي عنوان مثال نگهداري کلکتورها کاري دشوار است و بايد آموزش‌هاي لازم به منظور حفظ و نگهداري صحيح از آنها ديده شود همچنين ايران 5/2 برابر کشور آلمان روزهاي آفتابي دارد و اين نقطه قوت کشور ماست اما در کشوري نظير آلمان که از اين مزيت برخوردار نيست بايد به‌دنبال ذخيره سازي از طريق باطري باشند البته بايد گفت که باتري‌ها، آلاينده محيط زيست هستند و اين معضلي براي فعاليت انرژي‌هاي تجديدپذير در کشورهايي است که روزهاي آفتابي کمتري دارند.
انرژي حرارتي و امواج دريا، عرصه‌هايي مورد غفلت
دکتر صالحي با تاکيد بر اينکه بايد در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير عالمانه و عميق‌تر فعاليت کرد، افزود: در خصوص انرژي‌هاي تجديدپذير فعاليت کرد که به محض ورود در سرمايه‌گذاري‌هاي بزرگ، تمامي جوانب ديده شود و توربين‌هاي بادي به تعداد زياد در کشورهاي اروپايي نصب شده است و معضلاتي نظير سيماي نامناسب و آسيب زدن به پرندگان را ايجاد کرده است تا جايي که به دنبال نصب علائم هشدار دهنده در مجاورت توربين‌ها براي در امان ماندن پرندگان از خطرات ناشي از به حرکت درآمدن توربين هستند که به گفته کارشناسان، ساختمان مرتفعي که در منطقه 22 تهران ساخته شده موجب اختلال در جريان باد و هوا بر روي شهر تهران شده است و آثار زيست محيطي بر جاي خواهد گذاشت. او اضافه کرد: چاره‌اي جز حرکت از سمت انرژي‌هاي فسيلي به سمت انرژي‌هاي تجديدپذير وجود ندارد، در ايران انرژي‌هاي تجديدپذير ديگري نظير انرژي‌هاي حرارتي در اطراف اردبيل يا انرژي موج دريا نيز وجود دارد که تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است که در کشورهاي اروپايي به دليل سبز بودن اراضي و رونق کشاورزي، ناگزير به استفاده از اراضي کشاورزي براي استقرار زيرساخت‌هاي تامين انرژي‌هاي تجديدپذير هستند اما در صورت فعاليت گسترده در اين حوزه، کاربري زمين‌هاي کشاورزي از دست مي‌رود، در حالي که در ايران بخش اعظمي از اراضي کشور را دشت و صحرا يا کوير تشکيل داده است که يک مزيت براي فعاليت در حوزه انرژي‌هاي تجديدپذير به شمار مي‌رود، البته در منطقه سيستان و بلوچستان، خراسان شمالي و جنوبي، منجيل نيز با وجود توفان و باد ظرفيتي براي توليد انرژي تجديدپذير به شمار مي‌رود. صالحي با تاکيد بر اينکه بايد بر روي سند انرژي کشور با دقت بيشتري کار کرد، افزود: نبايد بدون مطالعه و بي‌گدار وارد عرصه توليد انرژي شد که کار مطالعاتي دقيق و حساب شده مي‌تواند نتيجه معقولي را در توليد انرژي تجديدپذير حاصل کند و بايد از ظرفيت شرکت‌هاي دانش بنيان در اين عرصه براي تقويت کار تحقيقاتي و پژوهشي استفاده کرد.
وجهه حقوقي و سياسي انرژي
صالحي با تاکيد بر اينکه انرژي يک موضوع چندوجهي است، گفت: انرژي عامل محرک اقتصادي و اجتماعي است و اگر انرژي نباشد اقتصادي وجود نخواهد داشت، از طرفي وجود مخزن مشترک انرژي بين ايران و عراق، عربستان، کويت وجهه حقوقي و سياسي انرژي را نشان مي‌دهد و منابع متفاوت انرژي نيز در سبد انرژي مورد بررسي قرار مي‌گيرد و اينکه انرژي با دانش و تکنولوژي براي استحصال و نيز شيوه استفاده درست در ارتباط است انرژي‌هاي تجديدپذير جزو انرژي‌هاي پاک هستند اما هر انرژي پاکي جزو انرژي‌هاي تجديدپذير نيست مثلا انرژي پاکي نظير انرژي هسته‌اي تجديدپذير نيست ولي انرژي خورشيد و باد، تمام شدني نبوده و تجديدپذير هستند.
توليدات ارزشي از نفت در ايران کمتر از يک دوم آلمان است
صالحي توضيح داد: شدت و مصرف انرژي در ايران وضعيت خوبي ندارد، چرا که از هر بشکه نفت حدود 800 دلار توليدات ارزشي در ايران صورت مي‌گيرد، در حاليکه اين ميزان در کشوري نظير آلمان بالغ بر دو هزار دلار است و هر بشکه نفت 100 دلار ارزش دارد و در ايران با مصرف اين ميزان نفت تنها 800 دلار توليد صورت مي‌گيرد که بيانگر استفاده نامناسب از انرژي و پايين بوده بهره‌وري انرژي در کشور است و برخورداري از تجهيزات مناسب و نيروي انساني کارآمد مي‌تواند بهره‌وري را ارتقا دهد و خلأ اين دو مولفه موجب هدررفت انرژي در ايران شده است، همچنين طي کردن شيب نزولي ذخاير انرژي و هدفمند کردن يارانه‌ها حساسيت کشور را براي نگاه جديد به حوزه انرژي دوچندان کرده است و به هر ميزان که بشکه نفت استخراج مي‌شود به همان ميزان اکتشافات صورت مي‌گيرد، اما چون استخراج افزايش يافته و ميزان برداشت بيشتر از جايگزيني است، وضعيتي ايجاد شده که عمر انرژي‌هاي فسيلي در يک افق 70 الي 80 ساله رو به اتمام بوده و بايد در خصوص بهينه سازي و تکنولوژي‌هاي جديد توام با تربيت نيروي انساني متمرکز شد.
سایر اخبار این روزنامه
باز هم سوال‌ها لو رفت؟!
با تعریف و تمجید نمی‌توان کشور را مدیریت کرد
گنجاندن سپاه در فهرست سازمان‌های تروریستی حرکتی از روی استیصال است
باد آلودگی هوای تهران را مدیریت می‌کند
جای خالی تجدیدپذیرها در انرژی ایران
از «سالاد شهردار مشهد» تا «استخدام اقوام در تهران»
ناترازی در پذیرش آمار
بودجه 1402 و مشکلات پیش‌رو
اقدام غیرحقوقی اروپا
مهم‌ترین ثروت؛ ملت است
سپاه منحصربه فردترین سازمان ضدتروریستی در جهان است
اصلاح ریل‌گذاری سیاست خارجی
کانال‌های ارتباطی هنوز بسته نشده است
