مردم پشت در بهشت میوه‌فروشان

عمده‌فروشان و خرده‌فروشان میوه با بازی «کی بود، کی بود، من نبودم» زردآلوی کیلویی ۲۵ تا ۶۰ هزار تومانی را به ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان رساندند. به رغم فراوانی میوه بهاره و تابستانه، بازار میوه همچنان در مقابل کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کند. عمده‌فروشان، خرده‌فروشان را به گرانی محکوم می‌کنند و خرده‌فروشان از فاکتور‌های بی‌هویت، ضایعات میوه و هزینه‌های سربار میدان میوه مانند پرداخت پول کارگر پای باسکول گلایه می‌کنند، البته این چالش‌های بازار میوه اتفاق جدیدی نیست که مربوط به امروز و دیروز باشد. متأسفانه طرفین معامله هیچ کدام به مصوباتی که در جلسات رؤسای اتحادیه‌ها صادر می‌کنند، پایبند نیستند. در این میان از اتاق اصناف، تعزیرات و سازمان حمایت انتظار می‌رود این دعوای زرگری عمده‌فروشان و خرده‌فروشان میوه را یک بار برای همیشه پایان دهند تا شاید میوه بار دیگر در سبد معیشت خانوار قرار گیرد.

فصل بهار و نوبرانه میوه‌ها تمام شده و هیچ توجیهی برای عرضه میوه گران پذیرفته نمی‌شود، اما قیمت انواع میوه همچنان بالاست. علاوه بر میوه‌فروشان محله‌ها، همه کوچه‌ها، میادین و حتی حاشیه اتوبان‌ها و بزرگراه‌ها مملو از نیسان‌های عرضه کننده میوه است، اما با قیمت‌های گران. همه این‌ها حاکی از این واقعیت است که میوه به وفور در سراسر کشور وجود دارد، اما با قیمت گران و نجومی. به عنوان مثال با اینکه توت فرنگی رو به اتمام است، قیمتش همچنان ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان است و میادین میوه و تره‌بار شهرداری هم به دلیل گرانی قیمت، توت فرنگی عرضه نمی‌کنند.
قیمت انواع میوه‌ها آنقدر گران است که این مراکز عرضه میوه و سبزی که قیمت‌شان نسبتاً ارزان است، از عرضه میوه‌های گرانی مانند زردآلو، گیلاس، شلیل و سیب گلاب خودداری می‌کنند. قیمت‌هایی که اتحادیه صنف حق‌العمل‌کاران (بارفروشان میدان میوه و تره‌بار تهران) برای فروش در میدان میوه و تره‌بار مرکزی تهران روز گذشته منتشر کرد، نسبت به هفته‌های گذشته روند افزایش داشته است. در حالی که در حال حاضر تمامی میوه‌های تابستانه در حال برداشت است و روزانه انبوه زیادی از میوه روانه میدان مرکزی میوه پایتخت می‌شود، اما عمده‌فروشان همچنان بر گران‌فروشی اصرار دارند، البته با توجه به گرمی هوا و فاسد شدن سریع میوه امکان نگهداری کامیون‌های حمل در میدان کار دشواری است، اما عمده‌فروشان هر میوه‌ای که به میزان زیاد وارد میدان می‌شود و باید قیمتش پایین بیاید، عمداً از تخلیه بار خودداری می‌کنند تا قیمت ارزان نشود و به اصطلاح قیمت‌ها را به دست گرفته‌اند. حال در چنین شرایطی مصرف‌کننده انتظار دارد بتواند میوه ۲۰ تا ۳۰ هزار تومانی خریداری کند.


اتحادیه بارفروشان: خرده‌فروشان گران‌فروشی می‌کنند
اکبر یاوری، عضو هیئت مدیره بارفروشان در گفتگو با «جوان» مدعی است قیمت میوه در میدان اصلی پایتخت ارزان است، خرده‌فروشان گران فروشی می‌کنند. وی با رد تخلفات صورت‌گرفته در میدان عمده فروشی تهران می‌گوید: «در حال حاضر قیمت سیب زمینی و پیاز به صورت عمده ۷ تا ۸‌هزار تومان، طالبی ۸ تا ۹‌هزار تومان و هندوانه ۵ تا ۶‌هزار تومان به فروش می‌رسد. همچنین آلبالو ۱۵ تا ۴۰‌هزار تومان، زردآلو ۲۵ تا ۶۰‌هزار تومان و گیلاس درجه یک ۶۰ تا ۷۰‌هزار تومان است، در حالی که قیمت این میوه‌ها در سطح شهر دو تا سه برابر گران‌تر به دست مصرف کننده می‌رسد.» وی پرداخت هزینه کارگرانی را که در پای باسکول‌ها می‌ایستند و به اصطلاح «زیر چوبی» گفته می‌شود تکذیب می‌کند و می‌افزاید: «این هزینه به ازای هر سبد‌هزار تومان است که تأثیر چندانی بر قیمت میوه ندارد!»
یاوری در حالی تخلفات روزانه میدان میوه و تره‌بار پایتخت را انکار می‌کند که به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی (خرده‌فروشان) به ازای هر ۵/۱ کیلو میوه باید ۷۵۰ تومان به کارگر پای باسکول پرداخت شود والا از فروش بار به خرده‌فروشان جلوگیری می‌شود. رئیس اتحادیه بارفروشان صدور فاکتور‌های بی‌نام و نشان را نیز انکار می‌کند و می‌گوید: «تمامی فاکتور‌های صادر شده در میدان آدرس و مهر دارد.» این در حالی است که بازدید میدانی خبرنگار «جوان» از میوه فروشان سطح شهر حاکی است فاکتور‌های صادر شده بدون آدرس و نام و نشان فروشنده صادرمی شود.
قیمت میوه در خرده‌فروشی‌ها
با گرم شدن هوا از مقابل هر میوه فروشی که رد می‌شویم، ممکن است سبد‌های میوه‌های فاسد و ترش شده نظرتان را جلب کند. این سؤال مطرح می‌شود که به جای قیمت‌های گران و نجومی اگر صاحب مغازه اندکی قیمتش را ارزان‌تر کند، دیگر بار میوه‌اش فاسد نمی‌شود. مغازه‌دار حاضر است میوه را دور بریزد، اما قیمت زردآلوی کیلویی ۹۰‌هزار تومان را به ۶۰ یا ۷۰ هزار تومان کاهش ندهد. فروشنده‌ای در حوالی خیابان پیروزی که جلوی مغازه‌اش پر از میوه‌های گندیده بود، به خبرنگار ما می‌گوید: درسطح خرده‌فروشی رقابت بسیار بالاست. اگر من قیمتم را کاهش دهم، میوه فروشی‌ای که دو کوچه با من فاصله دارد اعتراض می‌کند. هر روز باید دعوا راه بیندازیم تا سطح قیمت‌ها ثابت بماند.
وی از فروش درهم میوه در میدان تره‌بار گلایه می‌کند و می‌افزاید: «من صبح امروز بار میوه خریدم، اما کیفیت میوه روی سبد با زیر آن بسیار متفاوت است، به همین دلیل این همه میوه گندیده مقابل مغازه ام ریخته شده است، چون مجبورم فاسد‌ها را جدا‌سازی کنم تا هم مشتری با رضایت میوه بخرد و هم اینکه میوه‌های خراب سایر میوه‌های سبد را فاسد نکند.» وی تأکید می‌کند: «قطعاً گیلاس و زردآلویی که امروز خریداری کردم، اواخر هفته وارد میدان شده و به دلیل نگهداری در فضای نامناسب، بخش عمده‌ای از میوه‌های داخل سبد و کارتن فاسد و ترش شده است.»
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی: ما اهرمی برای مقابله با تخلفات عمده‌فروشان نداریم
اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در گفتگو با «جوان» گرانی قیمت میوه در سطح شهر را توجیه می‌کند و می‌گوید: «قیمت‌ها در میدان میوه تهران گران است و عمده‌فروشان هزینه‌های سرباری بر خرده‌فروشان تحمیل می‌کنند. اتحادیه علاوه بر اینکه موظف است جواز کسب صادر کند و مالیات اعضا را سروسامان دهد، محور اصلی کارش نظارت بر عرضه است.» وی می‌افزاید: «ما در جلساتی که داشتیم مصوباتی مانند صدور فاکتور در میدان، فروش بار خالص و حذف ضایعات احتمالی میوه صادر کرده‌ایم، اما عمده‌فروشان قدمی برای اجرای این مصوبات برنداشته‌اند. ۵۰ درصد فاکتور‌هایی که صادر می‌شود، هویت فروشنده مانند نام و نشانی ندارند و تخلفات قابل پیگیری نیست.»
کارگر از پرداخت زیر چوبی به کارگرانی که پای باسکول هستند، انتقاد می‌کند و می‌افزاید: «به ازای هر ۵/۱ کیلو میوه باید ۷۵۰ تومان به کارگر مزد پرداخت شود. اگر پرداخت نشود، از فروش بار میوه خودداری می‌شود. ما در این سال‌ها‌هزاران قدم برای رفع این تخلفات برداشتیم، اما نه اتحادیه بارفروشان ترتیب اثر داده و نه اتاق اصناف.» وی از ارسال ده‌ها نامه اعتراضی به اتاق اصناف خبر می‌دهد و می‌گوید: «ما به اتاق اصناف و فرمانداری تهران نامه زدیم و خواستار ورود مقامات نظارتی شدیم، اما نتیجه نگرفتیم.»
رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی در پاسخ به اینکه چرا برخی از خرده‌فروشان دو تا سه برابر قیمت را گران می‌کنند، می‌افزاید: به ازای هر کیلو میوه‌ای که از میدان خریداری می‌شود حدود‌هزارو ۵۰۰ تومان هزینه سربار تحمیل می‌شود. طبق قانون هم میوه‌فروش می‌تواند ۳۵ درصد به قیمت خریدش اضافه کند. طبیعی است که قیمت میوه گران و غیرقابل دسترس می‌شود، ضمن اینکه میزان فساد میوه‌های تابستانی بسیار بالاست.
به رغم اظهارات مدافعان رؤسای اتحادیه بارفروشان و فروشندگان میوه و سبزی که هر کدام سنگ اعضای خود را به سینه می‌زنند، ظاهراً فقط مصرف‌کننده است که حامی و پشتیبانی ندارد. تعزیرات و سازمان حمایت که از دور نظاره‌گر گرانی هستند، چون بازار عرضه و تقاضا باید تعیین کننده قیمت باشد ولاغیر. اتاق اصناف هم که سال‌هاست به حاشیه رفته، بی‌توجه به تخلفات صورت گرفته در گوشه‌ای نشسته است و به اصطلاح «نون و ماست» خود را می‌خورد.
جمع‌بندی
به نظر می‌رسد وزارت جهاد کشاورزی به عنوان متولی اصلی حمایت از کشاورزان، غایب این روز‌های حمایت از کشاورزان و باغداران است و وزارت صمت نیز به عنوان ناظر اصلی شبکه توزیع، توان و اراده نظارت ندارد. همچنین در کنار ضعف عملکرد سایر نهادها، ایران بهشتی برای میوه‌فروشان شده است که بدون کمترین زحمت، سود اصلی میوه‌ها را به جیب می‌زنند. انتظار می‌رود اقدامی در این حوزه انجام گیرد و این دعوای زرگری عمده‌فروش و خرده‌فروش پایان یابد.