روز ملی کشتی از نگاه آقای نظریه‌پرداز

سارا اصلانی- سال های سال بود که تنها غروب دلگیر و مبهم 17 دی‌ماه 1346 به زمانی برای خاطره‌بازی با جهان پهلوان بدل شده بود؛ اسطوره درد و رنجی که ابهت نامش هنوز هم لرزه بر دل‌ها می‌اندازد و روح عیاری را صیقل می‌دهد. در این بین اما خلأ گرامیداشت سرآغاز حیات این اَبَرمرد تاریخ ورزش ایران به شدت احساس می‌شد؛ خلأیی که بالاخره در روز پنجم دی‌ 1397 با ثبت زادروز غلامرضا تختی در تقویم رسمی کشور به عنوان روز ملی کشتی پر شد. حالا اما پنجمین سالگرد گرامیداشت روز ملی کشتی مصادف است با آیین افتتاح یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های اداری و ورزشی فدراسیون گوش‌شکسته‌ها. پروژه‌ای متشکل از ساختمان اداری فدراسیون، زمین چندمنظوره ورزشی، سالن بدن‌سازی، سالن همایش‌ها و مرکز رسانه‌ای کشتی. با این حال آن‌چه امروز جامعه کشتی و البته در نگاه کلان‌تر جامعه ورزش ما به آن نیازمند است، تقویت روحیه پهلوانی و جوانمردی است. به همین بهانه پای صحبت‌های منصور برزگر نشستیم. مرد استخوان‌خردکرده کشتی ایران با کارنامه‌ای پربار از نقره المپیک(1976 مونترال) و طلای قهرمانی جهان(1973) و سمت‌های ریز و درشتی اعم از سرمربی تیم ملی در چهار دوره المپیک(۱۹۸۸ سئول، ۱۹۹۲ بارسلون، ۱۹۹۶ آتلانتا، ۲۰۰۰ سیدنی و ۲۰۰۴ آتن)، عضو هیئت رئیسه فدراسیون، مدیر کمیته استعدادیابی کشتی و مدیر تیم‌های ملی.
در شاهنامه همه چیز به کشتی ختم می‌شود
تئورسین کشتی ایران در گفت‌وگوی اختصاصی با خراسان، روز ملی کشتی را این‌گونه توصیف می‌کند: «پیشنهاد درج روز ملی کشتی در تقویم، در زمان ریاست رسول خادم بر فدراسیون کشتی هم مطرح شد و خوشبختانه این روز سال 97 وارد تقویم ملی کشور شد که جای تبریک دارد. همان‌طور که می‌دانیم، کشور ایران نه با محیط جغرافیایی امروز بلکه با جغرافیای که در گذشته داشت، زبان‌زد همه دنیاست و اگر امروز می‌گویند کشتی ورزشی متعلق به ایران است، منظور، آن محیط گسترده جغرافیایی است و به همین دلیل هم هست که کشتی تا این اندازه با روح و جان مردم عجین شده و به هر نقطه از خاک ایران که بروی، می بینی که یک سبک کشتی محلی داریم. بحث از پراکندگی کشتی شد و یادم افتاد در سفری که به هند داشتم، دیدم مردمان این کشور به قهرمانان کشتی لقب رستم زمانه می‌دهند و این برای من بسیار جالب توجه بود.» منصور برزگر با تاکید بر این که کشتی متعلق به ایران است، ادامه می‌دهد: «کشتی جزئی از آداب و فرهنگ ماست و وقتی شاهنامه می‌خوانی، می‌بینی همه چیز به کشتی ختم می‌شود. بنابراین ثبت روز پنجم شهریورماه به‌عنوان زادروز جهان پهلوان تختی در تقویم، مایه مباهات ما گوش‌شکسته‌هاست و خوشحالیم که آداب و فرهنگ ایرانی با نام‌گذاری این روز زنده نگه‌داشته می‌شود.»
با 2 میلیارد یک کیوسک هم نمی‌دهند


سرمربی اسبق تیم ملی کشتی در واکنش به کم‌رنگ شدن روح پهلوانی در جامعه امروز کشتی، می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم روحیه پهلوانی در کشتی ایران کم‌رنگ شده باشد. هرچند امروز همه چیز جنبه مادی و اقتصادی به خود گرفته ولی کشتی همواره در ایران زنده و جاری است. تنها مشکل این است که ما المپیکی فکر نمی‌کنیم. تفکر المپیکی یعنی تغییر رئیس و همه ارکان فدراسیون بعد از المپیک‌ها درصورت داشتن عملکرد ضعیف یا ابقای آن‌ها تا المپیک بعدی. آمریکا، روسیه، ژاپن کشورهایی صاحب سبک اداره کشتی به شکل المپیکی هستند و باید ببینیم آن‌ها چه کرده‌اند و الگو بگیریم. مثلا در گذشته می‌گفتند هر کسی قهرمان المپیک شود، 2 میلیارد تومان جایزه می‌دهیم. این درحالی است که با این مبلغ یک کیوسک هم تهران نمی‌دهند. باید قهرمان المپیک را از نظر مالی بی‌نیاز کنیم که به دنبال کارهای اقتصادی نرود.»
تختی را نمی‌توان در جمله گنجاند
برزگر را دوباره به روز ملی کشتی برمی‌گردانیم و وقتی از او می‌پرسیم غلامرضا تختی در ذهن شما چطور تعریف شده؟ پاسخ جالبی می‌دهد: «اصلا نمی‌شود تختی را در جمله گنجاند و توصیف کرد. فقط می‌دانم که ما قهرمانان متعلق به ملتیم. وقتی می‌گوییم قهرمان ملی، یعنی ورزشکار متعلق به ملت است. اگر تختی، تختی شد باید ببینیم که چه کرد که به این جا رسید. تختی خودش را نفروخت. از مردم دفاع کرد. به او گفتند فیلم بازی کن و نکرد، از او خواستند نماینده مجلس شود که نشد، اما افراد دیگر این کارها را کردند و حالا شاهدیم که محبوبیت تختی را ندارند. باید از خیلی‌ چیزها گذشت تا تختی شد. پوریای ولی وقتی زمین خورد، تبدیل شد به پوریای ولی. تختی هم همین‌طور. اگر می‌خواهیم دنباله روی راه آن‌ها باشیم، باید در عملکردشان ریز شویم.»
تنها آرزویم ثبت دومین طلای حسن یزدانی در المپیک است
سرمربی اسبق تیم ملی کشتی آزاد در مواجهه با این سوال که آیا کشتی ایران می‌تواند در المپیک پاریس خاطره الپیک لندن را تکرار کند؟ می‌گوید: «من در اردوها نیستم و تمرینات را نمی‌بینیم. مسابقات بین‌المللی هم چندان پخش نمی‌شود که بخواهم قضاوت کنم. فقط تنها آرزویم این است که حسن یزدانی در المپیک طلایی شود. ما در کشتی ایران، کشتی‌گیری با 2 طلای المپیک داشته باشیم. تختی یک طلا و یک نقره المپیک دارد، یزدانی یک طلا و یک نقره المپیک دارد ولی امیدوارم یزدانی یا دیگر بچه‌ها بتوانند صاحب 2 طلا در المپیک شوند. این دور از دسترس نیست. با توجه به محروم شدن روسیه، آمریکا تنها حریف ماست و اگر درست برنامه‌ریزی کنیم، فکر کنم بتوانم در پاریس به نتایج بسیار خوبی برسیم.»