[عبدالباسط انصاری] از حوالی ژانویه 2024(دی ماه 1402) و در پی درخواست ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین از سوئیس، این کشور درصدد برگزاری یک کنفرانس صلح برای کمک به پایان جنگ اوکراین برآمد. حدود یک ماه قبل وایولا آمهرد رئیس‌جمهور سوئیس اعلام کرد ده‌ها کشور از قاره‌های مختلف برای حضور در این کنفرانس اعلام امادگی کرده‌اند و سوئیس در پی دعوت کشورهای بیشتری از به‌اصطلاح جنوب جهانی و ایضا چین برای مشارکت در این کنفرانس است. اما خبری از دعوت روسیه به‌عنوان یک طرف جنگ، به این کنفرانس در کار نبود. اکنون خبر رسیده است علاوه بر چین که رسما اعلام کرد در این کنفرانس حاضر نخواهد شد، تعدادی کشور دیگر نیز از مشارکت در این کنفرانس انصراف داده‌اند. رویکرد غرب و ناتو در تحریک روس‌ها و آتش افروزی با نزدیک شدن به مرزهای روسیه و درگیر کردن اوکراین در جنگ، از موانع اصلی صلح است و تلاش غرب برای نمایش صلح‌طلبی و میانجیگری نیز اکنون بی‌فایده است.

وقتی یک طرف جنگ را دعوت نمی‌کنند
عدم‌دعوت از روسیه به این کنفرانس به‌عنوان یک طرف جنگ از ابتدا تعجب برانگیز بود. حدود دو ماه قبل پوتین در نشست با لوکاشنکو همتای بلاروسی خود، این برخورد با روسیه را مضحک خواند. هر چند مقامات سوئیس در آن مقطع مدعی بودند روسیه تمایلی به حضور در این کنفرانس نداشته و با این وضعیت پیش رفتن روند صلح ممکن نیست. پوتین در نشستی که با لوکاشنکو داشت پیش‌شرط‌های اوکراین را مانع تحقق صلح خوانده بود.

چند پیشنهاد جدی روسیه برای صلح و بی‌اعتنایی اوکراین و غرب
حدود سه ماه قبل پوتین درباره صلح با اوکراین اعلام کرد: «روسیه آماده و مایل به مذاکره برای حل مسالمت‌آمیز مناقشه اوکراین است، اما تنها درصورتی که کیف بخواهد روابط صمیمانه و همسایه‌ای با روسیه برقرار کند نه به سمت تسلیح مجدد نیروهای اوکراینی حرکت کند.»(1) ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت خارجه روسیه حدود 9ماه قبل عنوان کرد درصورت توقف ارسال سلاح از سوی غرب به اوکراین، عدم‌تعهد اوکراین و کنارگذاشتن همکاری با ناتو، تصفیه تفکرات نئونازی در این کشور، رعایت حقوق روس زبانان دونتسک و مواردی از این دست زمینه صلح فراهم خواهد شد.(2) حدود 5ماه قبل نیز تاکر کارلسون مجری مشهور آمریکایی پس از گفت‌وگو با پوتین عنوان کرد وی حاضر به یک مصالحه جدی با اوکراین است. پیشنهادهایی که از سوی غرب و زلنسکی با بی‌اعتنایی مواجه شد و غرب مرتبا به ارسال سلاح برای کی‌یف، دمیدن در آتش جنگ و دامن زدن به تحریک روسیه با طرح احتمال جنگ وسیع‌تر و اعزام نیروهای ناتو به کی‌یف؛ ادامه داد.

چرا چین در این کنفرانس حاضر نشد؟
در این میان اعلام عدم‌حضور چین در کنفرانس سوئیس بسیار جالب توجه بود. درحالی‌که بعد از سفر شی جین پینگ به اروپا گمان می‌شد چین به‌دنبال فاصله‌گذاری با روسیه و میانجیگری بر محور خواسته‌های غرب در جنگ اوکراین است که این کشور به دعوت زلنسکی برای حضور در کنفرانس صلح پاسخ رد داد. مائو نینگ سخنگوی وزارت خارجه چین چند روز قبل درباره علل حضور نیافتن چین در نشست سوئیس عنوان کرد: «پکن بارها تأکید کرده که این کنفرانس صلح بین‌المللی باید سه شرط مهم را برآورده کند که عبارتند از: به رسمیت شناخته شدن از جانب هم روسیه و هم اوکراین، مشارکت برابر تمام طرف‌ها و تبادل نظر منصفانه تمام طرح‌های صلح. تا جایی که به چین مربوط می‌شود، نشست سوئیس این سه شرط را ندارد و به همین دلیل پکن در این نشست حضور نمی‌یابد.»(3)

کشورهای حاضر در سطح سران مشارکت نمی‌کنند
یورونیوز فارسی نیز در گزارشی به مسئله عدم‌مشارکت کشورها در این کنفرانس پرداخته و کشورهای مهم حاضر نیز در سطح سران حضور نیافته‌اند. مطابق این گزارش جو بایدن، نارندرا مودی، جورجیا ملونی، آنتونی آلبانیز، لولا داسیلوا و اردوغان سران کشورهای: آمریکا، هند، ایتالیا، استرالیا، برزیل و ترکیه در این کنفرانس حضور نخواهند یافت. همین مسئله از دیگر علل نمایشی بودن این کنفرانس است.

جمع‌بندی
دیوید فرامکین نویسنده مطرح آمریکایی در کتاب مشهور: «صلحی که همه صلح‌ها را بر باد داد»، صلح پس از جنگ اول جهانی و تجزیه حکومت عثمانی به کشورهای کوچک‌تر با دسیسه انگلیس و فرانسه را زمینه‌ساز جنگ، خشونت، درگیری و تنش بیشتر در خاورمیانه خواند. بر همین اساس می‌توان گفت توسعه ناتو به سمت مرزهای روسیه و کشاندن اوکراین به ورطه درگیری با روسیه از سوی آمریکا و ناتو، زمینه بر باد دادن صلح و امنیت در اروپا و رشد نظامی گری در حوزه بالتیک، اروپای شرقی و کل اروپا را فراهم آورد. دمیدن ناتو با محوریت آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان در آتش جنگ و همزمان نمایش پیگیری صلح دردی از اوکراین و اروپا دوا نخواهد کرد و کنفرانس سوئیس نیز پیشاپیش محکوم به شکست است.
 پی‌نوشت‌ها:
1- radiofarda.com/a/32902122        2- fna.ir/3e5at8         3- khabarfoori.com/fa/tiny/news-3076561