پایان دولت سایه

گروه سياسي| «تهمت، افترا و انقطاع در انتقال كلام و پيام طرف مقابل» اين رويكردي است كه دیشب سعيد جليلي در برابر مسعود پزشكيان در پيش گرفته بود تا حداقل اگر توان برنده شدن در مناظره‌هاي رودررو را ندارد، عنوان بازنده را يدك نكشد. رويكردي که برخي مديران فوتبالي در زمان حضور در برنامه چالشي نود عادل فردوسي‌پور در پيش مي‌گرفتند تا وقتي امكان پيروزي بر رقيب را ندارند، حداقل به عنوان بازنده از مناظره خارج نشوند‌! مشاوران جليلي چون آگاه بودند كه از منظر استدلال و محتوا، امكان رويارويي با بيان پزشكيان و گفتمان اصلاحات را ندارند، بنابراين بهتر است در مسير انتقال گفتمان پزشكيان مانع‌تراشي كنند.
بر اين اساس و در شرايطي كه بسياري از كارشناسان در هر دو جناح چپ و راست و حتي چهره‌اي مانند حميد رسايي، پزشكيان را برنده بلامنازع دور نخست مناظره‌ها معرفي كرده بودند، جليلي در دور دوم مناظره‌ها با تكيه بر ظرفيت‌هايي چون برادرش وحيد جليلي قائم‌مقام سازمان صدا و سيما و ساير نزديكانش در رسانه ملي با توپ پُر، وارد ميدان مناظره‌ها شد. اسم رمز عمليات جليلي در مناظره دوم اما «انقطاع» بود. هدف اين پاتك، جلوگيري از انتقال پيام پزشكيان به مخاطب بود. تاكتيك نخ‌نما شده‌اي كه در سال‌هاي قبل توسط برخي مشاوران به مديران فوتبالي بدون كارنامه، توصيه مي‌شد تا در زمان شركت در مناظره‌هاي فوتبالي برنامه ۹۰ با قطع صحبت‌هاي رقيب، در پايان مناظره، عنوان شكست خورده بر تارك آنها ننشيند. اين‌گونه بود كه بخش اعظم زمان دور دوم مناظره‌ها به تلاش‌هاي جليلي براي قطع پيام و كلام پزشكيان و تلاش پزشكيان براي انتقال پيام و گفتمان خود به مردم اختصاص پيدا كرد.
كنشگري مجري مناظره اما مانند مناظره نخست عجيب و يكسويه بود؛ زماني كه پزشكيان از مجري برنامه مي‌خواست به جليلي تذكر بدهد تا زمان و كلام او را قطع نكند، مجري برنامه رندانه اعلام مي‌كرد، به جليلي تذكار داده است و با نگاهي به پزشكيان و مخاطبان مي‌فهماند كه بيش از اين كاري از دستش بر نمي‌آيد‌!
مطابق معمول برخي از موضوعات كليدي و مهم‌ براي مردم، براي جليلي و تيمش به اسرار مگو بدل شدند. موضوعاتي چون نحوه عبور از چالش تحريم‌ها و اينكه آيا جليلي با طرف‌هاي مقابل مذاكره خواهد كرد يا نه؟ ديدگاه جليلي درباره طرح صيانت، رويكردهاي سلبي درخصوص زنان و... چيست؟ از اين ابهامات به‌رغم گذشته هفته‌ها از آغاز رقابت‌هاي تبليغاتي، گره‌گشايي نشده است. در يك چنين فضايي بود كه دور دوم مناظره‌هاي انتخاباتي برگزار شد. زماني كه مجري برنامه از نامزدها مي‌خواست درباره تحريم‌ها صحبت كنند، جليلي با فرافكني سعي مي‌كرد صداي خود را بلند كند تا بازنده مناظره‌ها لقب نگيرد.


همان‌طور كه در دور نخست مناظره‌ها بسياري از اظهارات جليلي با واكنش كارشناسان و مسوولان مانند زنگنه و نوبخت و واعظي روبه‌رو مي‌شد، بسياري از ادعاهاي ديشب جليلي با واكنش كارشناسان مواجه شد. حسين سلاح‌ورزي، رييس سابق اتاق ايران صحبت‌هاي جليلي درباره ساخت نيروگاه را تكذيب كرد و با انتشار تویيتي نوشت: «سريلانكا بابت احداث سد و نيروگاهي كه در سفر مرحوم رييسي رسما افتتاح گرديد بالغ بر (450 ميليون دلار اصل + سود وام اعطايي) به ايران بدهكار است.» حسين سلاح‌ورزي، رييس سابق اتاق ايران گفته اگرچه در اين دولت مدعي‌اند كه هزينه اين پروژه سنگين «نقدا» تسويه شده اما دولت سريلانكا چنين نظري ندارد. ‏حقيقت ماجرا چيست؟ ‌الله اعلم!»
 
رشد در درون قفس ممكن نيست!
پزشكيان در خصوص تحريم‌هاي اقتصادي به اين نكته اشاره كرد: «هيچ دولتي در طول تاريخ در درون قفس به رشد و شكوفايي نرسيده است. مجبوريم براي رشد و شكوفايي اول با كشورهاي منطقه تعامل و تبادل كنيم و بعد با كشورهاي ديگر. لازمه اين كار داشتن گزينه‌هاي مختلف است و استفاده از كارشناسان و نخبگان و هماهنگي و تعامل و در نتيجه چارچوب‌هاي قانوني. هيچ‌ وقت قرار نيست تمام تحريم‌ها را لغو كنيم يا نكنيم. اين يك گفت‌وگوست؛ بستگي دارد كه چه مي‌دهيم و چه مي‌گيريم. اول موضوع نگاه است؛ آيا مي‌خواهيم مشكل‌مان را با دنيا حل كنيم يا خير؟ معتقدم بايد از بن‌بست خارج شويم تا مشكلات كشور را حل كنيم.»
 
جليلي: آقاي پزشكيان! متاسفم كه كشورمان را در قفس مي‌دانيد!
سعيد جليلي اما در پاسخ به پزشكيان گفت: «آقاي پزشكيان! متاسفم كه كشورمان را در قفس مي‌دانيد! يعني چه كه در قفس هستيم؟» پزشكيان يادآور شد: «يعني با تحريم شما پرواز خواهيد كرد؟ قرار بود تورم را تك رقمي كنند، سه سال است دو رقمي است!»
پزشكيان در بخشي از اظهاراتش با اشاره به شاخص‌هاي اقتصادي كشور گفت: «اينكه چقدر پول كشور را زياد كرديم (احتمالا منظور پزشكيان نقدينگي است)، اين معلوم است؛ مي‌توانيد از كارشناسان بپرسيد و يا از بانك مركزي بگيريد. واقعيت قضيه اين است؛ مي‌گوييد‌ اله كرديم؛ خب اگر‌ اله كرديد، كجاست؟ مگر نمي‌گفتيد اشتغال دو برابر مي‌شود و سالي يك ميليون مسكن درست مي‌كنيم؟ در اين سه سال فقط براي ۹۰۰ هزار مسكن، تازه فقط مجوز داده‌اند! قرار بود تورم را تك‌رقمي كنند، سه سال است دو رقمي است!
پزشكيان در بخشي از اين گفت‌وگو با يادآوري دستاوردهاي دولت اصلاحات گفت: «مي‌گويند بلديم و برنامه داريم؛ خب برنامه را مي‌داديد آقاي رييسي اجرا مي‌كرد! چرا نداديد؟ مگر شما با آنها نبوديد؟ مردم! واقعا‌ زندگي شما در دوره آقاي خاتمي بهتر بود يا الان؟ كل بلد بودن اينها اين است كه در شوراي امنيت رييس بوده و چهار تا كاغذ را بررسي مي‌كرده! آدمي كه مديريت نكرده حالا براي كشور مي‌گويد برنامه دارم! ديروز از ايشان سوال كردم دولت رييسي برنامه داشت يا نداشت؟ اگر برنامه داشت، اين برنامه شما چيست؟ يعني مي‌خواهيد از نو ريست كنيد؟ از اين طرف مي‌گويد قانون اجرا نمي‌كني و از آن طرف مي‌گويد من برنامه دارم؛ خب قانون كه وجود دارد؛ آن را بايد اجرا كنيد. شما دولت خاتمي را با وضعيت فعلي مقايسه كنيد.
 
ماجراي 206 و لندكروز
در بخشي از مناظره مجري از سعيد جليلي پرسيد كه منتقدانش مي‌گويند بورس با روي كار آمدن او «ريزش» خواهد كرد كه در اين لحظه آقاي پزشكيان اضافه كرد: «شك نكن!» آقاي پزشكيان در پاسخ به اعتراض سعيد جليلي خطاب به او گفت دليل بياورد كه اين‌چنين نخواهد شد. مجري برنامه در ادامه سوالش گفت كه آقاي جليلي متهم به پيروي از «اقتصاد دستوري» است. مسعود پزشكيان با كنايه به تمركز سعيد جليلي بر برنامه داشتن و استفاده‌اش از كارشناساني در به اصطلاح «دولت در سايه» گفت: «كارشناس آقاي جليلي فكر مي‌كند پژو ۴۰۵ با لندكروز فرقي ندارد.» مسعود پزشكيان در پاسخ به سوالي درباره نظرش در مورد واردات خودرو گفت بايد رقابت باز شود و بازيگران اقتصادي خود درباره واردات يا توليد خودرو تصميم خواهند گرفت. پزشكيان در جمع‌بندي صحبت‌هايش گفت: «فرصتي براي بازگشت به مردم داريم. آمده‌ام تا حكومت صداي آنهايي كه صداي‌شان شنيده نشده را بشنود. آن ۶۰ درصدي كه در انتخابات نيامدند، چون نمي‌خواستند مشاركت آنها مصادره به مطلوب شود.» پزشكيان گفت: «عضو هيچ حزبي نبوده‌ام؛ ولي در دولت خاتمي معاون سلامت شدم چون كار كارشناسي كرده بودم. نه بيسوادم نه وابسته به حزبم و نه خودم را از مردم جدا كرده‌ام. از درون مردم بودم و براي مردم بوده‌ام. تهمت مي‌زنند كه دولت چندم فلاني هستم.