روزنامه خراسان
1403/04/16
موج گرما؛ ترکش تغییر اقلیم
صادق غفوریان-کارشناسان سیل های ماه های گذشته، گرمای شدید این روزها و مواردی از این قبیل را از تبعات تغییر اقلیم می دانند؛ تبعاتی که به ویژه در یک دهه گذشته به شدت بخش‌های مختلفی از کشور را تحت تاثیر قرار داده و پیامدهای جدی و خسارت‌های بسیار زیادی را به دنبال داشته است.
200 هزار میلیارد خسارت سیل فقط در 2 سال
آمارهای رسمی از وزارت جهاد کشاورزی درباره میزان خسارت های ناشی از تبعات تغییر اقلیم در بخش کشاورزی طی سال آبی 1401-1402 می گوید، خسارت ناشی از خشکسالی و سیل بیش از 200 همت بوده است.
پیامدهای تغییر اقلیم؛ از سیل تا گردوغبار
ما در این گزارش، بنا داریم به بهانه موج گرمای این روزها به ابعاد تغییر اقلیم و تبعات و پیامدهایی که این رخداد زیست محیطی پدید آورده، بپردازیم. ابتدا جالب است که بدانیم تغییر اقلیم، به طور مشخص چه پیامدهایی را نصیب جغرافیای هدف خود قرار داده و می دهد:
گرمایش زمین: ما کشوری هستیم که بدون توجه به مسائل محیط زیستی، سوخت مصرف می کنیم به طوری که از نظر شدت مصرف انرژی در کشور رتبه اول دنیا را داریم یعنی ۲.۵ برابر دنیا، ۱.۵ برابر ژاپن و ۲ برابر چین انرژی مصرف می کنیم، از لحاظ سرانه انرژی در دنیا رتبه چهارم و انتشار گازهای گلخانه ای جزو ۱۰ کشور اول دنیا هستیم، این آمار در حالی به دست می آید که خاورمیانه به ویژه کشور ما با شدت زیادی تحت تاثیر تغییر اقلیم و گرمایش جهانی قرار گرفته است، به طوری که اگر گفته می شود دمای کره زمین یک درجه افزایش یافته در ایران این عدد دو درجه است.
کشاورزی: کاهش بارندگی و افزایش دما، کشاورزی در کشور را با چالش‌های جدی روبه رو کرده است. کمبود آب، بازدهی محصولات را کاهش داده و امنیت غذایی کشوررا تهدید می‌کند. همچنین، افزایش بیابان‌زایی، باعث کاهش حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی و درآمد کشاورزان میشود.
آب: ایران به دلیل قرارگیری در جغرافیای کم آب، با تشدید خشکسالی، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی به منظور تامین آب شرب و کشاورزی با مشکل جدی مواجه شده است.
گرد و غبار: افزایش دما و خشکسالی، باعث تشدید پدیده گرد و غبار میشود. توفان‌های شن و ماسه، علاوه بر خسارت به زیرساخت‌ها و سلامت مردم، بر حاصلخیزی خاک نیز تاثیر منفی می‌گذارد.
تکرار و شدت این توفان‌ها رو به افزایش است.
فرسایش خاک و فرونشست زمین: فرسایش خاک و افزونی املاح آن از نخستین تبعات تغییر اقلیم است که نصیب زمین می شود. این آسیب، حاصلخیزی زمین را کاهش داده و کشاورزی را با مشکلات جدی‌تری روبه رو می‌کند. رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور روز پنج شنبه در این زمینه در آماری جهانی گفته است: پژوهش‌های دانشمندان حوزه اقلیم نشان می‌دهد که به دلیل تغییر اقلیم، تخریب سرزمین و بیابان زایی، ۲۳ درصد از مساحت زمین دیگر قابل بهره برداری نیست. همچنین فرونشست زمین نیز به دلیل برداشت های بی رویه آب که در پی خشکسالی ها صورت می گیرد، به یک تهدید جدی تبدیل شده است. بنابر
اعلام گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست، میانگین فرونشست در کشور ۱۲ سانتی متر و در دنیا به صورت میلی متری است و در حالی این حجم خاک را به راحتی از دست می دهیم که بیش از ۹۰ درصد تولید غذای کشور به خاک وابسته است. این جای نگرانی زیادی دارد.
سلامت: تغییرات اقلیمی، شیوع بیماری‌های عفونی و قابل انتقال با حشرات را افزایش می‌دهد. همچنین، گرمازدگی ناشی از امواج گرما، خطرات جدی برای سلامت مردم به همراه دارد.
مهاجرت اجباری: مهاجرت بین شهرها و استان ها از مهم ترین تبعات و پیامدهایی است که از 10 سال گذشته کشور را دچار چالش کرده است. امروز در حاشیه شهرهای بزرگ، انبوهی از خانوارها را می بینیم که خانه و کاشانه خود را به دلایل مختلف از جمله خشکسالی، گرد و غبار و کم آبی رها کرده و آرامش و زندگی خود را در نقطه ای دیگر از کشور جست وجو می کنند.
برنامه داریم ؟
اما نظام محیط زیست کشور در برابر تغییر اقلیم و پیامدهای ویرانگر آن چه طرح و برنامه ای دارد؟
گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست به تازگی گفته است: بر این اساس تهیه و تدوین برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور تهیه شد و به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، موضوع مهمی است که برای اولین بار در کشور اتفاق افتاد، در واقع بر اساس قانون برنامه هفتم درج ماده الحاقی تبصره ۱ ماده ۲۱ قانون برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور تدوین شد، این مسئله قطعا از آلودگی هوا بسیار مهم تر است، چون تمام زیرساخت ها و فعالیت های کشور را پیامدهای تغییر اقلیم تحت تاثیر قرار داده و می دهد، بنابراین اگر کشور را برای کاهش آسیب پذیری، رفتن به سمت اقتصاد سبز و کم کربن سازگار نکنیم خسارت های جبران ناپذیری را شاهد خواهیم بود. وی با اشاره به این که مجلس شورای اسلامی برنامه مدیریت تغییر اقلیمی کشور را تصویب کرد تا بتوانیم کشور را با پیامدهای تغییر اقلیم سازگار کنیم، گفت: بر اساس این قانون، چهار هدف تقویت سازگاری، کاهش آسیب پذیری، گسترش اقتصاد سبز و صنعت کم کربن مد نظر است، البته اقتصاد سبز و صنعت کم کربن دقیقا بند ۷ سیاست های ابلاغی رهبری در حوزه محیط زیست است که سال ۹۴ ابلاغ شده بود. این موضوع خیلی مهم است، سیلاب هایی که امروزه اتفاق می افتد ناشی از تغییر اقلیم است که باید برای آن برنامه داشته باشیم تا خاک آن مناطق دچار فرسایش نشود و این همه خسارت های جانی و مالی وارد نشود.
سایر اخبار این روزنامه
دیدار صمیمی اهالی قلم با تولیت آستان قدس رضوی
پرخاطره مثل یوروهای قدیم
قلم‌هایی که اثر هنری می‌شوند
جنایت وحشتناک در گرداب نگاه طعنه آمیز!
پیام های انتخابات 15 تیر
اتمام کار نیمه تمام
ایران از شانگهای چه می خواهد؟
چیرگی خلق اثر بدون خلاقیت! نقل و انتقالات سرخ ها زیر سایه جنجال بیرو و صعود سخت آرژانتین
پوست اندازی سیاسی انگلیس
موج گرما؛ ترکش تغییر اقلیم
کودکانه های پرفروش
آرامش قیمت مسکن و تب تند اجاره بها
