روزنامه خراسان
1403/04/28
امام سجاد(ع)؛ حافظ عاشورا در حافظه تاریخ
امام سجاد(ع) اجازه نداد عاشورا به حادثه ای مقطعی منحصر شود آیت ا... علی رضا اعرافی؛ مدیر حوزه علمیه قم امام سجاد(ع) به عنوان پرچم دار و نگهبان و پیام آور عاشورا شناخته می شوند و همگان می دانند که ایشان در کنار حضرت زینب کبری(س) و کاروان اسیران سرافراز کربلا، پیام عاشورا را از قتلگاه و از یک نقطه محدود به تمام عصر خودشان و با واسطه به همه عصرها و نسل ها منتقل کردند. نکته دیگر این که این پیام آوری را نباید به آن دوره کوتاه اسارت و حرکت این کاروان محدود کرد بلکه این پیام آوری به همه دوران زندگانی امام سجاد(ع) تسری داده می شود و نکته دیگر در پرچم داری عاشورا آن بود که این پیام آوری جامع است و همه اضلاع و ابعاد عاشورا را در برمی گیرد چراکه عاشورا جلوه‌گاه دین بود. امام سجاد(ع) همان طور که واقعه و حوادث عاشورا را صیانت و نگهبانی کردند، همه اضلاع و ابعاد عاشورا را در سخنان و مواضع خودشان به ارث گذاشتند، بنابراین پیام آوری ایشان تمام عیار، جامع و شامل بود. امام با خیلی از شورش ها و نهضت ها، همراهی تمام عیار نکردند چون می دیدند عاشورا نباید تحت الشعاع این حوادث قرار بگیرد؛ بنابراین ایشان هم حادثه را در حافظه تاریخ حفظ کرد و هم این که نگذاشتند این حادثه به مسائل مقطعی و محدود، منحصر شود و این پیام آوری به عصر های دیگر هم به دست امام سجاد(ع) منتقل شد. بعد دیگر در زندگی امام سجاد(ع) مقوله دعا و ابعاد آن بود؛ دعا در شالوده ادیان الهی و توحیدی قرار دارد و بافت ادیان توحیدی آمیخته است ولی وقتی به فرهنگ قرآنی می رسیم دعا یک درخشش دیگری پیدا می کند که در اندیشه اهل بیت(ع) و خاندان پیامبر یک فروغ دوچندانی پیدا می کند، اما در کلام و سخن امام سجاد(ع) گوهر دعا به اوج می رسد. البته جمع دعاها و مناجات های امام خیلی از فراتر از صحیفه سجادیه است به حدود ۳۰۰ دعا و مناجات می رسد که همین ۵۴ مورد در صحیفه نگین درخشانی در منابع اسلامی محسوب می شود. دعا وسیله ای برای تبیین و تجلی معارف الهی می شود و نکته دیگر این که دعاهای امام سجاد(ع) علاوه بر این که تنظیم کننده رابطه انسان با خداست، اعلام موضع در برابر حوادث و وقایعی است که رقم می خورد. دعاهای امام سجاد(ع) از جذابیت، فصاحت و بلاغت و همه فهمی برخوردار است البته باید بدانیم که امام سجاد(ع) غیر از دو محوری که شاکله دوران امامت شان است از ابعاد دیگر هم برخوردار بودند؛ رساله حقوق امام سجاد(ع)، دیگر احادیث و روایاتی که از ایشان نقل شده و همین طور مرزبانی از اندیشه سیاسی اسلام و اهل بیت(ع) از جمله این ابعاد به شمار می رود. عصر امروز و جامعه بشری امروز همه حس کرده اند که ما ضمن این که باید برای علم و دانش و عقلانیت ارزش قائل باشیم، بشر نیازمند معنویت و ابعاد قدسی و فراطبیعی است که از جمله آن التجا به دعا و تضرع در پیشگاه خداست. پیوند دهنده مردم با خداوند آیت ا... عبدا...جوادی آملی امام سجاد(ع) در اوضاع ناگوار اجتماعی که ارزش های دینی دست خوش تغییر و تحریف امویان قرار گرفته بود، مهم ترین کار خویش را در زمینه برقراری پیوند مردم با خداوند از راه مناجات و دعا آغاز کرد. چنین بود که مردم تحت تأثیر روحیات آن حضرت قرار گرفتند و شیفته مرام و روش او شدند و بسیاری از طالبان علم و دانش در مسلک راویان حدیث او در آمدند و از سرچشمه زلال دانش وی که برخاسته از علوم رسول خدا (ص) و امیرالمؤمنین (ع) بود، بهره ها جستند. سخنان امام سجاد(ع) که بر منبر شام ایراد فرمود، نشان می دهد که حضرات معصومین(ع) به حکمت عبادات رسیده اند. در بخش هایی از سخنان آن حضرت آمده است: «أنا بن مکّة ومنی، أنا بن زمزم وصفا» من فرزند مکه و منا هستم؛ یعنی آن عبادتی که باید در مکه و منا انجام بگیرد من به آن رسیده ام و آن عبادت مرا به این جا رساند، نه این که من فرزند سرزمین مکه و منا هستم. آنان که در منا زندگی می کنند و اهل آن سرزمین اند فرزند منا نیستند؛ آن که قربانی می دهد تا دین زنده و محفوظ بماند او فرزند مناست. با این که در این مسافرت حسین بن علی(ع) از مکّه برگشت و دیگر به مشعر و منا و عرفات نرفت و در منی قربانی نکرد، قبل از روز دهم ذی الحجه حضرت از مکّه به طرف کوفه حرکت کردند، امام سجاد(ع) هم به منا نرفت و قربانی نکرد، با وجود این فرمود: من فرزند مکه و منا هستم.ایشان به کلام گهربار زینت عبادت کنند گان درباره حقوق قلب و چشم در راستای بینش واقعی حقایق الهی پرداختند و مرقوم داشتند: پوشاندن چشم از نگاه حرام و نگریستن به آنچه را که خدا امر فرموده، از حقوق چشم به شمار میآید.چشم را پیامبرِ دلْ نامیدند که فرمان او می برد و هرگونه نگاه بی جا، ظلم و تعدی در حق اوست و آن را تیر زهرآگین از تیرهای شیطان دانسته اند که با نگاه حرام، تیرِ آن به جان انسان اصابت می کند. خداوند چشم را در انسان قرارداد تا حقایق هستی را مشاهده نموده و به عظمت خالق پی برد؛ نه این که هر چه در مقابلش افتاد بنگرد و دل را تحریک کند. بسیاری از اضطراباتِ قلب به واسطه نگاه های آلوده و حرام است. زمانی که نگاه پاک باشد، دل روشن می شود، ولی زمانی که چشم آلوده به گناه شد، لغزش دل بر صاحبش آشکار می گردد و زمانی که حق بصر ادا شود، شخص اهل بصیرت می شود و حق آن را امام سجاد(ع) در راستای آیه کریمه سوره نور تفسیر می فرماید که :«حق البصرِ اَنْ تغضَّه عما لا یحلُّ لک و تعتبر بالنظر به»؛ حق بینایی آن است که آن را بپوشانی از آنچه دیدن آن حرام است و با دیده عبرت انگیز به حوادث بنگری.امام سجّاد(ع) می فرماید: حق خدای بزرگ بر تو آن است که او را بندگی کرده، چیزی را شریک او قرار ندهی، هرگاه این حق خداوندی را با اخلاص عمل نمودی، خدای بزرگ بر خود واجب کرده که امور دنیا و آخرت تو را کفایت کند.وقتی انسان دست به دعا برداشت، طبق روایات و سنت معصومین(ع) مستحب است آن را بر سر و صورت خود بکشد؛ برای این که لطف خدا به این دست پاسخ داده است. دستی که به سوی خدا دراز شود، یقیناً خالی بر نمی گردد و دستی که عطای الهی را دریافت کرد، گرامی است، لذا خوب است آن را به صورت یا به سر بکشد. گاهی امام سجاد(ع) چیزی که به سائل مرحمت می فرمودند، دست مبارک را می بویید و می گفت: این دست به دست الهی رسیده؛ چون خدا فرمود: «هو یقبل التوبة عن عباده ویأخذ الصدقات»
سایر اخبار این روزنامه
برنده ترور ناموفق ترامپ
«تهدید ترسناک» نصرا...
چراغ سبز بایدن به کناره گیری؟
مصوباتی برای ترسیم معادله «کابینه»
باند مخوف گروگانگیری متلاشی شد
برجام؛ابتکار موفق چندجانبه
بازندگان فاضل در بازی معیشت!
کاپیتا نهای بلاتکلیف تیم ملی! استاد بزرگ 14 ساله و «داریوش » به سبک «نعیم »
امام سجاد(ع)؛ حافظ عاشورا در حافظه تاریخ
اما و اگرهای آزادی واردات خودروهای کارکرده
رمزگشایی از اتهام‌زنی به ایران در ترور ترامپ
نقدی بر ایده «بازار آب» در استان
عملیات 18 ساعته در جهنم
